diender 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een diender…
is een persoon
Algemene voorbeelden
Op het bureau werd twee jaar geleden de noodzaak voelbaar van een nieuwe aanpak. Het aantal aangiften was er gestegen tot 25.000 per jaar [...]. "Dienders die normaal op straat liepen, werden ingezet om de aangiften te verwerken", zegt inspecteur Koster.
Ook met een fietspad blijft de situatie volgens aanwonenden erg gevaarlijk wanneer er auto's met 140 km per uur en vrachtauto's met 120 km per uur over de weg racen. De snelheid van de betreffende vrachtauto, gemeten door een bewoner, heeft toch zoveel indruk bij de politie gemaakt, dat de dienders contact opgenomen hebben met het bedrijf.
Na wat welles nietes moesten we opkrassen en wel snel. We zochten onze spullen bij elkaar en begonnen in te pakken. Doch een van de dienders blijft ergerlijk dicht in mijn buurt rondhangen.
Zaterdagnacht escaleerde het in Charly's Place na afloop van het Bevrijdingsfestival. Een 25-jarige man liep tijdens een vechtpartij steekwonden op. Ook de politie raakte bij het voorval betrokken. De dienders moesten een politiehond inzetten en werden zelf te lijf gegaan.
Nog niet eerder hebben we zóveel over de politie gelezen. Hun methodes, hun organisatie, wat ze wel en wat ze niet mogen en de ene na de andere hoofdcommissaris (maar wel uit dezelfde schoolklas geloof ik) trekt van leer tegen de leiding [...]. De burgerlijke ongehoorzaamheid heerst nu ook bij de dienders, terwijl dat woord toch een beeld oproept van Civil Servants, juist dienaren van de overheid.
Dat de politiekorpsen van Lede en Erembodegem dag en nacht rond zijn kantoor en privéwoning patrouilleerden, erop gebrand om eventuele belagers bij hun nekvel te grijpen, werd door de meesterpleiter wél geapprecieerd. Deze machtsontplooiing kon hem evenwel niet helemaal geruststellen. Hij had die ochtend nog door zijn keukenraam gekeken en eens teruggezwaaid naar de twee dienders die op dat moment voorbij fietsten.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een lokale diender
- een plaatselijke diender
Ik heb een tijdje de winkel van mijn groenteboer geblokkeerd door mijn fiets dwars voor de deur te zetten, maar na een uur ben ik hardhandig door een lokale diender verwijderd.
'In Enschede is het niet anders. Talloze lokale helden zijn de afgelopen week uit het niets opgestaan. De meesten zijn anoniem gebleven, hebben hun werk in stilte gedaan [...]. Een enkeling wordt in bredere kring bekend. De plaatselijke diender José Rooijers bijvoorbeeld, de politieagente die zaterdag op weg is naar het bureau voor haar avonddienst, de explosie hoort, onverwijld het rampenplan in werking stelt en de volgende morgen ook nog eens koningin Beatrix opvangt.'
"Heb ik tussen twee afspraken tijd over dan ga ik naar een locatie waar bijvoorbeeld klachten over te hard rijden zijn binnengekomen", aldus de plaatselijke diender.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- geüniformeerde dienders
Naast de geüniformeerde dienders met pistool en wapenstok verschijnt dan een clubje jonge, enthousiaste agenten met een stapeltje flyers om nieuw personeel te werven.
- gewaarschuwde dienders
Een bewoner van de Kerkweg zag de inbreker(s) - het is volgens de politie vooralsnog niet duidelijk of het om een of meerdere personen gaat - in huis rondlopen. De gewaarschuwde dienders arriveerden met drie surveillancewagens. De inbreker(s) hadden inmiddels het hazepad gekozen.
Omstreeks 18.15 uur kreeg de Staphorster politie de melding binnen dat een drietal mannen zich verdacht ophield rond een woning aan de Berghorstland. De gewaarschuwde dienders gingen meteen poolshoogte nemen.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: op
- een diender op straat
- dienders op straat
"Je kunt ongetwijfeld snoeien in het management van de politie. Er zal vast nog wat lucht in zitten. Maar je zult er niet substantieel meer agenten mee op straat krijgen [...]. Bovendien is steeds meer management nodig door de schaalvergroting van de criminaliteit. Ook woninginbraak is een internationaal delict geworden [...]. Dat vergt samenwerking met buitenlandse politiediensten, die van hogerhand gestroomlijnd moet worden. Daar heb je management voor nodig [...]. Met alleen meer dienders op straat los je dat niet op."
Vooral wijlen H. B. was het symbool van de goedmoedige diender op straat die rustig over de promenade kuierde, fiets aan de hand, oren en ogen goed de kost gaf en alleen door zijn aanwezigheid al het fietsen op de promenade voorkwam.
Teeven wil vooral opkomen voor 'de gewone diender op straat'.
Toen al werd de directie voortdurend bestookt door hoofdcommissarissen die vonden dat ze te weinig dienders op straat konden brengen, terwijl politici op hun beurt stelden dat de politie zijn agenten verkeerd inzette.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
diender 2.0
((vooral) in België)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een diender…
is een persoon
- [Uiterlijk] draagt werkkleding
- [Plaats] werkt vaak buiten
- [Activiteit of handeling] metselt niet per se zelf, maar verricht vaak ondersteunde werkzaamheden zoals het aanmaken van de mortel en het aangeven van stenen
- [Belanghebbende of begunstigde] is in dienst bij een metselaar
- [Oorzaak, reden of aanleiding] oefent zijn functie uit voor zijn beroep
Algemene voorbeelden
Als diender help je de metselaars bij het uitvoeren van hun taken. Dit houdt in dat je de nodige voorbereidingen treft voor hun metselwerk: zoals het aanmaken van de mortel en aangeven van stenen. Het metselen zelf behoort niet tot je takenpakket.
Na de oorlog was er een tekort aan metsers en zo is Wim bij aannemer Miel Horsten in Wortel aan de slag gegaan, eerst als diender, maar vrij vlug nadien als metser. Hij heeft er 17 jaar gewerkt.
In een brief vorderde de Kommandantur 38 metselaars en dienders, 22 schrijnwerkers, 5 slotenmakers, 3 glazenmakers en 2 blikslagers om huizen te bouwen in de buurt van het Westvlaamse Dadizele.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
diender 3.0
(weinig gebruikt)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een diender…
is een persoon
Algemene voorbeelden
Het huishouden bestond dan onder meer uit een kamerling, een kamermaagd, een keukenmaagd en een diender. Hoe prestigieuzer het huishouden, des te meer huispersoneel er was aangesteld.
De trouwe dienders waren in prachtige kledij gehuld en voorzien van enkele wapens als sabel, dolk, of speer. Hun funktie hield in dat zij ongenodigden buiten hielden, geen heilige diensten verstoord konden worden, het beschermen van heiligdommen en paleizen.