millennium

Het recept is al bijna een half millennium onveranderd, Disaranno zag voor het eerst het daglicht in 1525 en sindsdien is de succes formule nooit aangepast!

Chamba, dat aan alle kanten door hoge bergen wordt omsloten, werd een heel millennium geregeerd door afstammelingen van radja Sahil Varma.

Het Chinese schrift werd in Vietnam ingevoerd rond de 1e eeuw v.Chr., nadat het Chinese leger Vietnam innam. Gedurende het komende millennium – van de 1e eeuw v.Chr. tot in het jaar 938 – werd Vietnam overheerst door China en werd de Vietnamese taal sterk beïnvloed door het Chinees.

Pas negen eeuwen na Pythagoras' dood werd beweerd dat hij het bewijs vond voor de naar hem genoemde stelling. Het principe was echter al zeker een millennium voor Pythagoras bekend in het oude Babylonië.

Over het algemeen wordt ervan uitgegaan dat het bestaan van verscheidene maagden die in het antieke Keulen als martelares stierven, een historisch feit is [...]. De meeste historici gaan ervan uit dat zij omkwamen tijdens de christenvervolging onder keizer Diocletianus (284-305) en zijn medekeizer Maximianus (296-305) [...]. Ruim een half millennium na hun dood is over de martelaressen een uitgebreid verhaal ontstaan. Pas in de 9e en 10 eeuw worden er voor het eerst enkelen bij naam genoemd, onder wie Ursula.

The Old Republic speelt zich 300 jaar na Knight of the Old Republic af, enkele millennia voor de gebeurtenissen van de filmserie.

Op basis van die indeling kunnen wij een dikke twee millennia na Aristoteles nakijken welk statuut onze wetenschap heeft in vergelijking met de klassieke visie.

De mossen kunnen [...] koude perioden van eeuwen tot millennia overleven en hun 'gewone' leven zodra de kou zich terugtrekt, hervatten.

Terwijl het risico voor deze eeuw onder controle lijkt te zijn, vormt de verdere stijging van het zeeniveau, die binnen een millennium verschillende meters kan bedragen, een veel grotere dreiging.

Zodra het nieuwe Marsklimaat wel vriendelijk en zuurstofrijk genoeg is voor aards leven, moeten aardse organismen onze buurplaneet gaan koloniseren [...]. Volgens de meest optimistische schatting zou zich binnen enkele millennia een atmosfeer rijk aan zuurstof kunnen opbouwen.

Het droge zandlandschap heeft in meer dan de helft van Nederland gedurende een millennium letterlijk de achtergrond gevormd van het maatschappelijk leven.

Ergste hittegolf in een millennium. De hittegolf in de streek rond de Russische hoofdstad Moskou blijft onverminderd aanhouden.

Vergeten we inderdaad niet dat mensen gedurende millennia zin hebben gesticht door cultuur op te bouwen en over te leveren.

In onze bijdrage aan dit debat met een recente paper [...], vergelijken we de langetermijnontwikkelingen tussen 800 en 1800 van de stedelijke systemen in Europa en de Arabische wereld met elkaar [...]. Wanneer we kijken naar factoren als geografische ligging [...] kunnen we een antwoord geven op de vraag waarom tijdens dit millennium het stedelijke en economische zwaartepunt zich verplaatste [...] van de Arabische wereld naar Europa.

Constantinopel's reputatie als een onneembaar bolwerk was te danken aan haar uitgebreide en ingewikkelde systeem van muren en vestingwerken. Gebouwd in de loop van een millennium, hadden de muren al talrijke invasies doorstaan.

In het vorige deel vertelde ik hoe de mens van plusminus 1 miljoen tot 50.000 jaar geleden in diverse golven eerst Afrika had verlaten om zich daarna in de loop der millennia elders over de wereld te verspreiden.

In de Verenigde Staten hebben wetenschappers een biologisch afbreekbare golfbal ontwikkeld gemaakt van kreeft. Deze golfballen zijn met name bedoeld voor mensen die willen golfen op cruiseschepen. Ieder jaar worden er honderdduizenden balletjes de zee in geslagen, maar die zouden pas na een millennium verteerd zijn.

Ik schrijf dit stukje voor mijn verre nakomeling, die ik nu nog niet ken. Misschien komt-ie er over een paar eeuwen of als dat te snel is over een millennium of wat.

De kans dat over enkele millennia precies de essentiële kennis wordt teruggevonden, die ook onze beschaving kenmerkt, is dus relatief klein, zelfs indien de technologie om ze te lezen nog voor handen zou zijn.

Door de verheffing van de Ardennen, die nog steeds in hoogte toenemen à rato van 1m per millennium, wordt het Rijnbekken neerwaarts gedrukt.

Feitelijk is sedert een millennium sprake van werkelijke invloed door waterstaatkundige werken (polders, kwelders, afsluitdijk en – het meest recent – zandsuppleties) op de evolutie van het waddengebied.

Weerkundigen zeggen dat de huidige hittegolf in Rusland de hevigste is sinds een millennium.

Sedert millennia weten historici dat levende (oog)getuigen waardevolle historische informatie kunnen opleveren voor de studie van de geschiedenis.

Welke processen hebben geleid tot het ontstaan van complexe maatschappijvormen zoals we die sinds enkele millennia kennen?

Het proces dat vereist is voor het vervaardigen van brons bestaat al sedert verscheidene millennia. Dit proces vereist twee componenten, namelijk koper en tin.

En dan is het op naar 2020, als De Groote Sociëteit een kwart millennium bestaat.

De cultuur is veel te stijf voor dat soort acrobatie, er knarsen een paar millennia in haar gewrichten, en het heeft geen zin om te doen alsof dat niet zo is.

Darye, zoals de Koreaanse theeceremonie heet, is een meditatieve plechtigheid die minstens tien minuten duurt, maar ook zomaar twee uur in beslag kan nemen. In een millennium tijd werd het tot in de puntjes geperfectioneerd door Koreaanse koningen, boeddhistische monniken en Confucianistische kloosterlingen.

Zeker vijftien keer deed de zee raar. Neem de piek van 130.000 jaar geleden. In een paar millennia tijd ging de zee toen opeens een meter of dertig omhoog – en weer omlaag.

Tweeduizend jaar waren verlopen, twee millennia waarin een handvol sterke, donkere mensen zich verheugde in het bezit van een klein aantal fraai gelegen stadjes en de rijkdom van een hele, haast ongerepte planeet.

Ondanks de uiteenlopende objekten en de sterk wisselende ouderdom - het is een greep uit drie millennia - komt de expositie over als een eenheid, niet alleen inhoudelijk maar ook visueel.

Volgens de heersende opvattingen bereikten mensen de Amerika's slechts 12.000 jaar geleden vanuit Azië. Volgens sommige archeologen zijn de resten die in Brazilië zijn gevonden dan ook geen sporen van vuurtjes die vele millennia geleden door mensen zijn gemaakt, maar geofacten – natuurlijke steenformaties.

De honderden soorten cychliden in de grote binnenmeren van Afrika ontstonden in weinige millennia; als we ervan uitgaan dat deze meren direct na de zondvloed ontstonden, hadden de cychliden daar maximaal vijfduizend jaar de tijd voor.

Enige millennia zijn nodig voor een nieuw evenwicht van oceaan en ijskappen.

Uitgaande van deze indeling valt de mythe van de yeti, ook wel bekend als migyur, ook wel bekend als Bigfoot of Sasquatch, in categorie twee. Volgens de overlevering loopt de enorme, behaarde mensbeeraap al enkele millennia op onze aarde rond.

Zo werkt het al een paar eeuwen, verscheidene millennia, zolang als de mensheid bestaat.

Vele mythologieën zijn het resultaat van een wordingsproces van ettelijke millennia.

De opkomst van het boerenbedrijf was een heel geleidelijk proces dat eeuwen en millennia in beslag heeft genomen.

Door toedoen van de mens zouden in de eeuwen en millennia na de eerste landbouwers talrijke diersoorten uitsterven.

Naar het zich laat aanzien heeft het proces van ophoging ruim een millennium geduurd, tot men in de elfde of twaalfde eeuw het land door middel van dijken ging beschermen.

Fossiele bronnen raken op, alleen gaat dat nog meer dan een millennium duren.

Het zou nog enige millennia duren voordat de grotten van Lascaux werden gedecoreerd, die vanwege hun prachtige dierenportretten ook wel de Sixtijnse Kapel van de prehistorie worden genoemd.

Als je iets tegen haar onderneemt, magiër, dan zal ze je iets gruwelijks aandoen, en ervoor zorgen dat je marteling een millennium lang aanhoudt.

Het eerste briefgeld werd gebruikt in China, in de zevende eeuw. Heel gek was dit niet, aangezien Chinezen de eersten waren die op grote schaal papier gebruikten. In Europa werd briefgeld pas bijna een millennium later gedrukt, namelijk in 1661 in Zweden, door de Stockholm Banco.

De charmante Veronakapel neemt je eeuwen terug in de tijd: de oudste muren dateren van het jaar 900, de toren werd een millennium geleden gebouwd.

Wetenschappers tonen aan dat de warmste eeuw van het laatste millennium de twintigste eeuw was.

Zo introduceerde Volkskrant-correspondente Ineke Holtwijk Willem-Alexanders verloofde Máxima in de laatste zomer van het voorbije millennium bij het Nederlandse volk.

In de kwart eeuw die lag tussen de treinkapingen van Molukkers in de tweede helft van de jaren zeventig en de verwoestende bomaanslagen op Amerikaanse ambassades in Afrika tegen het einde van het vorige millennium, hebben zich ten aanzien van het verschijnsel terrorisme ingrijpende veranderingen voorgedaan.

Er zijn al veel verhitte discussies gevoerd over de vraag wanneer het volgende millennium echt begint: 1 januari van 2000 of 2001. Jammer voor alle feestvierders eind volgend jaar, maar 1 januari 2001 heeft en houdt de beste, de enige papieren. De massa gelooft en wil anders. De 1 in plaats van de 2 aan het begin van het jaartal lijkt allesbepalend te zijn. De discussie heeft een directe relatie met het begin van onze jaartelling. Het jaar 0 heeft nooit bestaan, was dat wel het geval geweest dan was het volgende millennium inderdaad op 1 januari 2000 begonnen. Maar na het jaar 1 voor Christus, volgde volgens de huidige, westerse kalenderindeling, het jaar 1 na Christus. Alleen sterrenkundigen hanteren in hun modellen om praktische redenen een jaar 0. Het jaar 2 voor Christus is in hun berekeningen het jaar min 1.

Eerdere fauna-analyses, in het bijzonder die van Cavallo (2000, Operation I), hadden al tot baanbrekende nieuwe inzichten geleid met betrekking tot het vroege zesde millennium op Tell Sabi Abyad. Dit werk kan nu worden aangevuld met deze studie, die het voorafgaande millennium bestrijkt. Door de resultaten van Operation III samen te voegen met die van Operation I kunnen we deze onderling zo verschillende nederzettingen met elkaar vergelijken. We krijgen zodoende zicht op veranderingen in diergebruik vanaf omstreeks 6900 tot 5800 v. Chr.

In editie 1/2004 besteedden we twaalf pagina's lang aandacht aan de Hypnerotomachia Poliphilo. In 1999 in een essaywedstrijd van NRC Handelsblad nog geprezen als het kunstwerk van het voorgaande millennium. Een 500 jaar oud meesterwerk op het gebied van de boekdrukkunst; algemeen beschouwd als een grafisch juweeltje.

Vanaf 4000 voor Christus breekt een zijtak van de Rijn door het grote veengebied ten westen van Utrecht om de daarop volgende millennia de ontwikkeling en gebruiksmogelijkheden van dit gebied te bepalen.

De voornaamste afscheuringen die in het afgelopen millennium 'het zonder naad geweven kleed van Christus' hebben beschadigd, zijn het schisma tussen de kerken van het Oosten en het Westen aan het begin van dat millennium, en de Reformatie.

Zo is het de afgelopen millennia gegaan, met een enorme versnelling door de revoluties in de maakindustrie en in het transport van de 18e en 19e eeuw, door de wetenschappelijke revolutie van de jaren 1860-1930 en de automatiserings- en digitale revolutie van de afgelopen decennia.

Vele eeuwen later, in het derde millennium van onze jaartelling, is de fixeerbaarheid en vermenigvuldigbaarheid van tekst enorm toegenomen.

Natuurlijk werd Rome niet in 753 v.Chr. gesticht, de locatie is al vanaf de Bronstijd (2de millennium v.Chr.) bewoond geweest.

In de laatste 3 millennia voor Christus zijn eveneens een aantal grote en middelgrote meren ontstaan als gevolg van de inbraken van zee in het veengebied.

Eenheid van kerk en staat in het eerste millennium na Christus.

Volgens die eerste resultaten zijn de circulaire structuren restanten van zogenoemde grafheuvels uit de bronstijd (tweede millennium vóór onze jaartelling).

Het meteojaar 2003 daarentegen werd gekarakteriseerd door de (tot nog toe) hoogste gemeten fijnstofconcentraties in Vlaanderen gedurende dit millennium.

Advies toegevoegd op 9 november 1999 [...]. Laatste betaaldag in dit millennium. U moet er rekening mee houden dat op 31 december van dit jaar geen betalingen bij banken kunnen worden gedaan. Dit in verband met de millenniumwisseling.

Rekenkundig lopen deze eeuw en dit millennium nog niet af. Niettemin lijken degenen die daarvan wel uitgaan een meerderheid te vormen [...]. Wat eveneens voor hun gelijk pleit is, dat ook de computers reageren op het feit dat de jaarwisseling die eraan komt, een bijzondere is. Wij moeten tenslotte erkennen, dat computers sneller rekenen dan onze rekenkundigen. Misschien rekenen ze zo snel, dat ze juist daardoor wel eens ongelijk hebben [...]. Ik wens u goede kerstdagen, een heel gezellige oudejaarsavond en een goed begin van het jaar 2000.

Later, in de 5e eeuw, vestigen Saksen zich kennelijk in Brittannië en aan de Kanaalkusten van het vasteland [...]. Halverwege het millennium zijn er Saxoni op de kust van West-Europa.

Hoe Luthers de IJslandse Kerk nu ook mag zijn, men zal nooit vergeten dat de Reformatie hiertelande door de Deense koning met geweld werd doorgevoerd [...]. Uiteraard waren de missionarissen die toen (naar IJsland) kwamen, voluit verbonden met de bisschop van Rome, en de Kerk van IJsland was één met de Kerk van Rome gedurende de eerste helft van het millennium dat wij vieren [...]. Gelukkig heeft zich de laatste jaren een herstel ingezet met betrekking tot de grote vervreemding die halverwege dit millennium optrad.

Het einde van het millennium roept allerhande onheilsprofetieën op. Dat doemdenken ligt kennelijk in de aard van het menselijk beest, getuige het boek Leven in de eindtijd, waarin neerlandicus Pieter Eligh de belangrijkste Middeleeuwse rampscenario's bundelt.

Ze hebben ook angst voor het einde van het millennium, en bereiden zich voor op het einde der tijden met een regelrechte burgeroorlog.

Het smelten van een groot deel van de ijskap op Groenland en Antarctica zou het zeewaterpeil gemiddeld 3 tot 6 meter kunnen doen stijgen in de loop van dit millennium.

Wat was de inspiratie voor de klok? "De Millennium Klok." Dat is een klok die eens per jaar tikte, eens per eeuw luidde, en de koekoek zou zich eens per millennium laten zien. Als je het 'eeuwig' of op een astronomische tijdsschaal van miljoenen of miljarden jaren zou maken, maakt het de menselijke ervaring tot iets heel kleins en voelt het niet alsof er iets is wat je kunt doen dat belangrijk is op die tijdsschaal. Dus begonnen we ons af te vragen wat het menselijke beschavingsmoment was.

Volgens het Duitse bureau voor de statistiek haalde de branche in 2013 een omzet van 96,6 miljard euro, het hoogste sinds dit millennium.

Ieder decennium van iedere eeuw van het laatste kwart millennium kende minstens één grote verandering.

Iedereen was bang dat alle computers op tilt zouden slaan omdat het interne klokje een paar millennia wilde overslaan of er gewoon mee op wilde houden.

Basiskennis van de laatste twee millennia wordt allang niet meer getoetst. Het is het gevolg van de pogingen om het geschiedenisonderwijs 'prikkelend' te maken door alleen twee onderwerpen te bestuderen.

Schulze begint zijn geschiedenis van natie en staat aan het einde van het eerste millennium, omstreeks het jaar 1000 dus.

Eindeloos zijn de discussies [...] over de vraag wanneer het nieuwe millennium begint: is het nu 1 januari 2000 of toch 1 januari 2001? Het kardinale punt in deze discussie is de vraag: begon onze jaartelling met het jaar nul of met het jaar 1? Onze christelijke jaartelling is ingevoerd in de zesde eeuw in Rome. Aangezien men in Europa toen het getal nul nog niet kende was het eerste jaar dus het jaar 1. Het gevolg was dat de eerste eeuw werd afgerond met het jaar 100, en niet met het jaar 99. Om dezelfde reden eindigt het tweede millennium in het jaar 2000, en niet in 1999.

De echte grote ecologie-wereldtentoonstelling komt er in het jaar 2000 in het Duitse Hannover. Dat is dan de allerlaatste van de wereldtentoonstellingen van de twintigste eeuw en het tweede millennium. Het derde millennium en de 21ste eeuw beginnen pas in het jaar 2001!

Het tweeduizendste jaar van onze jaartelling betekent nog niet het derde millennium, maar het einde van het tweede. Het einde van de 20ste eeuw en het tweede millennium komt pas één jaar later, in 2001.

Hoewel formeel de 21e eeuw en het derde millennium pas beginnen op 1 januari 2001 leefde eind 1999 toch het gevoel, dat een tijdperk werd afgesloten.

Hoe is de stand van zaken in de wetenschap nu in het jaar 2000, op de grens tussen het tweede en het derde millennium?

Drie bands die ons millennium niet haalden [...]. Ik som drie toppers voor je op! The Traveling Wilburys (1988 – 1990) [...]. Katrina & The Waves (1981 – 1999) [...]. The Pretty Things (1963 – heden).

Op het einde van ieder millennium, iedere eeuw, en ja, van ieder jaar spreekt men zijn hoop en wensen uit voor het jaar, de eeuw, het millennium dat komt.

De superlatieven kunnen niet op: indrukwekkende staalkaart van drie millennia cultuurgeschiedenis, een fascinerende introductie, een fenomenale tour de force.