senator 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een senator…
is een politicus; is een persoon
- [Organisatie of instelling] heeft zitting in een senaat; is lid van een senaat
- [Leeftijd] was in het Romeinse Rijk doorgaans op leeftijd
- [Geslacht] is een man of een vrouw
Algemene voorbeelden
"Vrouwen in het oosten worden al onevenredig getroffen door werkloosheid en kunnen het zich gewoon niet permitteren om voor een abortus te betalen. Het is weer een nederlaag voor vrouwen die het gevolg is van de Duitse eenwording", aldus Gerlinde Schnell van de SPD in Mecklenburg-Vorpommern [...]. De Berlijnse senator voor vrouwenzaken, Christine Bergmann, noemde de beslissing, "een ramp voor alle vrouwen in Oost-Duitsland".
senator 1.1
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een senator…
is een politicus; is een persoon
- [Organisatie of instelling] is in Nederland lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal
- [Duur] wordt verkozen voor een periode van vier jaar
- [Geslacht] is een man of een vrouw
Algemene voorbeelden
Er dreigt een kabinetscrisis vanwege het Srebrenica-rapport. Een kabinetscrisis op dinsdag! Voor senatoren een buitenkansje om vanaf de zijlijn een historische, parlementaire gebeurtenis mee te maken. Het is een nogal virtuele en daarmee vervreemdende ervaring. De meeste kamerleden zitten gekluisterd aan een van de TV's in het kamergebouw, waarop uitgebreid verslag wordt gedaan wat er 50 meter verderop gebeurt. Of vooral: wat er niet gebeurt, want de massa aan media staat urenlang te kijken naar de dichte deur van de Trèveszaal.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- instemmen
- stemmen
De senatoren stemden in met een richtlijn die de regering opdraagt nieuwe investeringen stop te zetten en internationale leningen tegen te houden als het regime in Birma de oppositie verder aan banden legt of oppositieleidster Aung Suu Kyi het leven zuur maakt.
"Het is allemaal mooi en goed om het embargo eenzijdig zonder de bondgenoten op te heffen", zei Mitchell gisteren. "Maar er is nu niet één enkele senator die zou stemmen voor het sturen van troepen naar Bosnië, terwijl er duizenden Britse en Franse troepen al jaren in Bosnië op de grond onder groot gevaar hebben gediend."
Over de grond van de zaak - wie is nu bevoegd - deed de Raad van State geen uitspraak. Door de procedure loopt de goedkeuring van de sociale programmawet wel vertraging op. Pas vandaag kunnen de senatoren hierover stemmen.
De eerste enveloppe werd al opengemaakt en onthulde de bewijzen over een rekening met een half miljard pesos (ongeveer evenveel in Belgische frank). De aanklagers vinden dat nu ook de tweede enveloppe zo vlug mogelijk moet opengemaakt worden [...]. Wat er dan gebeurt is voer voor de Filippijnse geschiedenisboeken. Elf senatoren stemmen tegen de opening van de enveloppe, terwijl tien voor stemmen. Aquilino Pimentel dient meteen zijn ontslag in als voozitter van de senaat. De aanklagers lopen verontwaardigd de senaatszaal uit.
als object bij een werkwoord
- een senator kiezen
Wanneer een senator die door de provincieraad van Brabant werd gekozen, na 31 december 1994 moet worden vervangen, kiest de Senaat een lid met inachtneming van de voorwaarden die in de wet worden vastgelegd. Voor deze wet zijn de Kamer van volksvertegenwoordigers en de Senaat gelijkelijk bevoegd.
met adjectief ervoor
- de liberale senator
- de liberale senatoren
VVD-senator Dupuis vindt dat ouderen die het leven niet meer zien zitten aan euthanasiepillen moeten kunnen komen. Volgens de liberale senator heeft elk mens het recht om zelf te beslissen wanneer hij uit het leven stapt.
Zodra de kaderwetten de Kamer zijn gepasseerd, kan de Senaat van het evocatierecht gebruik maken en het plenaire debat beginnen. De liberale senatoren willen een advies van de Raad van State voor een eventuele evocatie van de uitvoeringsbesluiten die uit de kaderwetten voortvloeien.
met adjectivisch tegenwoordig deelwoord
- aftredende senatoren
Parlementsverkiezingen. De gewone vergadering van de kiescolleges voor de vervanging van de aftredende volksvertegenwoordigers en senatoren heeft plaats de eerste zondag die volgt op het verstrijken van een termijn van vier jaar die ingaat op de dag waarop de gecoöpteerde senatoren zijn aangewezen bij de vorige verkiezing.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- (rechtstreeks) verkozen senatoren
Voor de verkiezing van de 40 rechtstreeks verkozen senatoren worden de kiezers ingedeeld in 2 kiescolleges, zoals bij de verkiezingen voor het Europees parlement. Het Nederlandse kiescollege kiest 25 senatoren en het Franse kiescollege 15. Deze senatoren worden op dezelfde dag als de volksvertegenwoordigers verkozen voor een periode van 4 jaar.
met eigennaam
- senator Eddy Boutmans
- senator Bob Dole
- senator Hillary Clinton
- senator Spier
Senator Eddy Boutmans (Agalev) diende begin deze maand opnieuw het wetsvoorstel in dat vorm geeft aan het samenlevingskontrakt.
Donderdag kreeg president Clinton de steun van senator Bob Dole voor het uitsturen van Amerikaanse troepen naar Bosnië. Dole leidt de Republikeinse meerderheid in de Senaat.
Senator Hillary Clinton sprak de actievoerders toe voordat zij aan hun mars begonnen. Zij drong er bij hen op aan bij de presidentverkiezingen op 2 november te stemmen op de Democratische kandidaat John Kerry.
Senator Spier (D66) noemt het "hoogst onaangenaam dat minister Wijers nu wegens het principe van de continuïteit van bestuur" een besluit moet verdedigen waar zijn partij op tegen is.
met ander, nevengeschikt substantief
- senator en burgemeester
Sleeckx liet het burgemeesterschap van Mol lopen omdat hij overtuigd anti-cumul is. Zijn voorzitter cumuleert drie functies: senator, burgemeester van Leuven en SP-voorzitter.
De senator en burgemeester van Eupen, Fred Evers, en de directeur van het lokale dagblad Grenz Echo, Alfred Küchenberg, komen voor op de lijst van mensen uit het Duitse taalgebied die verscheidene duizenden frank hebben gestort aan de eerste advocaat-generaal bij het hof van beroep van Luik, Frans-Joseph Schmitz. Ze kregen daarvoor geen enkel bewijs van betaling.
- senatoren en senatrices
Er moet tevens, zo vinden de senatoren en senatrices "een proces op gang worden gebracht dat moet leiden, na een lange overgangsperiode, tot individuele sociale-zekerheidsrechten waarbij de verworven afgeleide rechten geleidelijk worden omgevormd tot eigen rechten waarvoor een bijdrage is verschuldigd".
Er is een groep jonge senatoren en senatrices in de maak die niet tevreden is met de passieve rol die de Senaat is toebedeeld.
De jonge senatoren en senatrices zouden maandelijks samenkomen en, over de partijgrenzen, standpunten formuleren over "maatschappelijke en toekomstgerichte" thema's, onder meer over de informatiesnelweg.
- senatoren en volksvertegenwoordigers
- volksvertegenwoordigers en senatoren
Als artikel 44 van de Grondwet voorziet dat de Kamers "van rechtswege" bijeenkomen de tweede dinsdag van oktober, dan betekent dit dat niemand de senatoren en volksvertegenwoordigers moet uitnodigen, maar dat ze "automatisch" daar op dat ogenblik verwacht worden.
Aangezien de debatten in het parlement en de meeste kommissies openbaar zijn, kan elke wakkere burger zijn gekozenen rechtstreeks kontroleren en nagaan of zijn belastinggeld goed wordt besteed. Ook op de tweede macht, de regering, is kontrole van de burger mogelijk, zij het onrechtstreeks. Die loopt via de volksvertegenwoordigers en senatoren, die de regeringsleden kunnen interpelleren.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
senator 1.2
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een senator…
is een politicus; is een persoon
- [Organisatie of instelling] is in België lid van de Eerste Kamer van de volksvertegenwoordiging
- [Duur] wordt verkozen voor een periode van vier jaar
Algemene voorbeelden
Tot de eerstkomende algehele vernieuwing van de Kamer van volksvertegenwoordigers blijven [...] de hiernavolgende bepalingen van toepassing [...]. d) De Senaat is samengesteld: 1° uit 106 leden, overeenkomstig artikel 61 gekozen naar de bevolking van elke provincie [...]; 2° uit leden, door de provincieraden gekozen naar verhouding van een senator voor 200 000 inwoners [...]. 3° uit leden, door de Senaat gekozen, in aantal gelijk aan de helft van het getal der senatoren die door de provincieraden zijn gekozen [...]. e) Om tot senator gekozen te kunnen worden moet men [...] de volle leeftijd van veertig jaar hebben bereikt. f) De senatoren worden gekozen voor vier jaar.
Combinatiemogelijkheden
in voorzetselgroep
- iemand tot senator verkiezen
Milquet lijkt de anders nogal bezadigde PSC van de partijnotabelen zoals Charles-Ferdinand Nothomb een militantere francofone koers te laten varen. Milquet, die vorig jaar tot senator werd verkozen als opvolger van Deprez, spreekt amper Nederlands.
met ander, nevengeschikt substantief
- een senator of volksvertegenwoordiger
Men kan niet tegelijk lid zijn van de beide wetgevende kamers. Evenmin kan men én regeringslid én parlementslid zijn. Dit zijn "onverenigbaarheden". Als een senator of volksvertegenwoordiger minister wordt, dan wordt zijn zitje in het parlement ingenomen door zijn "opvolger".
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
senator 1.3
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een senator…
is een politicus; is een persoon
- [Organisatie of instelling] heeft zitting in een senaat; is lid van een senaat
- [Duur] heeft een ambtstermijn van zes jaar
- [Geslacht] is een man of een vrouw
Algemene voorbeelden
Senaat: Om de twee jaar wordt een derde van de Senaat vernieuwd. Elk van de vijftig staten heeft twee senatoren. Een mandaat van een senator duurt zes jaar. De Republikeinen bezetten 53 zetels, de Democraten 47. Om opnieuw de meerderheid te veroveren, moeten de Democraten drie extra zetels binnenhalen. Als Bill Clinton en Al Gore herkozen worden, heeft de vice-president als voorzitter van de Senaat immers de beslissende stem.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- de democratische senator
- de republikeinse senator
- democratische senatoren
- de republikeinse senatoren
De Amerikaanse Democratische senator Ben Campbell is gisteren overgelopen naar de Republikeinse Partij. Daarmee hebben de Republikeinen in de Senaat een meerderheid gekregen van 54-46.
Het Congres verkeert in een staat van wetgevings-indigestie: Democratische senatoren blokkeren Clintons hervormingsplannen voor de gezondheidsverzekering. De nieuwe strafwetgeving is nog steeds niet aangenomen door een controverse over de doodstraf.
Hillary Clinton beweert dat ze zich nauwelijks met de Madison-zaak bezig hield. De Republikeinse senatoren in de Whitewater-kommissie proberen dezer dagen te bewijzen dat ze liegt. De getuigenis van een voormalig kollega lijkt haar versie te bevestigen.
- een nieuwe senator
- nieuwe senatoren
Sommige nieuwe senatoren en afgevaardigden proberen een ostentatief zuinig leven te leiden. Twee nieuwe Republikeinse afgevaardigden slapen op een stretcher in hun kantoor. Een nieuwe senator wil uit principe geen gebruik maken van het ondergrondse treintje tussen het Capitool en de kantoren van de volksvertegenwoordigers maar gaat lopend.
met eigennaam
- senator Hillary Clinton
De heropening van Wall Street zelf geschiedde in stijl: de bel waarmee het begin van de handel traditioneel wordt aangegeven, werd geluid door drie brandweerlieden. Ze waren omgeven door tal van prominenten waaronder burgemeester Giuliani van New York, senator Hillary Clinton, minister van financiën Paul O'Neill en beursvoorzitter Richard Grasso.
senator 1.4
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een senator…
was een persoon
- [Organisatie of instelling] had ten tijde van het Romeinse Rijk zitting in het hoogste bestuurslichaam; was lid van de Romeinse Senaat
- [Geslacht] was een man
Algemene voorbeelden
Rome was omsingeld en door de langdurige belegering brak er hongersnood uit. In plaats van zich naar een doorbraak te vechten, de wapens op te nemen en voedsel te veroveren, lieten de Romeinen het lot gelaten over zich heen woeden en crepeerden van de honger. In het beschaafde Rome bloeide een enorme handel in lijken. Senatoren en rijke kooplieden lieten hun slavinnen doodsteken en aten het gerookte of gepekelde vlees.
Het was voor het eerst geweest dat hij zich het leven van gewone mensen in de oudheid probeerde voor te stellen en zich niet verloor in droombeelden over gladiatoren en senators. De bakkers, de steenhouwers, de prostituees en de slaven hadden hem nooit teleurgesteld in de vele jaren studie die hij vanaf dat moment aan hen wijdde.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- Romeins senator
In de vroege keizertijd nam menig Romeins senator op een wenk van een Tiberius of Nero zijn leven in eigen hand.
senator 2.0
(onderwijs en opvoeding)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een senator…
is een student; is een persoon
- [Geheel] is lid van de senaat van een studentenvereniging; is lid van een studentenbestuur
- [Duur] wordt gevraagd voor een periode van een jaar
- [Geslacht] is een man of een vrouw
- [Oorzaak, reden of aanleiding] oefent zijn functie uit voor zijn plezier
Algemene voorbeelden
In 1969 werd de Senaat uitgebreid met twee man. Zeven senatoren kregen specifieke taken om leiding te geven aan de toenemende verenigingsactiviteiten en de modernere, professionele bedrijfsvoering.
Combinatiemogelijkheden
met koppelwerkwoord
- senator zijn
De Senaat is het dagelijkse bestuur van het Eindhovens Studenten Corps. Zij zorgt ervoor, in samenwerking met de Commissies en Colleges, dat de vereniging kan blijven draaien. Senator ben je een jaar lang, in die tijd krijg je te maken met allerlei aspecten van het (studenten)leven en doe je veel ervaring op op allerlei gebieden.