peter 1.0
(religie, mystiek en mythologie; (vooral) in België. In Nederland verouderd.)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een peter…
is een man; is een persoon
- [Groep] heeft naast zich een vrouw met dezelfde taak, die meter genoemd wordt
- [Activiteit of handeling] is als getuige aanwezig geweest bij de doop van een kind; heeft daardoor aanvaard verder borg te staan voor de christelijke opvoeding van dat kind, vooral in het geval dat de ouders zouden overlijden; wisselt met zijn petekind vaak geschenken uit bij sommige gelegenheden zoals verjaardagen en nieuwjaar
- [Betrokkene] heeft een petekind
- [Toepassingsgebied of bereik] komt voor in de rooms-katholieke kerk en in sommige protestantse kerkgenootschappen
- [Betrekking of relatie] is vaak een oom of een grootvader van het petekind
Algemene voorbeelden
Gezien de parochieregisters in tegenstelling tot de Burgerlijke Stand zo summier zijn, telt élk detail. Reconstrueer dus steeds het hele gezin. Noteer de doopheffers (peter meter). Wanneer blijkt dat ook tussen die personen geen naamgenoten van de vader te vinden zijn, zitten we met een probleem.
'Gij, vleistaart,' zei Louis als een peter tot zijn petekind, en klapte zijn boek dicht.
Combinatiemogelijkheden
met voorzetselgroep
Voorzetsel: van
- de peter van hun oudste dochter
- de peter van prinses Mathilde
Als u beroemde (en rijke) personen wil bezien, moet u niet naar Knokke maar naar Herne. Wie wil er niet eens de haag zien van de peter van Princes Mathilde?
Zijn weduwe doet een beroep op de peter van hun oudste dochter Catharina, Willem Gompaerts.
met bezittelijk voornaamwoord
- haar peter
- je peter
- jouw peter
- mijn peter
- zijn peter
"Wij kregen Nana toevertrouwd, het jongste dochtertje. Ze was nog een kleuter toen. Ze werd bij ons gedoopt, ik werd haar peter."
voorafgegaan door naamvalsgenitief
- Louis' peter
Voor alle veiligheid had hij het papier vastgeprikt met punaises - duimspijkers moet je zeggen, eiste Louis' peter, maar Louis zei het nooit, hij werd al genoeg uitgelachen om zijn uitspraak.
met ander, nevengeschikt substantief
- peter en meter
- peters en meters
- peter of meter
Bij mijn doop twee dagen later ontving ik de namen Albertus Hubertus Norbertus. roepnaam Albert. In het dagelijks leven zou ik Albert Egberts heten. Egbert Egberts en tante Maya waren peter en meter: het was te hopen dat ik nooit wees zou worden.
Ouders worden door hun kinderen tegenwoordig dikwijls met je-vormen aangesproken, schrijft de ANS. Tja, denk ik dan, de tijd staat niet stil en waarom dan ook niet grootouders, tantes, ooms, peters en meters?
Naar schatting meer dan 900.000 Vlamingen, wellicht bijna een miljoen, doen het: hun 3-tot-16-jarige kinderen opvoeden. Nog duizenden anderen zijn daar, al dan niet professioneel, ook mee bezig: 100.000 leerkrachten, duizenden onthaalmoeders, tienduizenden grootouders en soms ook peters en meters, jeugdbewegingsleiders, jeugdtheater- en poppenspelers, televisiemakers, enzovoort.
Voor het uitoefenen van de functie van peter of meter bij het doopsel dient een mens gevormd te zijn in de R.-K.
Dit waren twee mensen, de peter en meter, die antwoord konden geven op de doopvragen in plaats van de dopeling.
De meeste kinderen krijgen drie voornamen: de echte voornaam, aangevuld met de namen van peter en meter.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
peter 1.1
((vooral) in België)
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een peter…
is een man; is een persoon
Algemene voorbeelden
Met de opeenvolgende Jores-projecten heeft het vanaf 1996 aan meer dan 130 afgestudeerde jongeren de mogelijkheid geboden een jaar lang werfervaring op te bouwen onder begeleiding van ervaren "peters".
In het totaal werden via de Kamers van Koophandel en het Strategisch Plan Kempen reeds 4000 KMO's bereikt en hebben 600 peters uit 160 peterbedrijven zich vrijwillig ingezet voor dit project.
Collega's inwerken, peter zijn, mentor zijn, training on the job: dekt de vlag de lading?
Een nieuwe leerkracht wordt extreem begeleid door de systeembegeleiders en meestal hebben ze ook nog een peter, vaak een meer geroutineerde leerkracht van hetzelfde vak die hen coacht.
Combinatiemogelijkheden
met ander, nevengeschikt substantief
- peter of meter
- peter en meter
In het verlengde van de Startdagen ligt daarom het initiatief om eerstejaars die het willen aan een "peter of meter" te helpen bij wie ze in de loop van het jaar altijd terechtkunnen.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
peter 1.2
((vooral) in België)
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.2 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een peter…
is een man; is een persoon
Algemene voorbeelden
Toots Thielemans is nu al meer dan tien jaar officieel de 'peter' van het festival.
Het BOIK doet voor de nieuwe aktie een beroep op twee peters (de atleten William Van Dijck en Jean-Paul Bruwier) en twee meters (roeister Annelies Bredael en zwemster Brigitte Becue).
Combinatiemogelijkheden
met ander, nevengeschikt substantief
- peter en meter
- peter of meter
Elke boom wacht vanaf heden op een peter of meter, die ter gelegenheid van de plantdag bovendien een wens aan de plantput mogen toevertrouwen.
Brouwers en Appelmans peter en meter van Bewegingsschool. Ex-tennisster Sabine Appelmans en Radio Klara-presentator Fred Brouwers hebben zondag het meter- en peterschap opgenomen van de Bewegingsschool Achilles in Grimbergen, een initiatief dat kinderen tussen 1,5 en 11 jaar via allerlei inventieve spelvormen in een veilige infrastructuur wil stimuleren om te bewegen.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
peter 1.3
((vooral) in België)
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.1 : 1.3 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een peter…
is een instelling
Algemene voorbeelden
Officieel wordt de universiteit 'peter' van de management-school maar in concreto scheurt de VSM zich volledig af van de universiteit.
Van den Brande speelt met de gedachte om een universiteit als peter aan te stellen, wanneer een hogeschool geld krijgt. Maar die peter zal zich dan wel niet té veel mogen bemoeien.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
peter 2.0
((vooral) in België)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een peter…
is een man; is een persoon
Algemene voorbeelden
'Tijd genoeg om te treuren als ge oud zijt, hè, vader?' zei papa, en peter knikte welwillend.
Mijn grootvader van moederszijde was zijn hele leven werkzaam bij een elektriciteitsmaatschappij, reden waarom hij door mij 'peter elektriek' werd genoemd, ter onderscheiding van mijn andere grootvader, 'peter schoenmaker'.
Ik ben geboren en getogen in de schaduw van de schoorstenen van de Asphaltco. Mijn nonkel Jean werkte bij Asphaltco. Ze produceerden teerpapier waarmee platte daken waterdicht werden gemaakt en waarmee peter Charel de paadjes van zijn piekfijn onderhouden groententuin bekleedde.
Mijn grootvader - peter Hellebeek dus - staat nu hier op de kast in de keuken, samen met het kruisbeeld, en wat verder staan daar ook een foto van mij met Fellini (onze - intussen overleden - kater), een kitscherige Ganesh én een plastic oLV-beeldje dat met water uit Lourdes is gevuld: the gallery of kitsch.
peter 2.1
((vooral) in België)
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 2.0 : 2.1 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een peter…
is een man; is een persoon
Algemene voorbeelden
Bij een eenvoudige koffie met gebakje, en een koek van peter Jef voor de achterkleinkinderen, werd gisteren in de Langestraat in Wambeek de 102de verjaardag gevierd van Jozef Jans, alias Jef 'van Kuiper'.