rekel


rekel 1.0

(verouderend)

mannelijke hond; reu

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een rekel…

is een hond; is een zoogdier; is een dier

      Hoofdsemagram: reu


      Algemene voorbeelden


      Wijlen Snuf was een teef die door haar meesters grondig werd verwaarloosd. Vaak waren zij uithuizig. Snuf strompelde dan rond in de bossen van Pulle. De tijd der rekels brak aan. Achter elke lork werd Snuf besprongen, tot bloedens toe. Hierbij liet zich vooral een vervaarlijke buldog niet onbetuigd.

      Ik ga altijd uit de weg voor een andere ezel, Jos de Man,

      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      rekel 1.1

      mannetjesdier van sommige andere roofdieren, met name de vos, de wolf en de das

      Betekenisbetrekking


      generalisering
      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een rekel…

      is een zoogdier; is een dier

      • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een roofdier
      • [Geslacht] is een mannetje
      • [Verscheidenheid] is ondere een vos, een wolf of een das

        Algemene voorbeelden


        Verschillen tussen rekels en moervossen liggen in gewicht (rekel ongeveer 15% zwaarder) en afmetingen (moervossen zijn iets kleiner). De rekels hebben ook een soort bakkebaard, wat bij de moervossen ontbreekt.

        http://web.wanadoo.be/webvos/pages/kenmerken.htm

        De vos heeft een vaste, tijdelijke woonplaats: zijn hol. Als de jonge rekel (het mannetje) verstoten is, gaat hij zwerven, op zoek naar een vrije plaats. Het jonge moervosje (het vrouwtje) kan soms in het ouderlijk territorium blijven wonen, maar anders gaat ze net als de rekel zwerven.

        http://kinderenwebhotel.be.previewmysite.com/WO_natuur/Vos1.htm

        Een rekel in de meest gebruikte betekenis is een deugniet, maar inderdaad ook mannetjes hond, vos, das of wolf. Jonge honden zijn deugnieten en deugnieten zijn als jonge honden. Ze troepen samen, doen wild en speels, halen van alles uit en aanvaarden geen gezag. Mooi woord rekel, lang geleden dat ik het nog gehoord heb.

        http://www.dipfico.be/2008/07/12/ik-was-weer-even-twaalf/

        rekel 2.0

        iemand die onbetrouwbaar of onberekenbaar wordt geacht; iemand die niet deugt of van wie men verwacht dat hij niet deugt, en die bovendien ook vaak brutaal is; deugt niet
        Vaak gebruikt als scheldwoord. Meestal gezegd van jongens en jonge mannen.

        Betekenisbetrekking


        metafoor
        Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

        Semagram (extra betekenisinformatie)


        Een rekel…

        is een persoon

        • [Leeftijd] is vaak jong; is niet zelden nog maar een jongen
        • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is onberekenbaar of onbetrouwbaar of heeft de roep dat te zijn; is vaak brutaal
        • [Geslacht] is in de regel een man
        • [Gedrag] gedraagt zich vaak als een bedrieger of een oplichter; bedrijft schurkenstreken of schelmenstreken
        • [Waardering] wordt gewantrouwd en geweerd; is soms iemand die wat ondeugend is maar toch gewaardeerd wordt en die men een beetje schertsend die naam geeft

        Algemene voorbeelden


        Over Andriessen hoor je de laatste tijd ook nooit meer een goed woord, maar op de foto's zie ik hem gelukkig nog telkens gul lachen met die spuuglok óp z'n kop, en dat sportjasje er onder. Wie kan nou ooit lang kwaad blijven op zo'n rekel? Zelfs z'n brieven aan Ruppert vertederen me, het is misschien zonde dat ik het zeg.

        Ben ik eigenlijk wel links genoeg?, Jan Blokker,

        'Voor wie is dit programma bedoeld?' vraagt een mens zich uit hoofde van zijn ambt af. Voor lieden die geen fuck om klassieke muziek geven en graag uitdrukkingen als 'geen fuck geven om' bezigen? Dat behoort in dit malle land tot de mogelijkheden [...]. Chris Dusauchoit, die me er nadrukkelijk eentje is, spreekt zijn onbestemde kijkerspubliek aan met: 'Vrienden en vijanden van de klassieke muziek'. Misschien is de beëdigde rekel van de VRT wel van zins zieltjes te winnen, wie weet?

        Dwarskijker, Rudy Vandendaele,

        Toen hij 't gezicht van de rosse weer zag opduiken, werd hij bang. Die rekel moest zijn bedreiging zo eens uitvoeren!

        Kermis, Gaston Durnez,

        Doodsbenauwd [...] begin je te ratelen. Om zijn aandacht af te leiden, zogezegd. 'Daar, daar, daar binnen, daar hangt Meindert Mok, ik denk dat ie dood is.' Lucas, boos: 'Wat vertel je me nou voor een onzin?' 'Ga kijken, dan zul je het zelf wel zien.' 'Wee je gebeente als je me voor de gek houdt.' Huilerig: 'Ga dan kijken dan.' 'Maak dat je wegkomt rekel.' De boer zet je opzij, gaat naar binnen en trekt de staldeur dicht.

        De hangende man, Koos van Zomeren,

        Kijk, jouw jongen komt uit een behoorlijke familie maar die twee rekels komen uit een familie waar de honden geen brood van lusten.

        De kleine blonde dood, Boudewijn Büch,

        Combinatiemogelijkheden


        met adjectief ervoor


        • een handige rekel
        • een onbehouwen rekel
        • een onbeschaamde rekel

        Het gebeuren had hem één zurige braakaanval gekost. Toen hij machteloos had moeten toezien hoe, bij het arriveren en uitstappen, zijn twee dochters en zijn kleinzoontje waren belaagd door de paparazzi [...]. Door zijn kijker had hij gezien dat De Decker en zijn mannen nauwelijks tussenbeide waren gekomen om de onbeschaamde rekels mores te leren. Terwijl zij er toch waren om Katrien te begeleiden.

        Het goddelijke monster, Tom Lanoye,

        Dus ik zei: 'Het enige wat voor mij telt is dat, wat wij of anderen ook doen of nalaten, Roos toch nooit meer terugkomt. Dus doe maar wat je goeddunkt, alleen zal Freek op z'n achterste benen staan als de politie het erbij zou laten zitten.' 'Alweer die Freek,' zei ze korzelig. 'Wat heb je tegen Freek?' 'Die pummel heeft die onbehouwen rekels in hun Porsche op mij af gestuurd. Daardoor heeft hij overigens al z'n krediet bij de politie verspeeld. Je had moeten horen wat ze over hem zeiden toen ze mij moesten laten gaan, nee, over die Freek maak ik me weinig zorgen.'

        De zonnewijzer, Maarten 't Hart,

        En het commentaar van George van Renesse luidde: 't is een handige rekel, maar 't is geen pianist.

        NRC,

        Woordfamilie


        Als deel van een afleiding