Boedapester 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een Boedapester…
is een persoon
- [Plaats] woont doorgaans in de stad Boedapest
- [Plaats van herkomst] is afkomstig uit de stad Boedapest, is geboren in de stad Boedapest
Algemene voorbeelden
Voor Boedapesters is de ijsbaan een geliefde plek.
Boeda is groen en rustig. Pest is levendig en druk. En onder de grond bruist het nachtleven. Ieder voorjaar bellen jonge Boedapesters elkaar op. 'Dan begint het uitgaansseizoen weer. Veel bars sluiten in de winter, nu openen er weer nieuwe clubs', vertelt Attila Fodor (34), dj en gids.
boedapester 2.0
Bron:
Jim Gifford
(
CC BY-SA 2.0
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een boedapester…
is een vogel
- [Afmeting] is 25 cm lang
- [Kleur] wordt in verschillende kleurtekeningen gefokt maar heeft vaak een wit lijf, een grijsgroene hals en een grijze kop en staartpennen
- [Vorm] is elegant en slank gebouwd
- [Ontstaan] is gekweekt door kruising
- [Plaats van herkomst] werd oorsponkelijk in Hongarije, in Boedapest gekweekt
- [Tijd] is vermoedelijk eerst rond 1914-1918 gekweekt
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] kan lang en op grote hoogte vliegen
Algemene voorbeelden
In het eerste kwart van deze eeuw werden er in Hongarije al vliegwedstrijden georganiseerd. Een hoofdrol hierin speelden de bekende fokkers en liefhebbers, de gebroeders Pörltl. Mede door hen is de Boedapester bekend geworden als de levendige elegante duif met die mooie vliegstijl, in een compacte groep dicht bij elkaar blijvend en snel stijgend, tot onzichtbare hoogte. In korte tijd is deze duif de lieveling geworden van de meeste fokkers in Boedapest. In die tijd waren er nog verschillende kleurslagen. Naast de witte met gekleurde slagpennen, gemengd met grijs, wit met getijgerd en met groene hals.
De vliegstijl van de Csepelers komt in grote trekken overeen met die van de Boedapester hoogvlieger: een rondcirkelende vlucht met veel zweefmomenten in meer of minder ruimere kringen, waarbij de troep zich vaak boogvormig uitstrekt. De Csepelers vliegen minder lang dan de Boedapesters en vliegen ook minder hoog dan de Boedapesters die totaal uit het zicht kunnen verdwijnen en lang op dit niveau verblijven.
boedapester 3.0
(transport, verkeer en reizen; verouderend)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een boedapester…
is een tram; is een voertuig
- [Afmeting] is groot en zwaar
- [Deel] heeft een opstap in het midden
- [Materiaal] is vooral gemaakt van staal
- [Functie] dient voor het vervoer van personen
- [Pad of traject] rijdt over een spoor van de ene halte naar de volgende halte
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is snel
Algemene voorbeelden
In 1924 verschenen de zware Boedapesters, gebouwd door de firma Ganz en Co te Boedapest. Het waren in hoofdzaak stalen rijtuigen met midden-instap. De Boedapesters waren veel sneller dan de andere typen. Het was altijd een sensatie, wanneer de stoomtrein naar Zandvoort, die toch altijd 60 km reed, werd ingehaald.
In 1930 was de NZH er op de lijn Amsterdam-Zandvoort toe overgegaan om met de Boedapesters in treinschakeling te rijden, de zogenoemde schakeltrams. De rijtuigen serie B450 kregen ieder een stuurstand. Uiteindelijk hadden vijf stuks die stuurstand aan de Amsterdamse zijde en zes aan de Zandvoortse zijde, één rijtuig kreeg twee stuurstanden [...]. De meterspoor Boedapesters deden dienst tot de opheffing van Amsterdam--Zandvoort per 1 september 1957. De normaalspoor Boedapesters reden tot 9 oktober 1960.
Boedapester 4.0
Algemene voorbeelden
De Boedapester ijsbaan is een van de oudste kunstijsbanen van Europa en zeker een van de meest romantische.
Sinds Centraal een halfjaar geleden zijn deuren heropende, zit het altijd vol, vooral met Hongaren. Het is een van de vele koffiehuizen die het laatste jaar opengingen […]. In Amsterdam zouden ze zich modieus tooien met de term grand café, in Boedapest zijn ze de herleving van een vooroorlogse traditie […]. Het vooroorlogse koffiehuis was typisch voor de burgerlijke cultuur van die tijd. Je hoorde er de laatste roddel en iedereen kende iedereen. In de Boedapester koffiehuizen werden de beroemdste boeken en dichtbundels geschreven.
Dat de stad met zo'n krankzinnige snelheid kon groeien in enkele jaren kwam mede doordat het gefinancierd werd door particulieren. De Boedapester stadsarchitecten zetten doordachte en heldere regels uit, over hoogte van gebouwen, verdiepingen, raampartijen, binnenplaatsen, trappenhuizen.
De Boedapester Conventie is het resultaat van vier jaar onderzoek en onderhandelingen waartoe in 1997 de Raad van Europa het initiatief nam.