kikker 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kikker…
is een amfibie; is een dier
- [Afmeting] is, afhankelijk van de soort, 1 cm (Braziliaanse goudkikker) tot 32 cm (goliathkikker) lang
- [Geluid] kwaakt, kwakt, kwekt, rikkekikt, rikkikt of brult; maakt een kwakend, kwakkend, kwekkend, rikkikkend, rikkend of brullend geluid
- [Kleur] komt in Nederland en België in de natuur in het groen en bruin voor, maar kan als exotischere soort ook zeer felle kleuren hebben, zoals fel rood, blauw of gifgroen
- [Vorm] heeft een peervormig lichaam
- [Bouw] is gewerveld; heeft vier poten
- [Deel] heeft onder het lichaam opgetrokken pootjes en heeft een nekloze, platte kop met bolle ogen en een brede, tandeloze bek; heeft geen staart en heeft soms een lange tong
- [Voortplanting] legt slijmerige eitjes in het water (kikkerdril), waaruit kleine visjes met dikke kopjes komen die later een volledige metamorfose doormaken en in kikkertjes zonder kieuwen of staart maar met pootjes veranderen
- [Plaats] leeft zowel op het land als in het water en komt voor in en bij allerlei soorten zoet water, zoals sloten en vijvers
- [Leeftijd] kan, afhankelijk van de soort, tot 12 jaar oud worden, maar wordt gemiddeld enkele jaren oud
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] ademt met behulp van longen en door de huid; kan als exotische soort giftig zijn en wordt dan soms door mensen in gifpijlen of als hallucinerende drug gebruikt
- [Deskundigheid of vaardigheid] kan meestal zeer ver springen
- [Beweging] beweegt zich zwemmend en springend voort
- [Gedrag] is een vleeseter of bij kikker xenohyla truncata of sommige jonge kikkers een planteneter; vangt zijn prooi met zijn tong; springt meestal gewoon weg bij gevaar, maar maakt zich soms ook groter door zich op te blazen en sommige soorten hebben gif ter verdediging; kan soms een zomerslaap houden
- [Waardering] wordt soms gehouden en gewaardeerd als huisdier en gezelschapsdier in een terrarium
- [Gelijkenis] lijkt sterk op een pad, die biologisch gezien ook tot de kikkers gerekend wordt
- [Onderscheid of tegenstelling] heeft in tegenstelling tot een pad een gladde, vochtige huid, heeft een slanker lichaam, kan veel beter springen en beweegt sneller
- [Verscheidenheid] komt voor in ongeveer 7800 soorten
- [Voorstellingswijze] speelt vaak een rol in sprookjes, waarbij een heks iemand in een kikker verandert of een kikker uiteindelijk een prins blijkt te zijn die met een prinses trouwt
Rijk | Animalia; Dieren |
---|---|
Stam | Chordata; Chordadieren |
Klasse | Amphibia; Amfibieën |
Orde | Anura; Kikkers |
Algemene voorbeelden
Kikkers zijn koudbloedige dieren; hun lichaamstemperatuur is altijd gelijk aan de lucht om hen heen, daarom voelen ze koud en vochtig aan. De kop van een kikker is breed en plat en ze hebben een grote bek. Het lichaam is rond. Ze hebben een paar korte voorpoten en een paar lange achterpoten.
Weinig werk en heel aangenaam is een mooie vijver, waar libellen over het water scheren en kikkers rusten op waterleliebladeren.
Het gekwaak van de kikkers is nu prachtig mooi en duidelijk hoorbaar.
We graaiden het tuingereedschap bijeen; een laatste kikker plonsde in het water voor de drukkende stilte compleet werd.
Het is nauwelijks vijf graden boven nul en af en toe trekt er een venijnig sneeuwstormpje over, maar de kinderen van de Franciscus basisschool in het Zuidlimburgse Bunde zijn toch liever bij de winderige poel dan in hun warme klas. Ze hebben druipneuzen, koude voeten en hun handen zijn zo stijf dat ze nauwelijks kunnen opschrijven welke beestjes ze uit het water hebben gevist. Geen kikkers nog, laat staan padden en salamanders.
De dieren staan beter bekend onder de naam pijlgifkikkers, duidend op het vermeende gebruik door de inheemse indianen van het huidgif van de kikkers voor gifpijlen. Feit is dat van slechts één stam in Colombia daadwerkelijk bewezen is dat ze enkele pijlgifkikkersoorten hiervoor gebruikten. Hoe dan ook, de naam is gebleven. Overigens, de kikkers bijten niet, het gif zit in de huid en komt vrij bij overmatige stress en is slechts dan gevaarlijk indien het in de bloedbaan van een aanvaller komt.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- kwaken
Overal groeide gras en in de poelen kwaakten kikkers en zwommen vissen.
De luiken van onze kamer waren gesloten, buiten kwaakten kikkers.
Nevelslierten dreven boven het gazon en heel in de verte kwaakte een kikker.
- springen
Toen zij het hofwegeltje stond te stofzuigen, zag zij plotseling een kikker in het water springen.
Zo kunnen slangen bijvoorbeeld uitermate goed klimmen en als een slang zijn kop ergens tussendoor krijgt, zal zijn lichaam zeker volgen. Veel hagedissen beschikken over soortgelijke mogelijkheden en de meeste kikkers kunnen zeer goed springen.
Het rijpe graan en het verhitte stro begon onder de neerplassende regen breed te geuren en een dikke kikker sprong glarieogend ineens uit de lisrand de veilige nattigheid in van de sloot.
als object bij een werkwoord
- een kikker opblazen
- kikkers opblazen
Hij begreep niet hoe de dorpsjongens 'm dat lapten. Ze hadden samen nog kikkers opgeblazen, maar wat het drinken betreft waren ze hem inmiddels ruim gepasseerd.
Vroeger waren het kwajongensstreken om een kikker op te blazen met een rietje of katten sponzen te laten eten die in hun magen gingen uitzetten. Die dingen worden nu als crimineel bestempeld, vormen van wreedheid die niet meer worden geaccepteerd.
Mijn vader gaf mij een vinnige draai om de oren: "Normaal, zei je? Kikkers opblazen, is dat wél normaal?"
- een kikker vangen
- kikkers vangen
De Hummelose beek, waar de jongens kikkers vingen, een strootje in die arme beesten hun kont staken en ze opbliezen tot ze explodeerden in een regen van slijm en spog.
Centraal staat de jongenswereld, die niet alleen gekleurd wordt door ontluikende seksuele gevoelens, maar ook door schoonheidservaringen die ver af staan van kikkers vangen en gedonderjaag in de rietlanden.
We vingen een kikker. Loewietje had een zakmesje en sneed de buik van de kikker open.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: in
- kikkers in de sloot
Tureluurs op paaltjes in het weiland, kerkuilen in boerenschuren, kikkers in de sloot of pinksterbloemen in het gras?
Zij werkten in de zon, dronken de sterk aangelengde karnemelk die Trees bracht, luisterden naar de sterke verhalen van Baekelandt, de kikkers in de sloot hielden niet op met kwaken.
met ander, nevengeschikt substantief
- hagedissen, kikkers of vissen
- kikkers en padden
- kikkers en reptielen
- kikkers en salamanders
- kikkers en slangen
- kikkers en vissen
- vogels, kikkers en vissen
Kikkers en padden zijn erg afhankelijk van goede verbindingszones tussen natuurgebieden.
Het komt er bijvoorbeeld op neer dat de bewuste boeren de aloude drinkpoelen in ere herstellen, nu niet om het vee te drenken, maar als ideale biotoop voor kikkers en salamanders.
Uiteindelijk belandt het helder water in een biotoopje met kikkers en vissen.
Als ik boswachters vraag of het nou echt zo slecht met de natuur gaat, zeggen ze dat andere gebieden erop vooruit gaan. Vogels, kikkers en vlinders krijgen weer kansen.
Een grootschalig opsporingsonderzoek naar de verboden import van beschermde kikkers en slangen.
Het was zes jaar daarvoor, op de trappen van het paleis van justitie aan dezelfde Prinsengracht dat hij de nacht voor zijn huwelijk net zulke echte tranen gehuild had als Zita toen hij haar ontmaagdde in een kamer vol kikkers en reptielen in de Valeriusstraat.
Er zijn slangen die alleen leven van termieten, andere eten alleen hagedissen, kikkers of vissen.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- kikkerachtbaan
- kikkeralarm
- kikkerbad
- kikkerbadje
- kikkerbeet
- kikkerbek
- kikkerbeurs
- kikkerbeweging
- kikkerbil
- kikkerbilletje
- kikkerboek
- kikkerclub
- kikkerconcert
- kikkerdeel
- kikkerdril
- kikkerduik
- kikkerei
- kikkererwt
- kikkergekwaak
- kikkergroen
- kikkerhart
- kikkerhuid
- kikkerkaal
- kikkerkadaver
- kikkerkoers
- kikkerkoning
- kikkerkop
- kikkerland
- kikkerlandje
- kikkerliefhebber
- kikkerlijf
- kikkermeisje
- kikkermuil
- kikkernaaktstrand
- kikkeroog
- kikkerpaaiplaats
- kikkerperspectief
- kikkerpoel
- kikkerpoot
- kikkerpopulatie
- kikkerprinses
- kikkerschimmel
- kikkersloot
- kikkersoort
- kikkersprong
- kikkerstand
- kikkerstel
- kikkertaal
- kikkertraditie
- kikkertuin
- kikkertuincomplex
- kikkervis
- kikkervisje
- kikkervlug
- kikkerwangetje
kikker 1.1
Algemene voorbeelden
Rekken met kleine voorwerpen die in de loods anders in het niet zouden vallen: groene porseleinen kikkers, twee platte tabaksdozen uit 1920, zilveren rammelaars met en zonder inscriptie, beschilderde vooroorlogse blikken bussen van Blooker en Droste.
Matthijs Röling [...] heeft kikkers en vleermuizen geschilderd met de anatomische precisie van zijn 17de-eeuwse collega Jacques de Gheyn.
Er wordt wel op gelet dat iedereen evenveel cadeautjes krijgt. "En snoep, die ook fel verschilt van onze (in Nederland onbekende) nic-nac's, letterkoekjes, daisy glacés, guimauve en speculaas: chocoladeletters, gevulde kikkers en muizen (chocolade met zoetigheid) [...], boterletters, schuimpjes (harde guimauve) en banketstaven of -letters (bladerdeeg met amandelspijs)."
De Sint-Romboutskathedraal met haar machtige toren beheerst Mechelen en omgeving [...]. Vooral het hoogkoor en de toren zijn stralende voorbeelden van de Brabantse gotiek. De grootse constructie in massief eikehout staat vooral bekend om de voorstelling van het Aards Paradijs met zijn verschillende dieren: pelikaan, salamander, eekhorentje, slang, huisjesslak en kikker.
Als enige van de vier choreografieën werd The Irony of Antimatter gedanst zonder een van de objecten die beeldend kunstenaar Johan Creten had ontworpen: een enorme groene kikker en een uit z'n krachten gegroeide aardbei, die afzonderlijk of gecombineerd het toneelbeeld in de andere drie werken bepalen.
Volgens Versteylen heeft minister Demeester haar medewerking voor een logo (een kikker) toegezegd, maar op haar kabinet wordt dat ontkend.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
kikker 2.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 2.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kikker…
is een persoon
- [Gelijkenis] wordt met een kikker vergeleken op basis van een specifieke eigenschap, zoals uiterlijk met een opgeblazen vorm, stom en niets waard zijn of emotieloze koelheid
- [Voorstellingswijze] wordt bijna altijd als negatief gezien
Algemene voorbeelden
Kom maar, jongen, zie mij hier maar staan, kwaak en spuw maar naar mij, zielige kikker, je zal er straks beter door slapen.
Mijn papa is echt zo'n een bange kikker hij durft bijna niets zelfs niet een mier van de grond trekken (!).
Jose Miguel Echavarri, ploegleider van Indurain: "Riis bluft niet. Hij vergist zich alleen maar. Leider, dat wel. Maar de sterkste, dat moet hij nog bewijzen." Bewijs geleverd, ondertussen [...]. Brutale kikker, die Deen. "Ik wilde wel eens weten hoe het met de concurrentie was gesteld" stelde hij. "Zelf voelde ik me prima [...]. Maar de anderen? Ik liet me afzakken, keek ze een na een in het gezicht. Het enige wat ik zag, was verkrampte trekken. Daar moest ik van profiteren. Nu of nooit, ging het door me heen. Vandaag moet ik de Tour winnen."
Het Nederlands kent een ongelooflijk aantal scheldwoorden dat met een krachtige klank begint, met een 'k', 's' of 't'. Die kun je zo lekker venijnig uitspreken, zoals in klootzak, kreng, smiecht, slet, schoft, teringlijer, tandeloze kikker.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
kikker 3.0
(sport en recreatie; bouw, gebouwen en huisvesting; techniek en technologie; watersport)
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 3.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kikker…
is een voorwerp
- [Afmeting] varieert in afmeting
- [Vorm] is langgerekt met aan twee kanten uitstekende punten
- [Constructie] is in het midden ergens aan bevestigd, met de twee punten vrij uitstekend
- [Materiaal] is meestal van metaal
- [Geheel] zit vast aan een boot (boeg of mast), steiger of molenwiek
- [Functie] dient om touw om heen te slaan, om een zeil (van boot of molen) vast te maken of om een boot aan te leggen
Algemene voorbeelden
Op de hoofdbalk van de wiek zitten een stel kikkers (haakjes) waarachter de lussen gehaakt moeten worden.
De zeilboot achter ons rukt een grote aluminium kikker op de steiger kapot. De kikker blijft (gelukkig) nog met één bout aan de steiger vast zitten.
Vanaf het achterdek van het schip zit de spruit, waaraan via een blok (of katrol) het achterstag zit om de mast overeind te houden. Op dit blok zitten twee lijnen, de geelwitte kraanlijn waarmee de giek wordt opgehouden en de witrode val (hijslijn voor zeil) voor het hijsen van het grootzeil. De geelwitte lijn wordt direct aan de beugel op het einde van de giek vastgemaakt (middelste foto) en de grootzeilval (foto rechts) wordt tijdelijk aan een kikker op de mast vastgemaakt.
Nadat de molen in verval was geraakt werd hij voor het symbolische bedrag van f 1,- overgedragen aan de gemeente. Een grondige restauratie door molenmakerij Roemeling/Molema in 1964-65 leidde tot een heringebruikname op 14 mei 1965. Bij die restauratie kregen de roeden geen kikkers; de molen draaide af en toe, zonder zeilen. Later, na de komst van een vrijwillige molenaar, kwamen er alsnog kikkers en zeilklampen.
De hele kikker verhogen, heb ik ook aan gedacht, maar dan is 5cm ineens wel veel. En heb ik altijd zo'n (lelijke) "hoge" kikker voor op m'n boeg zitten.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- een kikker beleggen
Hoe beleg je een kikker? Of het nu een landvast of een val is; de techniek is hetzelfde.
Een kikker is een object dat is gemaakt om er makkelijk een lijn aan vast te kunnen knopen. Een lijn aan een kikker knopen op de juiste manier heet "een kikker beleggen".