varken


varken 1.0

afbeelding

Bron: Steven Lek
( Publiek domein )

zoogdier met een vrij logge lichaamsbouw en een grote kop met spits opstaande oren, kleine oogjes en een lange, vooraan afgeplatte snuit met grote neusgaten, dat vooral wordt gehouden in de veeteelt voor de vleesproductie

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een varken…

is een zoogdier; is een dier

  • [Afmeting] heeft een schofthoogte van ongeveer 50 tot 80 cm en is ongeveer 70 cm lang
  • [Geluid] knort; gilt of krijst wanneer het in gevaar of in paniek is; maakt een knorrend, gillend of krijsend geluid
  • [Geur] heeft vaak een onaangename geur, vooral het mannetjesvarken; stinkt
  • [Kleur] heeft een rozige huid
  • [Bouw] is gewerveld; heeft vier poten; heeft een log, vlezig lichaam
  • [Deel] heeft poten waarvan het bovenste gedeelte sterk bevleesd is; heeft hoeven; heeft een huid die dun behaard is met dikke witachtige haren; heeft een krulstaart; heeft een grote kop; heeft spits opstaande oren; heeft kleine, diepliggende oogjes; heeft een lange, vooruitstekende snuit die vooraan afgeplat is; heeft grote neusgaten
  • [Functie] wordt vooral gehouden voor de vleesproductie; heeft haren die gebruikt worden in bv. verfborstels
  • [Herkomst of oorsprong] stamt af van het wilde zwijn (Sus scrofa)
  • [Voortplanting] brengt de jongen levend ter wereld; werpt 10 tot 20 biggen per worp
  • [Plaats] wordt gehouden in fokkerijen, in stallen die verdeeld zijn in hokken waarin meerdere dieren opeengepakt zitten; wordt ook gehouden op boerderijen waar het dier vrije uitloop heeft
  • [Leeftijd] kan 10 tot 20 jaar oud worden, maar wordt in de fokkerijen meestal geslacht na 6 maanden; wordt als jong big genoemd
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een intelligent en sociaal dier
  • [Deskundigheid of vaardigheid] kan truffels opsporen
  • [Behandeling of bewerking] wordt geslacht, thans vooral met industriële middelen; wordt verdoofd en vervolgens leeggebloed door de halsslagader te openen; wordt onthaard door de haren weg te schroeien; wordt aan de buikzijde overlangs opengesneden en van de ingewanden ontdaan; wordt opengeklapt; wordt opgehangen om het vlees te laten rijpen; wordt versneden
  • [Gedrag] is een alleseter; wentelt zich soms wellustig rond in de modder en in zijn eigen vuil; wroet met zijn snuit in de grond
  • [Waardering] is een geliefde bewoner van kinderboerderijen; wordt door velen in verband gebracht met vuil, modder, uitwerpselen, stank of met lage gevoelens van wellust, zoals vraatzucht; wordt als onrein beschouwd door joden en moslims

Wetenschappelijke naam: Sus scrofa domesticus

Rijk Animalia; Dieren
Stam Chordata; Chordadieren
Klasse Mammalia; Zoogdieren
Orde Artiodactyla; Evenhoevigen
Familie Suidae; Varkens
Geslacht Sus; Echte zwijnen
Soort Sus scrofa; Wild zwijn

Algemene voorbeelden


In een manshoge koelkist, in een van de zijkamertjes, liggen stukken van het varken dat in november wordt geslacht.

Kriblijn, Barber van de Pol,

Bij de eerste boerderij op de Horstermeerdijk lagen zes varkens te genieten in de modder, naast een karrevracht bieten.

Het Bureau. Dl. 6: Afgang, J.J. Voskuil,

Beneden om de hoek staan de deuren van de slachtplaats open. Een varken hangt opengeklapt aan een stang.

Een soort Engeland, Robert Anker,

De boer gebruikt dan geen bestrijdingsmiddelen en geen kunstmest, laat zijn varkens lekker wroeten in de modder en geeft zijn koeien meer ruimte om te leven.

http://www.nederlandstraks.nl/content.cfm?id=1

Het vervoer en lossen van levende varkens moet zorgvuldig gebeuren. Het zijn bijzonder stress-gevoelige dieren en stress kan de bloedvaten beschadigen en daarmee de kwaliteit en de waarde van het vlees nadelig beïnvloeden. Vanuit de losstallen worden de varkens naar een installatie gevoerd voor het elektrisch bedwelmen. Meteen daarna wordt de halsslagader geopend om de verbloeding tot stand te brengen. Dat is het enige bloederige moment in het hele produktieproces. Dat bloed wordt overigens zorgvuldig opgevangen en gekoeld. Het is een grondstof voor allerlei produkten.

Meppeler Courant,

De Islam heeft via de Koran een duidelijk stempel gedrukt op het voedingspatroon van zijn navolgers. Dit is deels te verklaren uit de geografische ligging van waaruit deze religie afkomstig is: voedsel bedierf over het algemeen sneller dan in de meer gematigde streken. Zo zijn de meer bederfelijke vleessoorten als varkensvlees taboe. Een varken wordt gezien als een onrein dier, omdat het van nature vaak in aanraking komt met modder, waarin zich immers meer ziekteverwekkers kunnen bevinden.

http://www.google.nl/search?q=cache:jk3PAKOC8XMJ:www.efa.nl/opleidingen/pabo/voeding.doc+dankgebeden+site:.nl=nl

Twee varkens lagen in een modderpoel te rollen.

Morgenster, Jaap Scholten,

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • varkens afmaken
  • varkens castreren
  • varkens fokken
  • varkens hoeden
  • varkens houden
  • varkens invoeren
  • varkens kelen
  • varkens kweken
  • varkens mesten
  • varkens uitvoeren
  • varkens vetmesten
  • varkens vernietigen
  • varkens voederen
  • varkens voeren
  • een varken slachten

Zijn vader had hem onder andere getoond hoe hij varkens en schapen moest kweken.

Na de siësta, Paul Koeck,

U weet waarschijnlijk dat de Joden geen varkensvlees eten en daarom hoeden ze ook geen varkens, zwijnen.

http://www.petruscanisiusstichting.nl/preekjuli02.html,

Op voorstel van de Europese Commissie bepaalde het permanent veterinair comité woensdagavond dat vanuit zes Duitse deelstaten, waar varkenspest werd vastgesteld, geen levende varkens mogen worden uitgevoerd naar andere lidstaten van de Europese Unie.

De Standaard,

Uit dat land mogen al sinds vorige week geen varkens meer worden ingevoerd.

De Standaard,

Duizenden varkens werden er collectief vernietigd.

De Standaard,

Duizenden varkens moesten toen worden afgemaakt.

De Standaard,

De varkens worden gecastreerd om te voorkomen dat het vlees van de dieren bij verhitting een onaangename geur verspreidt.

http://www.vilt.be/nieuwsarchief/list.phtml

"Een groot deel van de varkens die in Nederland worden gemest wordt namelijk naar Duitsland geëxporteerd", aldus het artikel.

http://www.animalfreedom.org/paginas/informatie/contactbladjuli2000.html#vissen,

De pijn is er dan ook bij de wormen die als lokaas worden gebruikt bij het vissen, bij de oesters die levend worden opgeslurpt, de kreeften die in kokend water worden gegooid [...], de varkens die worden gekeeld en die langzaam doodbloeden.

Wereldvreemdheid, Patricia De Martelaere,

De varkenspest was weliswaar officieel opgeheven, maar dat betekende niet dat het iedereen nu vrijstond om maar weer ongecontroleerd varkens te gaan houden.

De familie Kneupma, Remco Campert,

'Vooral ook,' ging Anton Haverman door, 'omdat u laatst zo enthousiast vertelde over vroeger, toen een slager nog een slager was en van huis tot huis het dorp rondging om het varken te slachten, weet u nog?'

Poot: verhalen over de hond, Midas Dekkers,

Iedereen in onze straat kweekt kippen of fokt varkens.

Miniaturen, Karel Jonckheere,

Hij heeft geen zitvlees. Het is een grappig woord maar Gof heeft niets wat daarop lijkt. 's Morgens voert hij het varken en de konijnen en praat hij met de broer die zijn buurman is over het weer en de zorgen van de dag.

Kriblijn, Barber van de Pol,

als subject bij een werkwoord


  • aanvetten
  • knorren
  • krijsen
  • snuffelen
  • stinken
  • werpen

De Udige brengt ons rijkdom en de meisjes vetten aan als varkens. Het leven wordt er zachter door, trager en wellustiger.

Sluitingstijd, Wouter Verbeylen,

Ondertussen bond Marius de achterpoten van het pechkonijn vast met een eindje paktouw [...]. De beide varkens kwamen begerig snuivend kijken wat er aan de hand was. Met een snelle, maar kennelijk niet erg doeltreffende haal, sneed Marius de keel open. Het konijn begon te gillen [...]. De varkens knorden. Bart begreep eindelijk dat hij zijn vingers in zijn oren moest steken.

De hangende man, Koos van Zomeren,

Daar deed hij soms een dutje als de schapen of varkens moesten werpen.

Na de siësta, Paul Koeck,

Varkens krijsen zo als ze geslacht worden.

Proloog; Uitje; Vakantiebelevenissen; Helm, Ep Meijer,

met adjectief ervoor


  • een half varken
  • een dik varken
  • een halfwas varken
  • een mager varken
  • een slachtrijp varken
  • een vet varken

De halve varkens en de runderbouten worden bij Vleesspecialist Kamphuis zelf uitgebeend en winkelklaar gemaakt.

http://www.vleesspecialist-kamphuis.nl/

Gesteld dat we bijvoorbeeld met een aap, een halfwas varken of desnoods een klein kind de hondenliefhebber datgene zouden leveren waarop hij ons dagelijks, jaar in jaar uit trakteert, dan zou zonder enige twijfel binnen een paar uur de politie erin gemengd zijn.

Betrekkelijke kleinigheden, H.J.A. Hofland,

Sommige varkensboeren in de Noord-Limburgse grensstreek maken zich al op om de (bijna) vette varkens van de hand te doen om zo een eventuele schutkring voor te zijn.

De Standaard,

Slachtrijpe varkens in die gebieden worden opgekocht door de Europese Commissie.

Meppeler Courant,

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • levende varkens

Het besluit van de Europese Commissie om de export van levende varkens uit Nederland te verbieden, is door minister van Aartsen van Landbouw afgedaan als een paniekreactie.

De Standaard,

De prijs voor levende varkens is dermate gezakt dat het geld van de boeren dreigt op te raken.

http://www.knack.be,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • een gekeeld varken
  • een geslacht varken
  • een gesneden varken
  • een opengesneden varken
  • een vetgemest varken

Nicole is bang. Zo simpel is dat. Bang dat ik haar hardhandig zal aanpakken zodra haar beschermertje weg is en zij niet langer om hulp kan schreeuwen [...]. En ze zàl eraan geloven. Waar en wanneer en zo vaak als ik dat wil. En laat ze dan maar gillen als een gekeeld varken.

Gras, Clem Schouwenaars,

De vette arm van de slachter verdween in het opengesneden varken.

De Hunnen. Dl. 2: Bevrijding, Jan Cremer,

De stilte die inviel herkende ik meteen. Tot mijn afgrijzen overigens. Ze viel ook elk jaar op het koertje bij Clem Huysmans, vlak voor Tist, de slachter met de hazenlip, zich op het vetgemeste varken stortte en het zijn grootste mes in de keel stootte.

Een lichtgevoelige jongen, Walter van den Broeck,

Van hoeve tot hoeve sjokt hij met de beer want de boeren mesten enkel zeugen en gesneden varkens vet.

De lange geboorte, Lut Ureel,

Onder het dekzeil waarop ze zaten, lagen de gekeelde varkens.

De Hunnen. Dl. 2: Bevrijding, Jan Cremer,

Als ik volgend jaar hier nog beland, breng ik een geslacht varken mee, het vetste van Vlaanderen.

Ach, mijn dal, Jan Veulemans,

in voorzetselgroep


  • een achterbout van een varken
  • een karkas van een varken

Een uitsmijter is de foto waarin Bacon, met ontbloot bovenlijf als een trofeeënjager na een safari, twee karkassen van varkens voor zich ophoudt.

De Standaard,

Het eten werd binnen gebracht. Aardappelen, drie, vier soorten groente en de enorme achterbout van een varken, gegrilleerd! Wilton sneed het vlees aan met een elektrisch mes.

Een broer in Brazilië, Beb Vuyk,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


varken 1.1

voorstelling van een varken in de vorm van bijvoorbeeld een beeld, een prent, een speelgoedbeest of een snoepje

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een varken…

is een voorstelling

      Algemene voorbeelden


      Vanuit die refter heeft men uitzicht op een beeldhouwwerk in een binnentuin. Het bestaat uit een varken, dat met de poten tegen een pilaar opstaat en kijkt naar een kraai die hoog en onaantastbaar op een sokkel zit.

      NRC,

      Natuurlijk kan men al die in doodsnood verkerende varkens niet allemaal recht in de ogen kijken. Toch zal ik niet gemakkelijk het linker oog vergeten van het beest dat me drie meter vóór zijn onherroepelijke einde smekend om hulp aankeek. Te laat. Ook dit keer was de mallemolen niet meer te stoppen. Even later zag ik het terug: aan de poten aan een ketting hangend temidden van zijn kornuiten; leeggebloed, waardoor het lijk de kleur had van een marsepeinen varken.

      NRC,

      De meest reële dieren zijn de varkens van Jaap Wagemaker (1906 - 1972). Dat levensechte zit hem in de verf, die schurftig is als aangekoekte stront op een varkenshuid, maar ook in hun oogopslag.

      NRC,

      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      varken 1.2

      varkensvlees, gebruikt als voedsel

      Betekenisbetrekking


      metonymie
      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Varken…

      is vlees; is voedsel

          Algemene voorbeelden


          Voor f 10,50 een grote, ruim gevulde kom met kip, varken, eend of Chinese goulash.

          NRC,

          De meeste vleesrecepten bij Apicius zijn dan ook voor varken, met als hoogtepunt het speenvarken dat ontbeend moest worden via de keel, en vervolgens werd gevuld met dadels, slakken, spruitjes, stukjes kip, gedroogde bloembollen en aangebraden lijsters.

          NRC,

          Moslims eten nooit varken, hond, of watervogels als eenden.

          http://www.home.zonnet.nl/rene_maassen/malvocnl.html,

          varken 2.0

          iemand die zich ongeremd laat leiden door zijn lagere instincten, vooral gulzigheid, wellust, luiheid, ook wel brutaliteit en botte gewelddadigheid
          Ook vaak als scheldwoord.

          Betekenisbetrekking


          metafoor
          Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een varken…

          is een persoon

              Algemene voorbeelden


              'Stil,' zei ze. 'Ik hoor de trap. Hij komt naar beneden [...]. Hij kan je horen.' 'Kan me niet schelen of die flikker me hoort. Láát 'm zelfmoord plegen, als hij dat zo graag wil. Opgeruimd staat netjes.' Dit ging te ver. Dit kon ze niet verdragen, dit hield ze niet langer uit. 'Weet je wat jij bent? Een beest ben je, een varken. Ik blijf geen minuut langer met jou aan tafel zitten, weet je dat?'

              Het wil nog maar niet zomeren, Hannes Meinkema,

              Grinnikend herdachten zij die keer dat zij met droge kelen, wippende adamsappels en een zwaar gevoel in de buik - en bovenal met onmachtige handen - Lida of Lisa hadden zitten uittekenen [...]. Haar optreden bleef beperkt tot één zitting. Toen zij na afloop de resultaten inspecteerde, ontstak zij in woede. Zij waren helemaal geen kunstenaars, riep zij, maar varkens.

              Het samenzijn, Jan Meyers,

              Joegoslavische jets schoten de barricade en een aantal gestrande vrachtwagens in brand. "Ze hebben blijkbaar toestemming gekregen om te schieten op alles wat beweegt. Ze voelen zich net Rambo. De varkens nemen zelfs onze ziekenwagens onder vuur", zei dokter Morela.

              De Standaard,

              Mijn broers vertelden uit ervaring dat meisjes altijd eerst lawaai moesten maken vóór ze gekust konden worden. Ze noemen je een varken en de volgende dag vragen ze of je met ze wil gaan, zeiden mijn broers, maar dat kon ik nog niet weten, daar was ik te klein voor, veel te klein eigenlijk, zeiden ze.

              Broere, Bart Moeyaert,

              Tien jaar geleden reeds heeft Derenski zes jaar gekregen voor misbruik van kinderen, deelt de krant mee. Later nog een vonnis voor gelijkaardige wandaden. Zo'n varken laat men niettemin weer op de samenleving los. De vader van een der knaapjes loopt als een getroffen beer door de straten te brullen dat er geen gerechtigheid meer is, aldus de krant.

              Ach, mijn dal, Jan Veulemans,

              Combinatiemogelijkheden


              met adjectief ervoor


              • een goor varken
              • een lui varken
              • een smerig varken
              • een vet varken
              • een vuil varken

              Wonden die niet meer heelden [...]. Dat kregen de vrouwen die erge honger leden, dikke opgezette benen - benen, armen, gezichten zwollen op. 'Vet varken!' joelden de jongens naar de vrouwen met kolossale lijven die moeizaam, soms met behulp van stokken of krukken, voortschoven, monsterachtige dikke lichamen van roze vlees. 'Vet varken!' - grote gaten in hun lijf.

              De Hunnen. Dl. 2: Bevrijding, Jan Cremer,

              Nu begreep ik wie er met dat gore varken bedoeld werd. Dat varken was ikzelf. Ik, de onverbeterlijke heiden, die in plaats van rozenkransjes te bidden zijn heil zoekt in ontuchtige lectuur, goddeloze muziek en duivelse prentenboeken.

              NRC,

              'Kunst is het heiligste dat er op de wereld bestaat en de dans staat bovenaan, die is de bron van het leven. Die gooi je niet te grabbel voor oude bokken en smerige varkens.' Wie ze daarmee bedoelde maakte Madame Duncan duidelijk met een knik naar de mannen aan de tafeltjes, hun verhitte spek puilend uit hun strakke boorden.

              't Is zo weer nacht, Joyce Roodnat,

              Hugo leek zelf wel onder de indruk van zijn betoog. Ik werd daarentegen steeds bozer. 'Als het toch niets uithaalt, hou er dan eens mee op, in plaats van altijd maar achter je pik aan te lopen!' 'Die pik hebben we niet voor niets. Die is zo onrustig gemaakt om achter jullie luie varkens aan te sjouwen. Als wij niet zo driftig zouden zijn gebeurde er niets. In elk geval was er geen nageslacht.'

              Zadelpijn en ander damesleed, Liza van Sambeek,

              met voorzetselgroep


              Voorzetsel: van

              • dat varken van een Larsson
              • dat varken van een Paul de Leeuw
              • dat varken van een Rik
              • een varken van een man

              Ik zal nog goed moeten opletten of dat varken van een Rik zet dadelijk nog de teevee aan.

              Liliane, of De spiegelingen van leugen en liefde, Clem Schouwenaars,

              Hij is een racist en een varken van een man.

              De Standaard,

              Ziedaar 'Koppen'!!! Je moet er maar in slagen! Een slachtoffer van moslimterreur opvoeren ter illustratie van Larssons strijd tegen 'extreem rechts'. Ik ontplofte bijna en heb mijn moeder eens goed duidelijk gemaakt wie dat varken van een Larsson eigenlijk was.

              http://lvb.net/item/8926

              Maar ik vind het iemand die met hetzelfde sop overgoten is als dat varken van een Paul de Leeuw, die hun medemensen alleen maar afzeiken in de hoop daarmee goed te kunnen scoren bij het publiek.

              http://kinderspul.blog.nl/televisie/2007/10/14/gordon-geef-dat-kind-een-nekschot-in-nieuwe-idols

              Vaste verbindingen


              Woordfamilie


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen