zuster

De jongere zuster van de Koningin, Prinses Margriet en haar echtgenoot mr. Pieter van Vollenhoven.

We wachtten met eten tot vader thuis kwam. Moeder is naar bed, zei ik, toen hij vroeg waar ze was. Hij ging naar de slaapkamer en bleef lange tijd weg. Toen hij terugkwam en niets zei, vroeg ik of ze ziek was. Ze zit in bed te breien, zei hij. Wat breit ze, vroeg mijn jongste zuster. Ach, zo maar iets, zei hij en pakte mij toen bij de schouders. Kom, we gaan eten.

Ik verzamel alle rapporten die over me geschreven zijn om er achter te komen wat anderen van me vinden en ik snak nog steeds naar een moeder, of naar een oudere zuster die me af en toe over mijn bol aait en knuffelt.

Martha was haar tweede naam. Haar doopnaam was Leocadia en die werd opgedrongen door tante Kade, de oudste zuster van vader die haar meter zou zijn. Moeder vond het zo'n vreselijke naam dat ze haar na enkele weken Martje noemde.

Hij had twee oudere zusters en twee jongere broers, maar het was van het begin af aan duidelijk dat hij de enige ware erfgenaam van het imperium was.

Sebastiaan weet wie de vrouwen aan de voet van het kruis zijn. "Martha en Maria. Maria is de moeder van Jezus en (diep nadenkend) Martha was haar zuster."

Ik ga eerst even koffiedrinken bij mijn zuster in Osdorp.

Ik bewaarde slechts één foto van mijn vader, hij trekt lachend, bloot bovenlijf, een hoog opgetaste hooiwagen, mijn zuster en ik liggen op dat hooi. Moeder staat er niet op, misschien was zij het die de foto nam.

Hans was een bijzonder mens. Hans mag niet zomaar in de vergetelheid raken. In samenspraak met zijn zuster en enige erfgenaam [...] heb ik mij over de wetenschappelijke nalatenschap ontfermd.

Het lijkt me gerechtvaardigd te vermoeden dat zij haar liederen niet onder haar eigen naam heeft gepubliceerd omdat zij nog niet bekend genoeg was. Maar weinig componisten echter zouden tersluiks liederen van hun zusters in hun oeuvre opnemen omdat zij zelf nog niet konden publiceren. Mendelssohn heeft het gedaan omdat hij zielsveel van zijn zuster hield.

Vandaag, vrijdag 2 december, wordt Cornelia H. uit Roosendaal 109. Twee van haar zusters bereikten ook de leeftijd van 100 jaar.

Ik sloot de schuifdeuren en liep naar de voordeur beneden om mijn zusters op te wachten om hen te waarschuwen dat moeder op bed lag en dat zij stil moesten zijn.

Vader ging die zondagmiddag, wat hij nooit deed, wandelen. Moeder ging daarna ook het huis uit. Toen gingen mijn zusters en ik ook maar naar buiten, want het was ineens zo stil en angstig in huis.

Dit kleine familiebedrijfje doet alles zelf: moeder, vader, zuster en broer maken per dag 1 paar schoenen.

Eén ding hadden de broer en zuster gemeen. Beiden herinneren zich niets meer van hun jeugd van vóór hun tiende verjaardag. Op die dag moesten zij onderduiken, met z'n tweeën.

Na de oorlog hebben mijn broers, zusters en ik met droefheid moeten constateren hoe weinig er van de idealen, waarvoor mijn vader zich zijn hele werkende leven had ingezet, is terechtgekomen.

Met een broer of zus deelt men zijn vroege geschiedenis. Ongeacht de vraag of de onderlinge relatie goed of minder goed was: hij of zij was een altijd aanwezige factor. Broers en zusters hebben elkaar zien vormen en opgroeien tot wie zij zijn op het moment van overlijden. Het verlies kan een zeer ingrijpende gebeurtenis zijn.

Enquist voelt er weinig voor zich druk te maken over het klassieke onderscheid tussen anekdotische en hermetisch-intellectualistische poëzie - "Voor mij mogen gevoelens in het gedicht meespelen. Poëzie is een soort zuster van de muziek, en muziek zit vol gevoelens."

Producers bedenken altijd maar nieuwe gimmicks. In dit geval was het Hitoshi Namekata van Toshiba-Emi (Japanse zuster van Blue Note) die Bob Belden vroeg of hij geen Blue Note-hits in een hedendaags jasje kon steken.

De Kredietbank Luxembourgeoise, een zuster van de Kredietbank, maakte in de eerste jaarhelft 1,57 miljard frank nettowinst, ruim 15 procent meer dan in de eerste helft van vorig jaar.

Toen ik mijn sigaret had gedoofd en terug de ziekenkamer binnenging, bleek Céline te zijn gestorven. De naald was helemaal naar rechts doorgeslagen, tot voorbij de rode zone. Het verwarde me, zodat ik niet het lichtsignaal gebruikte om de zuster te roepen, maar de gang over zijn hele lengte tot bij haar hokje af liep.

Zijn spijkerbroek en t-shirtje heeft hij aangehouden. Het kettinkje om zijn hals was hem niet afgenomen. Het zou een mooie herinnering zijn geweest. Maar wat moest ik ermee? Het zou van een kastje naar een doosje naar enzovoorts verhuizen. Dat hij het kettinkje om had, vertelde mij een zuster van het ziekenhuis een dag voor de crematie.

De begrafenisondernemer deed een stap opzij [...]. Ze strooiden bloemen, een beetje onhandig. Hij bedankte de broeder en de twee zusters van het verpleeghuis die op het laatst ook nog gekomen waren.

In Japan werd onlangs een pak ontwikkeld speciaal voor zusters en broeders die veel patiënten moeten vertillen. Het kledingstuk zit vol sensoren die bemerken welke lichaamsdelen worden belast bij het tillen. Die sensoren geven hun bevindingen vervolgens door, zodat het pak op bepaalde essentiële delen van het lichaam hulp kan bieden.

In 1918 is zuster Josephis in Munster ingetreden tot de Congregatie van Zusters van de Goddelijke Voorzienigheid.

De zusters die intreden in de Karmel, breken met hun openbare leven om zich volledig aan de aanbidding van Onze-Lieve-Vrouw van Troost te wijden.

Begin jaren zeventig traden veel jonge zusters uit en sinds die tijd is er bijna geen enkele intrede.

"Werken, werken, werken: daarvoor waren ze bekend, de Zusters van Liefde", zegt zuster Ria. Ze is 85 en de oudste zuster van de kleine gemeenschap. De jongste is 62.

Tegenwoordig wonen er vijftien kanunnikessen [...]. Nijpend is de situatie nog niet, maar er moet wel iets gebeuren - wil de communiteit niet langzaam uitsterven. De jongste zuster is rond de veertig, de oudste twee keer zo oud.

Ruim 90 procent van de Zusters van Liefde in België is ouder dan zestig. Begin jaren zeventig traden veel jonge zusters uit en sinds die tijd is er bijna geen enkele intrede. Vorig jaar kwamen er in Wallonië wel twee novices bij.

Eerst bezocht ik alle nonnenkloosters die ik maar kon vinden [...]. Ik sprak met de moeder-oversten [...]. Ze schudden het hoofd toen ik de novice beschreef die ik zocht. Alle drie riepen ze de oudste zuster van het klooster erbij, maar ook die kende geen novice die aan die beschrijving voldeed, en had ook nooit zo iemand gekend.

De zusters van de orde van moeder Teresa geven enkel de meest elementaire hulp aan zieken en stervenden [...]. Alle macht in de orde ligt bij de fragiele oprichtster, die een 19de-eeuws idee van goede werken hanteert.

De zeventien zusters van de Congregatie van Grauwzusters Penitenten, die eigenaar zijn van de gebouwen en het ziekenhuis beheren, blijken van het gesjoemel niets af te weten.

"We zijn toen ondergedoken. Het was een verschrikkelijke tijd [...]." Toch heeft ze geluk gehad, zegt ze. Haar kinderen konden elk in een gezin terecht. Zijzelf vond onderdak bij de zusters. De jongens konden later in een internaat terecht. Haar drie oudste kinderen trokken naar Duitsland.

In hun kielzog glipte hij mee naar binnen - en hij wist meteen dat hij hier niet welkom was. Maar de warmte was hem als een aangenaam bad, en bovendien: waar was hij nog wél welkom, behalve bij het Leger en de zusters? Hij besloot te blijven.

Ik werd wakker van klokgelui en schoot overeind. Het was bijna halfacht. Ik bereikte de kerk nog juist voor aanvang van de completen. Na afloop wachtte zuster Bernadette mij op bij de trap in het gastenhuis. – Zuster Scholastica zal morgen na de eucharistieviering met u praten. Vandaag is er geen tijd meer. Ze verdween onder de bogen van het tongewelf.

Waar zou Zuid-Afrika nu staan als het blanke regime Nelson Mandela had geëxecuteerd? Geen wonder dat president Mandela zij aan zij staat met zuster Helen Prejean in haar kruistocht voor de afschaffing van de doodstraf.

Mijn nieuwe onderwijzeres was zuster Theresia. Hoe lieflijk haar kloosternaam ook klonk, zijzelf was hard als glas. Het scheen dat geen enkele zuster zo streng voor zichzelf was, en ook van ons verwachtte ze gedweeë onderwerping aan de kloosterregels.

Met name vermeld ik hier de ochtenden voor religieuzen die we zes keer per jaar organiseren. Zusters en broeders uit verschillende ordes en congregaties ontmoeten elkaar al acht jaar in gebed en gesprek rond thema's als geloofsontwikkeling, persoon en gemeenschap en de bisschoppensynode over het religieuze leven.

De geschiedenis leert dat vele katholieke scholen in het leven werden geroepen door mensen die religieus én sociaal bewogen waren: stichters van onderwijscongregaties, visionaire kanunniken en (onder)pastoors, gedreven zusters en broeders, geëngageerde leken.