munt


A - In de betekenis 'geldstuk' e.d.

munt 1.0

afbeelding

Bron: Hans
( Publiek domein )

(numismatiek en valuta)

betaalmiddel dat bestaat uit een plat, meestal rond metalen schijfje met vaak aan de ene kant de aanduiding van de waarde en aan de andere kant een afbeelding van het staatshoofd; geldstuk; muntstuk

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een munt…

is een betaalmiddel; is een middel; is een voorwerp

  • [Afmeting] heeft een doorsnede van ongeveer 0,5 tot 3 cm
  • [Geluid] maakt een rinkelend geluid als hij met andere munten of een hard vlak in aanraking komt
  • [Uiterlijk] heeft aan weerskanten een afbeelding, met aan de ene kant een aanduiding van de waarde van de munt en aan de andere kant een afbeelding van het staatshoofd of een ander nationaal thema
  • [Vorm] heeft de vorm van een plat, meestal rond schijfje
  • [Deel] bestaat uit een muntzijde waarop de waarde van de munt staat aangegeven, een kopzijde (ook wel "kruis" genoemd) met bv. een afbeelding van het staatshoofd en een rand met bv. ribbeltjes of een randschrift om het zogeheten "snoeien", het afvijlen te voorkomen
  • [Materiaal] is van metaal, doorgaans koper, brons, zilver of goud of legeringen daarvan
  • [Functie] wordt gebruikt als betaalmiddel, maar fungeert ook als verzamelobject en als middel om te tossen bij wedstrijden
  • [Vervaardiging] wordt geslagen
  • [Waarde] heeft een waarde die doorgaans lager is dan die van de bankbiljetten
  • [Legitimiteit] heeft een geldigheid die door een overheid in een bepaalde tijd en voor een bepaald gebied is vastgesteld en gegarandeerd

Algemene voorbeelden


Toen de pastoor de offerschaal bovenhaalde, nam ze uit haar handtas een rolletje papiergeld dat als een binnensmonds verwijt onnoemelijk stiller ritselde dan het harde, maar karige gerinkel van de munten uit de beursjes van de andere tantes.

Mijn tweede huid, Erwin Mortier,

Daarom is er bijzondere aandacht besteed aan het ontwerp van de acht euromunten, die de volgende kenmerken hebben: verschillende vormen, kleuren en randen. De munten hebben allemaal een ander gewicht: hoe zwaarder de munt, hoe hoger de waarde (behalve voor de munt van 1 euro). De munten hebben allemaal een andere dikte: hoe dikker de munt, hoe hoger de waarde (behalve voor de munten van 1 en 2 euro). De waarde van de munten is duidelijk aangegeven op de Europese zijde. Op de achterkant van de munten zijn herkenbare nationale thema's afgebeeld.

http://www.euro.ecb.int/nl/section.html

Er komen 7 eurobiljetten [...]. De biljetten zijn in alle deelnemende landen gelijk. De munten kennen een 'Europese zijde' en een 'nationale zijde' die per deelnemend land verschilt.

http://www.euro.nl/

Frappant is wel dat er zo'n 1 tot 1,5 miljoen eurokitjes (setjes met alle acht munten) "over" zijn.

Reformatorisch Dagblad,

Munten zijn een favoriet verzamelobject sinds de renaissance.

http://www.flwi.ugent.be/AAHE/AncientHistory/metho_numismatiek.pdf,

De ontwerper van de eurozijde van de muntstukken (die in Euroland dus overal dezelfde is) is een Belg: Luc Luycx. De andere zijde van de muntstukken is voor elke staat die aan de euro deelneemt, verschillend; voor België prijkt de beeltenis van koning Albert II op de munten.

http://www.abb-bvb.be/edu/nl/mod002/tools/a_main.htm

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • munten slaan

We willen hierbij toch even aanstippen dat de Koninklijke Munt de enige instantie is in België die gemachtigd is om de officiële munten te slaan.

http://euro.fgov.be/press/press-conf-first-euro-coin/nldd05.htm

met adjectief ervoor


  • antieke munten
  • bronzen munten
  • gouden munten
  • Griekse munten
  • koperen munten
  • Romeinse munten
  • valse munten
  • zilveren munten
  • een valse munt

Antieke munten werden zoals gezegd met de hand geslagen m.b.v. met de hand gesneden stempels.

http://www.flwi.ugent.be/AAHE/AncientHistory/metho_numismatiek.pdf,

Koperen en bronzen munten zijn niet te ontdoen van hun patina zonder de munt te schaden.

http://www.edelshop.com/kwaliteitsbepaling_van_munten.htm

Een caféhoudster uit Uffelte keek gisteren verrast op, toen ze ontdekte dat ze een valse munt van vijf gulden in haar bezit bleek te hebben.

Meppeler Courant,

Jaarlijks worden er nog klassieke Griekse en Romeinse munten ontdekt.

http://www.flwi.ugent.be/AAHE/AncientHistory/metho_numismatiek.pdf,

Zilveren en gouden munten kan men de originele kleur weer geven met behulp van bepaalde reinigingsmiddelen.

http://www.edelshop.com/kwaliteitsbepaling_van_munten.htm

met ander, nevengeschikt substantief


  • munten en bankbiljetten
  • munten en biljetten
  • munten en penningen
  • munten en postzegels

Ook moet de bevolking, met het oog op een soepele overgang, de tijd krijgen om aan de nieuwe munt te wennen. Daarom is een overgangsperiode van drie jaar ingesteld tussen de invoering van de girale euro en de munten en bankbiljetten.

http://www.denhaag.nl/

De omruiling van munten en biljetten zal een uiterst eenvoudige verrichting zijn aan het loket van de vertrouwde bankier.

De Standaard,

Numismatiek is de studie van munten en penningen.

http://www.flwi.ugent.be/AAHE/AncientHistory/metho_numismatiek.pdf,

Sport, feesten, uitgaven van munten en postzegels, het zit er allemaal in.

De Standaard,

Vaste verbindingen


valse munten

  1. nagemaakte en dus illegale munten

    Nog een voorbeeld van dezelfde strekking is het relatief hoge aantal valse stukken (meestal 'geplateerde' stukken, i.e. verzilverde of vergulde stukken in plaats van stukken in zuiver zilver of goud) dat we terugvinden op nederzettingssites uit de Klassieke Oudheid. Dit heeft niet alleen te maken met een groot aantal valse munten die in omloop waren, maar ook (en vooral) met het feit dat valse munten gemakkelijker weggegooid werden dan echte.

    http://www.flwi.ugent.be/AAHE/AncientHistory/metho_numismatiek.pdf,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als deel van een samenstellende afleiding


munt 2.0

(numismatiek en valuta; business, economie en financiën)

rekeneenheid die door de monetaire wet van een land of landengroep wordt bepaald en die dient tot het vaststellen van de prijzen; eenheid waarin geldbedragen worden uitgedrukt; munteenheid; valuta

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een munt…

is een rekeneenheid; is een eenheid

  • [Functie] dient tot het vaststellen van de prijzen; is de eenheid waarin geldbedragen worden uitgedrukt
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] kan onderhevig zijn aan koersschommelingen; kan stabiel blijven in waarde, maar kan ook in waarde dalen of stijgen
  • [Waardering] heeft een bepaalde waarde
  • [Legitimiteit] wordt door de monetaire wet van een land of landengroep bepaald

Algemene voorbeelden


Het gepraat over een coalitiewissel in het zicht van de Europese eindmeet zint de beleggers niet, getuige daarvan de lichte waardedaling van onze munt op de wisselmarkt.

De Standaard,

Ook de inzet is niet veranderd: overheden zijn nog steeds niet te vertrouwen als het om de handhaving van de waarde van hun munt gaat.

NRC,

In het Verdrag van Maastricht is vastgelegd dat de vijftien landen van de Europese Unie aan het eind van de eeuw hechter moeten samenwerken op drie terreinen: monetaire politiek, buitenlandse en defensie-politiek en justitie en politie - de zogenoemde drie pijlers onder het gemeenschappelijke dak van de Unie. Vordering op één terrein zal de landen van de Unie verplichten ook met andere terreinen voortgang te maken, zo meent hij. "Met één munt alleen ben er je niet."

NRC,

De Europese lidstaten die bij de start van de monetaire unie aan de zijlijn blijven staan, zouden de wisselkoers van hun munt moeten koppelen aan de euro, de Europese eenheidsmunt.

De Standaard,

Combinatiemogelijkheden


als subject bij een werkwoord


  • dalen
  • devalueren
  • stijgen

De munt, die maandag hoger was geëindigd op 5,25 peso voor een dollar, daalde gisteren opnieuw tot 5,7 peso voor een dollar.

NRC,

Het is niet meer dan logisch dat landen met een hoge nominale loonstijging zoals Engeland en Italië hun verlies aan concurrentiepositie weer inlopen zodra hun munten devalueren.

NRC,

De meeste munten stegen de afgelopen jaren weinig of niet tegenover onze sterke frank.

De Standaard,

als object bij een werkwoord


  • een munt devalueren
  • een munt laten devalueren
  • een munt ondersteunen
  • een munt steunen

Die premie zal de vorm aannemen van een hoger rentepeil en van een onzeker vertrouwen van de markt, omdat altijd de vrees zal bestaan dat Londen van zijn vrijheid gebruik zal maken om een inflatoir beleid te voeren en zijn munt te devalueren.

De Standaard,

Het nieuwe wisselkoersmechanisme moet de landen die (nog) niet deelnemen aan de monetaire unie beletten de budgettaire teugels te vieren of de munt te laten devalueren.

De Standaard,

Ze bekloeg zich bij Reagan over de ravages van de dure dollar en vroeg Lawson in januari 1985, nadat deze de rente tot 14 procent had moeten optrekken om de munt te ondersteunen, waarom het pond nog geen deel uitmaakte van het Europese wisselkoersmechanisme (ERM), "beschut voor dit alles".

De Standaard,

De Spaanse centrale bank verhoogde woensdag de rente om de munt te steunen, maar die maatregel lijkt tot nu weinig effect te sorteren.

NRC,

met adjectief ervoor


  • een gangbare munt
  • een gemeenschappelijke munt
  • een harde munt
  • een stabiele munt
  • een sterke munt
  • een vreemde munt
  • een zwakke munt
  • de Amerikaanse munt
  • de Europese munt
  • de lokale munt
  • de nationale munt

Overigens is de gangbare munt aan boord van cruiseschepen, en dus ook op de Crown Odyssey, de dollar.

http://krant.telegraaf.nl/krant/enverder/venster/reizen/reis.Griekenland/reis.010310crownodyssey.html

De gemeenschappelijke munt vereist een voorafgaande politieke unie.

De Standaard,

Een harde munt is goed om de inflatie te drukken en de rente laag te houden.

NRC,

Alles wat we nodig hebben is een stabiele munt, orde, een open economie en bescheiden militaire uitgaven.

NRC,

Gaat de euro een sterke of zwakke munt worden? Aangezien de euro minder gemakkelijk het slachtoffer zal worden van speculatie dan de munt van één land, is de euro bijna per definitie een stabiele munt.

http://www.pienternet.be/lessen/cbl/euro/euroshock.html

We streven naar een stabiele munt, met lage rente, hoge investeringsgraad en nieuwe werkgelegenheid als gevolg.

De Standaard,

Maar waar wissel je best je Belgisch geld om in vreemde munt?

De Standaard,

Een termijnrekening is een beleggingsinstrument op korte termijn, in euro of in vreemde munten, waarvan de looptijd en het rentetarief vooraf zijn gekend.

http://www.abb-bvb.be/gen/downloads/ADbeleggingsinstrumenten.pdf,

Een zwakke munt betekent verlies voor spaarders en minder uitgaven op reis in het zonnige Italië of Spanje.

De Standaard,

De vraag naar dollars stokte terwijl het aanbod even groot bleef: de structurele zwakte van de Amerikaanse munt kwam aan het oppervlak.

NRC,

De Europese munt is de afgelopen maanden fors in waarde gestegen.

http://www.frieschdagblad.nl/artikel.asp?artID=13484,

Het bedrag moet in de lokale munt uitgeschreven zijn.

De Standaard,

Omrekening in euro zal bedragen opleveren die men liever naar boven zal afronden, wat voor produkten van lage waarde tot procentueel beduidende prijsstijgingen kan leiden. Wantrouwen wordt best tegengegaan door duidelijke informatie. Daarom zal het in veel gevallen aangewezen zijn voor en na de invoering van de eenheidsmunt de prijzen in euro én in nationale munt aan te geven.

De Standaard,

met voorzetselgroep


  • munten voor iets

Dikwijls geef ik niet eens een vuurtje, of munten voor de parkeerautomaat, als een ander daarom vraagt, uit een onoverwinnelijke weerzin tegen de automatische, robotachtige goedheid die ons van jongs af aan is ingeprent.

Het nietigste, Marie Kessels,

Vaste verbindingen


harde munt

  1. ( business, economie en financiën)
    munt met weinig risico van koersdaling; munt die stabiel is of licht stijgend in waarde en die een stabiele koopkracht oplevert

    Synoniem: stabiele munt; sterke munt

    Antoniem: zwakke munt

    Een harde munt is goed om de inflatie te drukken en de rente laag te houden.

    NRC,

iemand met gelijke munt betalen; iemand met gelijke munt terugbetalen

  1. iemand op dezelfde wijze behandelen; iemand iets betaald zetten

    Eerst moest hij evenwel zijn voormalige collega's met gelijke munt betalen door royaal de vuile bedrijfswas buiten te hangen.

    Dwaalspoor, Jetteke van Wijk,

    Onze arme moeder was een heilige. Zij heeft alles van je geslikt. Wij hoeven dat helemaal niet. Je hebt ons alleen verbittering bezorgd. We betalen je met gelijke munt terug.

    De grens van glas, Carlos Fuentes,

sterke munt

  1. munt met weinig risico van koersdaling; munt die stabiel is of licht stijgend in waarde en die een stabiele koopkracht oplevert
    In de eerste voorbeeldzin wordt een onderscheid gemaakt tussen een "stabiele munt", zijnde een munt waarvan de waarde niet al te veel fluctueert, en een "sterke munt", een munt die stijgt in waarde. In de algemene taal wordt dit subtiele onderscheid meestal niet gemaakt en worden de termen "stabiel" en "sterk" min of meer als synoniemen gebruikt.

    Synoniem: harde munt; stabiele munt

    Antoniem: harde munt

    Volgens Duisenberg is een stabiele munt zelfs belangrijker dan een sterke munt. Met die uitspraak verwees hij naar de wisselkoersen, vooral ten aanzien van de Amerikaanse dollar, waar de euro de voorbije maanden zware klappen kreeg.

    http://euro.fgov.be/frames/nla_index.htm,

    Een sterke munt is een teken van kracht, maar een te sterke munt is fnuikend voor van export afhankelijke ondernemingen die hun produkten in het buitenland onbetaalbaar zien worden.

    NRC,

zwakke munt

  1. munt die daalt in waarde

    Een zwakke munt betekent verlies voor spaarders en minder uitgaven op reis in het zonnige Italië of Spanje.

    De Standaard,

    En de Italiaan die vijf jaar geleden zijn kapitaal in Zwitserse aandelen stopte, zag zijn vermogen 2,68 keer groter worden. Een zwakke munt heeft zo ook zijn voordelen.

    De Standaard,

Woordfamilie


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


munt 3.0

(numismatiek en valuta)

zijde van een muntstuk waarop zich de muntaanduiding en waarde bevindt; muntzijde

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Munt…

is een zijde; is een deel

      Algemene voorbeelden


      "Het reglement zegt dat er een dobbelsteen of een munt moet worden opgegooid, en wij kozen voor een geldstuk", zei Fusitu'a. "Ik liet de keuze aan Ma'atu en die zei kop. Het werd munt."

      De Standaard,

      Vaste verbindingen


      Woordfamilie


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      munt 4.0

      (numismatiek en valuta)

      waardepenning voor een consumptie of fiche voor een toestel of automaat; fiche; jeton; chip
      In deze betekenis vaak ook in de verkleiningsvorm muntje.
      Zie ook : muntje

      Betekenisbetrekking


      generalisering
      Betrokken betekenissen 1.0 : 4.0

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een munt…

      is een penning; is een voorwerp

      • [Functie] wordt gebruikt als betaalmiddel in automaten
      • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] vertegenwoordigt een bepaalde geldwaarde

        Combinatiemogelijkheden


        met voorzetselgroep


        • munten voor iets

        Gratis toegang en minstens vijftien verschillende valuta die kunnen worden omgezet in jetons, chips of munten voor de speelautomaten.

        NRC,

        Woordfamilie


        Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        munt 5.0

        (numismatiek en valuta)

        instelling waar munten worden geslagen; ook: het gebouw waar die instelling is gehuisvest of de plaats waar die instelling is gevestigd; munthuis of muntplaats
        Vrijwel uitsluitend in eigennamen, bijvoorbeeld de Koninklijke Nederlandse Munt in Utrecht en de Koninklijke Munt van België in Brussel, en in samenstellingen als munthuis en muntmeester. In het voorbeeld als soortnaam gebruikt.

        Betekenisbetrekking


        metonymie
        Betrokken betekenissen 1.0 : 5.0

        Semagram (extra betekenisinformatie)


        Een munt…

        is een plaats; is een gebouw; is een instelling

        • [Functie] is de instelling, de plaats of het gebouw waar geld gemunt wordt

          Algemene voorbeelden


          Een van hen, Kwon Young-gil, dreigde dat de stakingen van de fabrieken uitgebreid zullen worden naar het openbaar vervoer, telefoonbedrijven en de nationale munt.

          De Standaard,

          Woordfamilie


          Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


          B - In de betekenis 'plant' e.d.

          munt 1.0

          geslacht van lipbloemige planten met groene, sterk aromatische blaadjes en kleine paarse bloempjes, waaronder de pepermunt, de akkermunt en de kruizemunt

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Munt…

          is een plant

          • [Geur] is een sterk geurende plant
          • [Smaak] heeft sterk smakende blaadjes
          • [Uiterlijk] heeft groene blaadjes en kleine paarse bloemen
          • [Functie] wordt gebruikt als keukenkruid en als garnering

          Wetenschappelijke naam: Mentha

          Rijk Plantae; Planten
          Stam Embryophyta; Landplanten
          Klasse Spermatopsida; Zaadplanten
          Orde Lamiales
          Familie Lamiaceae; Lipbloemenfamilie
          Geslacht Mentha

          Vaste verbindingen


          witte munt

          1. afbeelding

            Bron: Solanum
            ( Publiek domein )

            muntsoort met lichtlila tot bijna witte bloemen

            Semagram (extra betekenisinformatie)


                Wetenschappelijke naam: Mentha suaveolens, synoniem: Mentha rotundifolia

                Rijk Plantae; Planten
                Stam Embryophyta; Landplanten
                Klasse Spermatopsida; Zaadplanten
                Orde Lamiales
                Familie Lamiaceae; Lipbloemenfamilie
                Geslacht Mentha; Munt
                Soort Mentha suaveolens

                Witte munt is een kruid waarvan de geur van de blaadjes lijkt op munt, maar ook op appel. Het plantje is zeldzaam in Nederland, het staat op de rode lijst van beschermde, zeldzame planten. Plukken is dus verboden! Maar het kan ook goed gekweekt worden en is een prima bodembedekker in de tuin. De bladeren en stengels zijn behaard en de bloemen zijn wit tot licht lila.

                http://www.groentenenfruit.nl/veggipedia/product/witte-munt.html

              wollige munt

              1. afbeelding

                Bron: Kurt Stüber
                ( CC BY-SA 3.0 )

                kruising tussen de hertsmunt (Mentha longifolia) en de witte munt (Mentha suaveolens), met dicht- en zachtbehaarde stengels, bladeren en kelken

                Semagram (extra betekenisinformatie)


                Wollige munt…

                is munt; is een plant

                    Wetenschappelijke naam: Mentha rotundifolia (x)

                    Rijk Plantae; Planten
                    Stam Embryophyta; Landplanten
                    Klasse Spermatopsida; Zaadplanten
                    Orde Lamiales
                    Familie Lamiaceae; Lipbloemenfamilie
                    Geslacht Mentha rotundifolia (x)

                    Er stonden planten als wilde akelei, longkruid, wollige munt en herfstkrokussen.

                    http://www.frontlinie.nl/planten/wildeplanten.htm

                  Woordfamilie


                  Als deel van een afleiding


                  Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  munt 1.1

                  munt genoemd als kruid en als garnering; munt genoemd als stof

                  Betekenisbetrekking


                  metonymie
                  Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

                  Algemene voorbeelden


                  Strooi op het laatste moment fijngeknipte bieslook of fijngehakte peterselie of munt op de avocadosoep.

                  NRC,

                  Combinatiemogelijkheden


                  met substantief ervoor


                  • een blaadje munt
                  • een takje munt

                  Lekker met een blaadje munt.

                  http://www.koffiethee.nl/thee/htm/index.asp

                  Eventueel kunt u de mousse nog garneren met een takje munt.

                  http://www.genietenvanvers.nl/kookboek/nagerechten/00000194c00ef367b.html

                  munt 1.2

                  muntsmaak

                  Betekenisbetrekking


                  metonymie
                  Betrokken betekenissen 1.1 : 1.2

                  Semagram (extra betekenisinformatie)


                  Munt…

                  is een smaak

                      Algemene voorbeelden


                      Chewy toffees (fruit, melk of munt), botertoffees, hard suikerwerk in diverse smaken (fruit, munt, reglisse, kruiden).

                      http://www.obcebdbh.be/export/centre-information/publications/dossiers/es/2001_nl/es-suikergoed/part1-1_nl.html

                      Woordfamilie


                      Als deel van een afleiding


                      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                      munt 1.3

                      afbeelding

                      ( Publiek domein )

                      pastelgroene kleur van munt; mintgroen

                      Betekenisbetrekking


                      metonymie
                      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.3

                      Semagram (extra betekenisinformatie)


                      Munt…

                      is een kleur

                      • [Kleur] is een groene kleur; is pastelgroen
                      • [Gelijkenis] is de kleur van munt

                        Algemene voorbeelden


                        De Olivia trui met V-hals heeft een kort model, helemaal hip! Kleur: munt.

                        http://www.lalune.be/347-vinrose-pull-olivia-mint.html