kerk


kerk 1.0

gebouw dat bestemd is voor de christelijke eredienst; kerkgebouw
In de officiële naam van een kerk met hoofdletter geschreven.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een kerk…

is een gebouw; is een zaak

  • [Vorm] kan in een bepaalde stijl zijn gebouwd, bv. in gotische stijl, romaanse stijl of barokstijl
  • [Attribuut] is binnen voorzien van een orgel en een preekstoel en, in het geval van bepaalde kerken, met name katholieke kerken, van een altaar, biechtstoelen en beelden
  • [Deel] heeft vaak een of meer torens; heeft soms een koepel; heeft als ruimtelijke onderdelen ook vaak kapellen, een schip, een koor en beuken en kan ter ondersteuning voorzien zijn van pilaren of zuilen
  • [Functie] is bestemd voor de christelijke eredienst; is bestemd om in te bidden
  • [Plaats] bevindt zich vaak in het centrum van een dorp of stad
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is in het geval van katholieke kerken gewijd aan en genoemd naar Christus, een bepaalde heilige of een voorwerp van verering
  • [Betrokkene] wordt bezocht door gelovigen; is het godshuis waarin een priester een eredienst of gebedsdienst leidt

Algemene voorbeelden


Niet alleen in kerkgebouwen en op torens van kerken kun je een of meerdere kruisen aantreffen. Veel kerken zijn zelf in de vorm van een kruis gebouwd, waarbij het middenschip voorzien is. van twee zijbeuken. Deze kruisvorm is goed te zien op bouwtekeningen of luchtfoto's van basilieken en kathedralen.

http://www.thelife.nl/pag.php?c=3=1=52

Zonder Mystiek Lichaam, zonder verminkte lijken, zonder Sint Sebastiaan en Sint Laureis is er geen katholieke kerk. Een bezoek aan een katholieke kerk is als een studie van wat de mens zo allemaal met zijn lichaam kan uithalen.

Terugschrijven: het Vlaamse essay in tien lessen, Geert Lernout,

Je rijdt pal op de kerk van Beert, die dateert van 1763 en vaak als decor diende voor de buitenopnames van het VTM-feuilleton Ons Geluk. Een wandeling rond de kerk en op het kerkhof maken vlug duidelijk waarom. Stokoude, scheefgezakte grafzerken, bijna allemaal "monumenten", voeren je verbeelding even naar het begin van deze eeuw.

De Standaard,

In de rechtse en linkse zijwand van de kerk zijn twee halfronde ramen met sfeervol gekleurd glas.

http://www.redemptoristen.nl/Wittem/geschiedenis/historie.htm

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • een kerk bezichtigen
  • een kerk bezoeken
  • een kerk bouwen
  • de kerk verlaten

Hoewel een datum nog niet is geprikt krijgt in de loop van dit jaar een ieder, die het fraaie resultaat van de restauratiewerkzaamheden met eigen ogen wil zien, de gelegenheid de kerk te bezichtigen.

Meppeler Courant,

Het is beslist de moeite waard om de kerk te bezoeken.

http://www.redemptoristen.nl/Roermond/geschiedenis/historie.htm

Derhalve zal de kapel te klein geworden zijn en werd besloten het kapittel voor te stellen een kerk te bouwen.

Meppeler Courant,

Als uiteindelijk de viering is afgelopen, iedereen kust het kruis alvorens de kerk te verlaten, is het 12.45u.

http://www.bethlehemparochie.nl/

met adjectief ervoor


  • een gotische kerk
  • een romaanse kerk
  • een grote kerk
  • de Grote Kerk
  • een Nederlands-hervormde kerk
  • een nieuwe kerk
  • een oude kerk
  • een rooms-katholieke kerk

Een commissie van experts zag erop toe dat de nieuwe glasramen passen in het historisch monument dat de gotische kerk is.

De Standaard,

Het plaatsje met zijn romaanse kerk uit de 12de eeuw is beschermd.

http://www.vakantiegenoegens.be/infoplein/Spaanse_goudkust.htm

De Grote kerk in Breda is zojuist geheel gerestaureerd en staat er weer schitterend bij.

NRC,

Vanuit hun kloosters trokken zij er op uit om in de grotere kerken te gaan preken.

http://let.kub.nl/literair/tonvandermeer/tekstbiebtheol.htm,

In Havelte werden de gevallenen traditioneel herdacht in de Nederlands-hervormde kerk, waar ds. Zuidersma en burgemeester G. Hensens spraken.

Meppeler Courant,

De vele bedevaarders rechtvaardigen de afbraak van de oude kapel en de bouw van een nieuwe kerk.

http://www.kalfort.be/

Dan gaan we op zoek naar een plek met een paar grote bomen en een oude kerk om weer een beetje op te laden.

NRC,

Ook de kerkbezoekers van de vlakbij gelegen rooms-katholieke kerk moesten de kerkdeuren barricaderen.

De Telegraaf,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • een gereformeerde kerk
  • een hervormde kerk

In de gereformeerde kerk aan het Singel werd maandagmiddag een gezinsdienst gehouden, geleid door het jeugdpastoraat.

Meppeler Courant,

Aan de luidinstallatie van de toren van de hervormde kerk moeten enkele zaken vervangen worden.

Meppeler Courant,

in voorzetselgroep


  • in de kerk zitten
  • naar de kerk gaan
  • uit de kerk komen

Op zondag, als andere mensen in de kerk zaten, gingen wij met zijn drieën het water op.

Buiten is het maandag, J. Bernlef,

Het was zondag en ze zei dat ze naar de kerk ging.

Anna, Hanna en Johanna, Marianne Fredriksson,

Het koppel kwam uit de kerk en de aanwezigen juichten en gooiden met iets waarvan ik veronderstelde dat het rijst was.

De bondgenoot, Marcella Baete,

Vaste verbindingen


Spreekwoorden


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


kerk 2.0

de gemeenschap van alle christenen van de wereld; de christelijke kerk; kruiskerk
Als soortnaam met kleine letter. Als deel van een eigennaam of als verkorte eigennaam met hoofdletter. Soms is zowel de schrijfwijze met hoofdletter als die met kleine letter mogelijk, omdat zowel een stroming of het kerkelijk gezag/instituut in algemene zin, als de (verkorte) eigennaam van een instantie bedoeld kan zijn (Taaladvies http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/456). Vaak wordt met de Kerk alleen de Katholieke Kerk bedoeld (zie de verbindingen bij 3.0).

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


De kerk/de Kerk…

is een gemeenschap; is een groep

  • [Deel] is verdeeld in de rooms-katholieke kerk, de protestantse kerk en de orthodoxe kerk
  • [Leden] bestaat uit alle christenen ter wereld
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een christelijke instelling en is gebaseerd op de Bijbel
  • [Activiteit of handeling] houdt kerkdiensten, verkondigt het christelijk geloof, predikt een christelijke levenswijze, doet aan liefdadigheid en richt ook onderwijs in
  • [Gezag] staat, afhankelijk van de gezindte, onder het gezag van de paus, een synode of een patriarch

Algemene voorbeelden


"Vrouwen, schik u naar uw man als naar Uw Heer, want de man is het hoofd van de vrouw, zoals Christus het hoofd is van de kerk" is een andere veel aangehaalde passage uit Efeziërs 5,23 waarmee de ondergeschikte positie van de vrouw wordt gelegitimeerd.

Pleidooi voor individualisme, Dirk Verhofstadt,

Iemand die nu polygamie in praktijk brengt, kan geen lid van de kerk zijn.

http://www.kerkvanjezuschristus.nl/wijgeloven/algemeenoverzicht.htm

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • de christelijke kerk
  • een christelijke kerk

De leerlingen kregen de geest en konden met iedereen in alle talen van de wereld spreken over Jezus. Ze doopten duizenden mensen. Dat was het begin van de christelijke kerk.

http://www.kbspirouette.nl/kinderen/hoezitdat/hoezitdat.htm

In alle christelijke kerken, protestants, katholiek of oosters-orthodox, worden haar liederen gezongen.

NRC,

met voorzetselgroep


  • de kerk van Christus
  • de Kerk van Christus

In dat perspectief moeten wij de roeping van de twaalf zien, waarop de kerk van Christus wordt gefundeerd.

http://www.abdijkaarsen.nl/preek11a.html

De Kerk van Christus is een kerk van uitgeslotenen en niet van uitsluiting!

De Standaard,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als deel van een afleiding


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als deel van een samenstellende afleiding


kerk 3.0

afzonderlijk georganiseerde christelijke gemeenschap; een van de verschillende kerkgenootschappen
Als soortnaam met kleine letter. Als deel van een eigennaam of als verkorte eigennaam met hoofdletter. Soms is zowel de schrijfwijze met hoofdletter als die met kleine letter mogelijk, omdat zowel een stroming of het kerkelijk gezag/instituut in algemene zin, als de (verkorte) eigennaam van een instantie bedoeld kan zijn (vgl. http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/456).

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een kerk…

is een genootschap; is een gemeenschap

  • [Leden] bestaat uit leden
  • [Ontstaan] wordt gesticht, of ontstaat door afscheuring of reformatie
  • [Onderscheid of tegenstelling] onderscheidt zich van andere genootschappen door bijzonderheden van leer, liturgie, eredienst of organisatie

    Algemene voorbeelden


    Kerkinactie steunt wereldwijd christelijke kerken en organisaties in hun werk om mensen tot hun recht te laten komen en perspectief te geven.

    http://www.kerkinactie.nl/

    Combinatiemogelijkheden


    als object bij een werkwoord


    • een kerk stichten
    • een kerk verlaten

    Binnen de gemeenschap van de vrije kolonie was er altijd de wens om een eigen kerk te stichten, zegt pastor Tolboom.

    Meppeler Courant,

    Aan de andere kant was - en is - er natuurlijk sprake van, dat vele gelovigen zelf zich willen emanciperen zonder de kerk te verlaten, maar ook zonder voorwerpen te zijn van manipulatie van kerkelijke voorgangers.

    Het weerbarstige woord, Anton Constandse,

    met adjectief ervoor


    ( Als stroming met kleine letter. Zie ook de eigennamen bij de verbindingen.)
    • de anglicaanse kerk
    • de episcopale kerk, de hervormde kerk
    • de katholieke kerk
    • de orthodoxe kerk
    • de protestantse kerk
    • de remonstrantse kerk
    • de rooms-katholieke kerk

    In de anglicaanse kerk bestaat verdeeldheid over de vraag of homoseksualiteit is toegestaan.

    NRC,

    Tegenstanders van de wijding van een homoseksuele bisschop in de episcopale kerk in de Verenigde Staten hebben zich verenigd.

    http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/1771823/2003/12/22/Splijting-dreigt-in-episcopale-kerk-VS.dhtml

    Het bestuur van de NPB wilde nog niet onmiddellijk de hervormde kerk verlaten, om een gemeente in remonstrantse geest op te richten.

    Meppeler Courant,

    Welke gevolgen zal de encycliek binnen de katholieke kerk en op de profane samenleving hebben?

    NRC,

    In de ortodoxe kerken neemt het kerstfeest drie dagen in beslag.

    De Standaard,

    We verspreiden informatie van zowel de katholieke als de protestantse kerken.

    http://home.wanadoo.nl/emmaus/gids.htm

    De remonstrantse kerk is na de oorlog geheel vernieuwd, nadat deze bij een bombardement in een puinhoop was veranderd.

    Meppeler Courant,

    Ook prinses Christina ging vier jaar geleden over van de protestantse naar de rooms-katholieke kerk.

    De Standaard,

    met adjectivisch voltooid deelwoord


    • de gereformeerde kerk
    • de hervormde kerk

    Vroeger was de samenwerking met de hervormde gemeente en de gereformeerde kerk uiteraard niet optimaal.

    Meppeler Courant,

    Bovendien kreeg de duivel de overhand toen de strijd tussen de rooms-katholieken en de hervormde kerk onbeslist leek.

    De Standaard,

    Vaste verbindingen


    de Rooms-Katholieke Kerk

    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    kerk 4.0

    kerkelijke overheid; het kerkelijk gezag; de kerk of een kerk als rechtspersoon

    Betekenisbetrekking


    metonymie
    Betrokken betekenissen 2.0 : 4.0

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    De kerk…

    is een overheid; is een rechtspersoon

    • [Functie] voert het gezag over de of een christelijke kerk

      Algemene voorbeelden


      Scholen waren eigendom van de kerk.

      Mijn held; Ik sta op wacht en denk aan jou; Over dichters die schrijver willen worden; Helden waren zij, maar kleine helden, Dirk Verbruggen,

      Robert is tegen alles: de regering, de kerk, de literatuur en het huwelijk.

      De Standaard,

      Wat zegt de kerk over de stupide groeimodellen van onze economen, met hun gebazel over een aantrekkende economie in de wetenschap dat deze al twintig jaar rond een structureel verzadigingsniveau schommelt?

      NRC,

      Vaste verbindingen


      Woordfamilie


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen