loper 1.0
Bron:
Richard Giles
(
CC BY-NC 2.0
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een loper…
is een persoon
- [Uiterlijk] draagt hardloopschoenen of spikes en speciale hardloopkleding, bv. een kort broekje of een legging, een shirt en eventueel een trainingsvest of windjack
- [Groep] loopt alleen of in een groep; is wel of geen lid van een atletiekvereniging of sportclub
- [Plaats] loopt op de weg, op de atletiekpiste of door het terrein
- [Afstand] legt een lange of korte afstand af
- [Snelheid of tempo] beweegt zich voort in snel tempo; loopt hard of jogt
- [Oorzaak, reden of aanleiding] loopt voor de sport om voldoende lichaamsbeweging te krijgen en om fit te blijven; loopt wedstrijden of loopt alleen voor het plezier
Algemene voorbeelden
Langdurige overbelasting leidt tot aanslepende peesletsels. Lopers, springers en golfers kennen dit verschijnsel.
Atletiek bestaat uit: loop-, spring- en werpnummers. Bij de loopnummers heb je 1. De sprintnummers: 100 en 200 m hardlopen 2. De middellange afstanden: tussen 400 en 1.500 m 3. De lange afstanden: 5.000 m en 10.000 m en de marathon van 42 km. 4. Je hebt dan ook nog hordenlopen waarbij men al lopend over horden moet springen. Ook estafettelopen waar 4 lopers elkaar aflossen en een stok doorgeven. In de winter heb je veldlopen.
Aan onze voeten dragen we spikes. Dit zijn schoenen met een afgeronde top. Onderaan de schoen zitten ijzeren pinnen van 3 mm, 9 mm of 15 mm lang. Je kan ze er uitdraaien en wisselen, vb. op de piste wordt gelopen met spikes van 3 mm; bij het veldlopen met 9 of 15 mm. De loper heeft ook een startnummer die elke wedstrijd moet opgespeld worden.
Bloeddoping wordt (en werd) vooral door duursporters misbruikt: wielrenners, lopers, langlaufskiërs, triatleten.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een goede loper
Dit soort training is vooral geschikt voor goede lopers van 400 à 800 meter om hun organisme te laten wennen aan hoge melkzuurwaarden (tot 25 mmol/liter).
- een snelle loper
Het duel tussen de olympische kampioenen op de 100 en 200 meter had uitsluitsel moeten brengen over wie de snelste loper van de wereld is.
- een Keniaanse loper
De efficiëntie tijdens het lopen was echter aanzienlijk groter bij de Keniaanse lopers.
- een sterke loper
In de laatste jaren verschenen er sterke lopers aan de start in Nijeveen.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
loper 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een loper…
is een persoon
- [Snelheid of tempo] verplaatst zich al stappend in een langzaam tempo of verplaatst zich rennend in snel tempo
- [Activiteit of handeling] loopt; verplaatst zich te voet, ofwel stappend, wandelend, ofwel rennend
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een onvermoeibare loper
Tot het zover was brachten ze de tijd hand in hand door op trottoirs of bospaadjes (de jonge geliefden waren onvermoeibare lopers), gedoemd tot steeds dezelfde gesprekken en tot aanrakingen die nergens toe leidden.
loper 3.0
(weinig gebruikt. Meestal in een context waarin eerst ook een samenstelling is gebruikt als geldloper of bankloper.)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een loper…
is een persoon
Hoofdsemagram: koerier
Algemene voorbeelden
Het stelen van parkeergeld begon jaren geleden. Geldloper L. vertelde zijn vriend B.S. over zijn werk. 'L. vertelde me dat het leuk werk was bij Stadstoezicht. Dat hij weleens wat vond in de meter.' S. kreeg ook een baan bij de dienst. In het begin waren de lopers tevreden met kruimels. 'Er vielen altijd wat muntjes naast de geldkan van de parkeerautomaat. Die gingen met goedkeuring van de leiding naar het koffiepotje', verklaart een verdachte.
Twee onbekende mannen hebben op donderdag 26 juni om 13.35 uur op de Vrijheidslaan een overval gepleegd op een geldloper. De loper liep met een geldkoffer op straat, toen een onbekende man probeerde de koffer van hem af te pakken.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
loper 4.0
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een razendsnelle loper
- een snelle loper
Een vlieg kan alles, vooral wanneer het warm is. Hij is een razendsnelle loper op de vlakke baan, waarbij het voor hem geen enkel verschil maakt of hij die baan in verticale stand aantreft, of hij dan naar boven of naar beneden of opzij loopt, of dat hij zijn draf ondersteboven uitvoert.
De grijze reuzenkangoeroe (Macropus giganteus) komt vooral voor in Australië en is een zeer snelle loper.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
loper 5.0
Bron:
Fcbaum at the German language Wikipedia
(
CC BY-SA 3.0
)
(sport en recreatie)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een loper…
is een schaakstuk; is een figuur; is een voorwerp
- [Vorm] heeft in het standaardmodel een bovengedeelte in de vorm van een gestilleerde figuur met een ingesneden mijter
- [Positie] staat in de beginstelling op de eerste rij naast de koning en de dame: de witte lopers staan op de velden c1 en f1, de zwarte lopers staan op c8 en f8
- [Aantal of hoeveelheid] is een stuk waarvan beide spelers er twee hebben aan het begin van het spel
- [Waarde] heeft een waarde van driemaal die van een pion en is daarom drie punten waard
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is driemaal sterker dan een pion, ongeveer even sterk als een paard, maar minder sterk dan een toren, en behoort met het paard tot de zogeheten lichte stukken
- [Beweging] mag diagonaal zo ver men wil over niet-bezette velden verplaatst worden
Algemene voorbeelden
De loper beweegt diagonaal over het bord. Net als de toren mag de loper niet over andere stukken springen.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- de witte loper
- de zwarte loper
Vergelijk het met schaken. Dit spel bestaat uit 32 stukken, 16 voor de witspeler en 16 voor de zwartspeler, verspreid over een bord met 64 velden. Van de 16 stukken die een speler tot zijn beschikking heeft zijn er 7 verschillende: de koning, de dame, de torens, de witte en de zwarte loper, de paarden en de pionnen.
De witte loper op a6 staat gedekt door de dame en loert dwars door de witte verdediging heen.
loper 6.0
Bron:
Peter van der Sluijs
(
CC BY-SA 3.0
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een loper…
is een tapijt; is een voorwerp; is een zaak
- [Afmeting] is lang en smal
- [Kleur] is meestal rood als hij gebruikt wordt voor het ontvangen van belangrijke gasten, maar kan als traploper of gangloper ook andere warme kleuren hebben
- [Functie] dient om over te lopen; wordt gebruikt om hoogwaardigheidsbekleders of andere belangrijke gasten met schone voeten van buiten naar binnen te laten lopen of wordt in gangen en op trappen gebruikt om het geluid te dempen
- [Plaats] ligt voor de ingang van een gebouw; ligt in een gang of op een trap; ligt binnenshuis meestal op een stenen of houten vloer of trap
- [Verplaatsbaarheid] wordt uitgelegd als er belangrijke gasten komen en daarna weer opgerold; wordt vastgenageld of vastgelijmd als hij gebruikt wordt als gangbekleding of trapbekleding
- [Omstandigheid] wordt o.a. uitgelegd bij staatsbezoeken, bruiloften, het ontvangen van sterren op filmfestivals
Algemene voorbeelden
Toen ik naar rechts keek, zag ik dat de gang over de hele lengte van het huis liep. Precies in het midden lag een loper die zou helpen het geluid te dempen.
Met gebogen knieën, de schouders naar voren en de armen gestrekt, starend over de dikke, gesmoorde loop van het wapen, begon ik over de loper in het midden van de gang te lopen.
Een van die geurende heren die mijn handjes bekeek, gaf mij door aan een beeldmooi meisje dat me over met lopers belegde marmeren trappen naar een lift bracht waarmee we samen opwaarts gleden.
In een weids trappenhuis van witte kalkzandsteen, hier en daar door een ionische zuil geschraagd, donkerrode lopers op de trappen, hijst een stokoud eikehouten liftje mij naar de vijfde etage.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een paarse loper
- een rode loper
- de rode loper
Het hotel met zijn paarse loper en geruisloos open glijdende glazen deuren komt je onwerkelijk voor.
Ze liepen een trap met rode loper op, passeerden een vestibule met spiegels en een garderobe, waar ze hun jassen afgaven, en ze betraden een zaal met zuilen en hoge palmplanten.
Toen ze zich losmaakte uit de kring van toeschouwers en wegliep in de richting van de Heliborstraat, heb ik haar nagekeken omdat haar wiegende blauwe billen gemaakt waren om nagekeken te worden en ze wisten dat en ze wiegden volmaakt verder zoals twee filmdiva's op de rode loper glimlachen in de flitslichten.
- een dikke loper
- een sleetse loper
Een dikke loper, wijnrood van kleur bedekte de traptreden.
Toen hij over de sleetse loper van de tientallen meters lange gang op de vierde verdieping liep [...], verbaasde Herter zich er over dat zijn leven hem nu weer hierheen had gebracht.
Vaste verbindingen
de rode loper uitrollen voor iemand
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
loper 7.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een loper…
is een sleutel; is een voorwerp; is een zaak
- [Functie] wordt gebruikt om meerdere sloten te openen
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] past op verschillende sloten
- [Gebruiker] wordt bv. gebruikt door het kamerpersoneel in hotels of door een huismeester in een kantoorgebouw
Algemene voorbeelden
Van In nam een bevriende commissaris in vertrouwen en vroeg hem De Kee met een smoes uit zijn kantoor weg te lokken. Daarna pikte hij de loper die in het wachtlokaal in een kastje hing.
Grendels worden weggeslagen en de loper knarst in het slot.
loper 8.0
(techniek en technologie)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een loper…
is een molensteen; is een voorwerp
- [Plaats] is de bovenste molensteen
- [Richting] draait linksom
- [Beweging] draait over de onderste molensteen
Algemene voorbeelden
Molens draaien tegen de klok in, althans als je er voor staat. Waarom? Dat weten we niet precies. Waarschijnlijk heeft het met de oorsprong van de molen te maken. Toen men voor het eerst graan ging malen, gebeurde dat door met de hand de ene molensteen over de andere te draaien. Omdat de meeste mensen rechtshandig zijn, draaide bij deze handmolen de bovenste steen (de loper) altijd linksom. Windmolens vinden hun oorsprong in de handmolens. En als de loper linksom draait, moet het wiekenkruis dat ook doen.