lap/Lap


A - Als concrete of abstracte zaak

lap 1.0

stuk van een textielstof of een andere stof die op dezelfde manier als textiel wordt verwerkt en gebruikt, meestal eerder klein of middelgroot van oppervlakte

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een lap…

is een voorwerp

  • [Afmeting] is meestal eerder klein of hooguit middelgroot
  • [Vorm] is meestal vierkant of rechthoekig en aan de randen gezoomd
  • [Materiaal] bestaat uit een textielstof of een andere stof die op dezelfde wijze wordt verwerkt en gebruikt, zoals leer of latex
  • [Functie] wordt gebruikt om te verwerken in kleren; wordt gebruikt om kapotte kleren te verstellen; wordt gebruikt om te poetsen; wordt in de vorm van een prop gebruikt om gaten te stoppen; wordt gebruikt als versiering

Algemene voorbeelden


Oemar staat al klaar met een lap om het spoor van water dat wij achterlaten op te dweilen.

Sleuteloog, Hella S. Haasse,

Zijn vrouw stookte de kachel; Pommer zag dat zelfs de buitenmantel gloeide. Ze had het hout gebruikt en ze had lappen gedrenkt in olie en daar ballen van geknoopt. Bij tussenpozen gooide ze zo'n bal op het vuur. Ze lagen keurig naast elkaar als broden die gebakken moesten worden.

Franklin, Thomas Lieske,

Hij snoot zijn neus, liet de zakdoek wapperen, vouwde de lap in tweeën, in vieren, maakte er een prop van en duwde die in zijn broekzak.

Over de grens, Chaja Polak,

Ze kleden zich in gerafelde broeken die met lappen van verschillende kleur zijn versteld, gaan niet meer geregeld naar de kapper, wassen zich nauwelijks, strompelen voort op houten zolen, slapen in parken als bedelaars.

Boze brieven van Bijkaart, W.F. Hermans,

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • een gore lap
  • een katoenen lap
  • een leren lap
  • een neteldoekse lap
  • een oude lap
  • een rechthoekige lap
  • een vierkante lap
  • een vochtige lap
  • een zeemleren lap
  • een zemen lap

De plooi versus de vouw. De plooi verwijst naar het materiaal en de vouw naar de ingreep. De plooi verwijst naar het vloeiende, naar 'in harmonie met het lichaam zijn'. Het materiaal bepaalt de vorm. De kleding wordt gemodelleerd uit een rechthoekige lap, met gespen en gordels bevestigd. Het ideaal van de oude Grieken.

http://cc2.hku.nl/cyber/reservoir/Cwim.htm,

Als men de ideologische drang naar hergebruik doortrekt, zullen vrouwen in plaats van pampers en maandverband weer luiers en katoenen lappen moeten gebruiken, zei Blok-kamerlid Alexandra Colen onder verontwaardigd protest van de groenen.

De Standaard,

Een slonzige serveerster komt aansjokken met een afwasteil en kwakt alles er met twee armbewegingen in. Vervolgens haalt ze een gore lap over de tafel heen. Zo, die is weer schoon.

http://www.vakantiefietser.nl/Maleisie.htm

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • een opgestikte lap

Naast dit basic assortiment heeft de Spijkerhoek ook de nieuwste trends in het assortiment zoals stretch jeans in diverse modellen, afritsbare jeans, worker jeans en jeans met opgestikte lappen.

http://www.spijkerhoek.nl/

met substantief erachter


  • een lap fluweel
  • een lap katoen
  • een lap linnen
  • een lap stof
  • een lap zijde

Op tafel joeg ze de nijdige bek van de schaar om het grondplan van een rok of de lelieachtige omtrek van een bruid [...]. Stella mocht de uitgeknipte stukken met rijgdraad stikken. De grootmoeder spreidde een volgende lap stof op de tafel en bakende nieuwe ledematen af.

Marcel, Erwin Mortier,

Dus trok ik de jurk aan die ik had gemaakt van een prachtige lap katoen met brokaat-allure: blauwzwart met gouden borduursels, een simpel poncho-model waarvan de punten onregelmatig tot bijna op de grond vielen.

Het wil nog maar niet zomeren, Hannes Meinkema,

Later maakt Meredith terwijl jij toekijkt een meditatiemat van een groot rechthoekig stuk schuimrubber. Ze legt er een lap Indiase zijde op in de kleur van gras en perzik, gevonden op de afdeling goedkope couponnetjes in de fabriekswinkel.

Cherry, Mary Karr,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


lap 1.1

wijd openhangende en smaakloze, vormeloze, onaantrekkelijke vrouwenkleding
Vrijwel altijd in het meervoud gebruikt.

Betekenisbetrekking


specialisering
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Lappen…

zijn stukken

      Algemene voorbeelden


      Deze vegetarische feministe kleedt zich in grauwe lappen en wijde broeken, zij kent geen make-up, geen bh's, geen genade.

      Het meesterstuk, Anna Enquist,

      Hij liet haar de inhoud van de koelkast en de voorraadkast zien en ze kozen voor rijst met groenten, en hij verbaasde zich over de stille, in wijde lappen gehulde vrouw die zij was geworden.

      God's gym, Leon de Winter,

      lap 1.2

      stuk stof dat van een groter geheel wordt afgeknipt of afgescheurd

      Betekenisbetrekking


      specialisering
      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een lap…

      is een stuk

          Algemene voorbeelden


          Ik heb mijn hemd tot lappen gescheurd, ik bevochtig deze met jenever en wring ze boven je uit, zo reinig ik je, het verfrist en ontsmet je, half je gezicht is nu schoon, op die helft strijkt geen vlieg meer neer.

          Zonsopgangen boven zee, Jeroen Brouwers,

          Van het bovenstukje tornde ik alle naden los en knipte vierkante lappen uit de stof.

          Liefdesmeer & andere verhalen, Chaja Polak,

          Op de expositie zijn ook de borduurlappen te zien van Atie Siegenbeek van Heukelom, die als verzetsstrijdster zes kampen overleefde. "Van een hemd scheurde ze een vierkante lap", vertelt Withuis, "want ze moest iets creatiefs doen."

          NRC,

          lap 2.0

          plat, dun stuk, dat wordt uitgesneden of gevormd uit een grotere massa van een stof zoals vlees of deeg

          Betekenisbetrekking


          metafoor
          Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een lap…

          is een voorwerp

          • [Omvang concreet] is dun
          • [Vorm] is plat
          • [Geheel] is genomen uit een groter stuk, zoals een bal deeg of een stuk vlees
          • [Functie] dient, als het om vlees gaat, meestal als eenmansportie

          Algemene voorbeelden


          De runderlappen uit Alba zijn veel fijner, geraffineerder en gekruider dan de lappen van onze grootmoeders die met laurierblaadje en een peperkorreltje hier en een kruidnageltje daar meenden al een wonder op het gebied van de smaak te hebben verricht.

          http://www.smulweb.nl/smulweb/plsql/roos.show_results?fbid=0_kitchen=M_sort=E

          Rol het bladerdeeg uit op een dikte van 0.5 cm in een lap van 30 X 30 cm. Leg het deeg op een lichtjes met boter ingestreken bakplaat en smeer in met het losgeklopt eiwit.

          http://www.devlamindepan.nl/index.html?varken/va0021.htm

          Combinatiemogelijkheden


          met adjectief ervoor


          • een dunne lap
          • een magere lap
          • een ronde lap
          • een vierkante lap

          Ik heb absoluut geen trek meer in ossehaas als ik het plaatje bestudeer van een vrolijke koe, een lief dik beest, dat kennelijk zichzelf al heeft ingedeeld: 'Geachte klant, uit mijn hals mag u de magere lappen snijden. Uit mijn schouder haal je goelasjvlees. En zo hak ik mijzelf in pekelvlees en stoofrollade, in klaprib en dunne lende, in sukadestukken en rosbief, in soepvlees en ossehaas.'

          http://www.xs4all.nl/~jeroenvu/gwv/voskuil.htm,

          Rol de deegbal op een met bloem bestoven werkvlak uit tot een dunne lap, iets groter dan een taartvorm (met losse bodem) van 24 cm doorsnede.

          NRC,

          Het deeg opnieuw en daarna plat slaan tot een vierkante lap met een lengte die iets kleiner is dan de broodvorm.

          http://home.wxs.nl/~vdmeerr/rozijn/recepten/rbrood.html,

          met substantief erachter


          • een lap bladerdeeg
          • een lap kippenwit
          • een lap rosbief
          • een lap spek
          • een lap vlees

          Na een gevecht om een lap vlees naar binnen te krijgen zou ze zich maar op halve kracht kunnen wijden aan het jaarlijks terugkerende ritueel.

          Het verkeerde keelgat, Diane Broeckhoven,

          Maak een lap bladerdeeg van 24 bij 24 cm. Leg daarop de kool, maar laat flink wat van de randen vrij. Strooi de parmezaan er over [...]. Leg de rest van het bladerdeeg er over en plak de randen van de eerste lap daaraan vast met wat water. Prik met een vork gaatjes in de bovenkant, kwast dan de bovenkant in met het ei.

          http://mrooijer.web-log.nl/mrooijer/2010/02/palmkool.html

          Woordfamilie


          Als deel van een afleiding


          Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


          lap 3.0

          hoeveelheid van iets die in een horizontaal vlak bij elkaar aansluit

          Betekenisbetrekking


          metafoor
          Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een lap…

          is een hoeveelheid

          • [Aantal of hoeveelheid] heeft een beperkte maar onbepaalde grootheid
          • [Toepassingsgebied of bereik] is van toepassing op horizontale oppervlakken of met zaken die zich op die oppervlakken bevinden

            Algemene voorbeelden


            Er is intussen ook een informatiecentrum voor de plaatselijke bevolking, waar die begrip van ekologie wordt bijgebracht, en waar op de emoties gespeeld wordt via satellietfoto's van de voortschrijdende erosie van het woud, en diashows van de lieve diertjes. Eén boseigenaar, die net een flinke lap gerooid had, barstte naar verluidt in tranen uit toen hij de beelden zag.

            De Standaard,

            Keurig schrijft Daniëls dit keer over wat er in de loop van de tijd zoal in 'spraakkunsten' en andere taalboekjes over de komma is opgeschreven. Vier pagina's uit een boekje uit 1819, hele lappen uit Renkema's Schrijfwijzer (de oude èn de nieuwe versie), alles wat er in een boek van Bilderdijk over de komma staat enzovoort, enzovoort.

            NRC,

            Combinatiemogelijkheden


            met substantief erachter


            • een lap gras
            • een lap huid
            • een lap grasland
            • een lap grond
            • een lap tekst

            Villa's zien er allemaal een beetje eender uit: een hoop bakstenen op een ruime lap grond die naderhand door een tuinarchitect onder handen is genomen.

            Pandora, Pieter Aspe,

            Strips zijn ook heel goed voor te lezen, op voorwaarde dat het kind met u kan meekijken. Voor beginnende lezers, die door grote lappen tekst worden afgeschrikt, kunnen strips een goede uitkomst zijn. Doordat de plaatjes laten zien wat er gebeurt, kan het kind zich in het verhaal verdiepen en van de lectuur leren genieten.

            http://www.stichtingbeeldverhaal.nl/index.cfm/menuid/6/HoofdCat/2/SubCat/0/Product/62,

            Natuurlijk raken we bij eerste ontwaken toch aan het minnekozen. Mijn strelende vingertoppen kruisen de diepe naden tussen de slecht op elkaar aansluitende lappen huid. Een netwerk van curven dat naar die ene, korte curve voert, en die is nat en warm. Met mijn lome, katterige lichaam kom ik zoet en veel te snel in haar klaar.

            Engelenplaque, A.F.Th. van der Heijden,

            Vaste verbindingen


            enorme lappen van iets

            1. Vormvariant: grote lappen van iets; kolossale lappen van iets

              zaken met een ongewoon grote oppervlakte vergeleken met andere zaken van dezelfde soort

              De grote lappen van schilderijen, de fresco's van onze voorouders, zijn gekrompen tot stripverhalen, videotechnische snufjes, dia's en allerhande kijkplaatjes. Het cursiefje, de aforismen en de snack-store verdringen de roman en de novelle.

              Op toernee met Leopold Sondag, Ward Ruyslinck,

              Dan wachtte ze op mij en keek naar mijn handen, ik had wel enorme lappen van handen vergeleken met die van haar.

              De meidenziekte, Tom Pauka,

            Woordfamilie


            Als deel van een afleiding


            Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


            lap 3.1

            hoeveelheid
            Vooral gebruikt als het om een grote hoeveelheid gaat.

            Betekenisbetrekking


            metonymie
            Betrokken betekenissen 3.0 : 3.1

            Algemene voorbeelden


            Tegen zichzelf zegt hij of is het met de eenzaamheid dat hij praat: 'Het gezag mag mij nog een lap geld aanbieden.'

            De verdwazing, Andreas Roels,

            Het niet zo erg bekende vioolconcert [...] stond - zo het zich liet aanzien- als een try-out op het programma. Het begon er zelfs mee. Zo als kamermuziekwerk gepresenteerd is het een hele lap.

            Meppeler Courant,

            Oude en nieuwe samples, een lap John Lee Hooker en diverse stijlen breien aan een langgerekte, intense gitaartrip met actuele dimensies.

            De Standaard,

            Het publiek kreeg het bekende recept: grote lappen van de nieuwe cd plus de oudere hits, vaak nodeloos uitgerokken.

            De Standaard,

            "Waarover windt u zich toch zo op?", vroeg haar een kennis van het bruidspaar die ondertussen flinke lappen geld stopte in een hoed langs de dansvloer.

            De Standaard,

            lap 4.0

            ((vooral) in België)

            harde slag met de hand op iemands hoofd of lichaam; mep

            Semagram (extra betekenisinformatie)


            Een lap…

            is een slag

                Hoofdsemagram: mep


                Combinatiemogelijkheden


                met voorzetselgroep


                • een lap geven
                • een lap krijgen
                • een lap rond zijn oren krijgen
                • lappen uitdelen

                God leeft verborgen in de bossen. Hij is overal, zeggen de nonnen. Niet waar, zei de Sisse, die niet van Wechelderzande was en in het huis naast dat van de burgemeester woonde en hij kreeg een lap rond zijn oren. Waarom zeg je dat, vroeg de meester kwaad.

                Vliegen in een spinnenweb, Fernand Auwera,

                In klas zag ik eens een jongen gewoon die achter zich een lap geven. Bleek bij navraag dat hij een prik van een passer kreeg en dat die zo 'sociaal slim' was om enkel te steken als ik niet keek als leerkracht. Ik heb mij dan geëxcuseerd voor mijn foutieve indruk.

                http://www.garagetv.be/video-galerij/kristof/Bos_trekt_Daryl_Impey_van_de_fiets.aspx

                Er is een verschil tussen scheef bekeken worden en zonder aankondiging een lap krijgen van iemand die je al jaren kent als 'klant'.

                http://www.9lives.be/forum/algemene-discussies/294278-fysieke-agressie-wat-erna-3.html

                De keywoorden zijn straffen en belonen. Opgelet: straffen is niet lappen uitdelen. Ook geen 'pedagogische tik'. Want dat bestaat gewoon niet.

                http://noxa.net/forum/67767/_vraagje_rond_casus_pedagogie

                lap 4.1

                nederlaag; verlies

                Betekenisbetrekking


                metafoor
                Betrokken betekenissen 5.0 : 5.1

                Semagram (extra betekenisinformatie)


                Een lap…

                is een afloop; is een gebeurtenis

                    Combinatiemogelijkheden


                    als object bij een werkwoord


                    • een lap krijgen

                    Dat ze in Brussel maar eens afslanken/herstructureren en loon naar werken/resultaten krijgen. 't Is gedaan door met ons voeten te spelen. Zij willen verkiezingen, awel ze zullen een lap krijgen. Stelletje onnozelaars die denken dat wij ze nodig hebben. Sorry, zij hebben ons nodig en ik hoop dat er nog burgers zijn die zo denken.

                    http://www.hbvl.be/nieuws/binnenland/aid923047/aan-dit-falen-heb-ik-geen-enkele-schuld.aspx?cmt=all

                    lap 4.2

                    harde slag op iets met de hand of met een werktuig om te slaan; klap

                    Betekenisbetrekking


                    generalisering
                    Betrokken betekenissen 5.0 : 5.2

                    Algemene voorbeelden


                    In Kortenaken kunnen kinderen zelf een broodje bakken of een lap geven op de Taiko, een grote Japanse drum.

                    http://www.moniqueswinnen.be/

                    Vaste verbindingen


                    geen lap

                    lap 5.0

                    ((vooral) in België; informeel)

                    rekeneenheid voor geld met een waarde die varieert volgens de context
                    Soms wordt de nationale munteenheid bedoeld, zoals de euro of de frank, elders het biljet van duizend. In het eerste geval wordt het woord steeds gecombineerd met een telwoord dat een veelvoud van honderd of duizend aanduidt, in het tweede geval met een telwoord dat een willekeurig geheel getal noemt. In deze betekenis komt het woord alleen in het meervoud voor.

                    Semagram (extra betekenisinformatie)


                    Lappen…

                    zijn een rekeneenheid

                    • [Waarde] kunnen de waarde hebben van een Belgische frank, van een euro, van duizend Belgische frank of van duizend euro
                    • [Toepassingsgebied of bereik] betreffen Belgisch geld

                      Algemene voorbeelden


                      'Die jongen was Stany Crets,' zei De Volder, nog steeds verstoord, 'niet alleen een van onze beste jonge acteurs maar ook een van onze slechtste jonge acterende biljarters. Ik was op weg om tienduizend lappen van hem te winnen.'

                      Uitgeverij Guggenheimer, Herman Brusselmans,

                      Toen hij Serge in de gaten kreeg, klampte hij hem gelijk aan. 'Hey you, wanneer gaat de keet hier open?' 'Sorry , meneer,' antwoordde Serge beleefd, 'u bent wat vroeg. Over ruim een uur, schat ik. Ziet u dat bordje daar? Om negen uur gaan we open.' 'En jij, wat kom jij hier doen?' 'Tja, ik maak deel uit van het orkest. Ik moet spelen.' 'Tien lappen als je ons erin laat,' zei de man. 'Het spijt me, dat kan ik niet,' verontschuldigde Serge zich. 'Ik neem opzij de artiesteningang, ik heb niet eens de sleutel van de danszaal.'

                      De achterkant van de aarde, Karel Osstyn,

                      Geen gedoe meer met ecu's of euro's. Grote bedragen drukken we uit in lappen. Iemand rekent een honorarium aan van twintigduizend lappen. Een wrak dat je op het Oost-Europese autokerkhof dumpt, brengt je nog veertigduizend lappen op. Om te zwijgen over iemands villa aan de Spaanse kust vraag je zestigduizend lappen. Lappen gebruik je altijd in veelvouden van duizend. Anderhalve lap stelt niets voor.

                      De Standaard,

                      lap 6.0

                      (sport en recreatie; fietssport)

                      afstand van een hele ronde of van het hele circuit in een baanwedstrijd bij bv. wielrennen, schaatsen, motorracen of autoracen
                      Wordt vaak gebruikt als maat om de achterstand van de ene op de andere deelnemer te bepalen.

                      Semagram (extra betekenisinformatie)


                      Een lap…

                      is een afstand

                      • [Aantal of hoeveelheid] bedraagt de lengte van een hele ronde van een circuit
                      • [Gebruikswijze] wordt als maat gebruikt om de voorsprong of de achterstand van de ene deelnemer aan een wedstrijd op de andere te bepalen

                        Algemene voorbeelden


                        Een technisch probleem elimineerde de wagen in de eerste race, maar Soucek maakte dit in race twee goed door van een plaats achteraan in de grid op te klimmen tot de top tien, op de negende plaats, en tevens de tweede snelste lap van de race op zijn naam te schrijven.

                        http://www.nospeedlimits.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=893%3Aatletico-de-madrid-bindt-de-strijd-aan&Itemid=74

                        Combinatiemogelijkheden


                        met telwoord ervoor


                        • de vijfde lap
                        • de zesde lap

                        Bovenin wordt voor elke schaatser de lopende tijd getoond, verder heeft elke schaatser een kader waarin meerdere tijden worden getoond. In de bovenste rij van elk kader worden de 4 laatste laptijden getoond. Vanaf de vijfde lap schuiven deze laptijden steeds een vak door.

                        http://www.sportswatch.nl/skatewatch/nl/skwpro.html

                        met telwoord erachter


                        • lap 4

                        In deze afbeelding zijn de eerste en derde schaatser bezig aan de zesde lap, de tweede schaatser is bezig aan lap 4 en de vierde schaatser is nog niet begonnen met de training.

                        http://www.sportswatch.nl/skatewatch/nl/skwpro.html

                        Vaste verbindingen


                        Woordfamilie


                        Als deel van een afleiding


                        Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                        B - Als persoon

                        Lap 1.0

                        iemand die behoort tot het Lapse volk; iemand die afkomstig is uit Lapland; inwoner van Lapland

                        Semagram (extra betekenisinformatie)


                        Een Lap…

                        is een persoon

                        • [Uiterlijk] is bekend om zijn kleurrijke klederdracht
                        • [Groep] behoort tot het Lapse volk
                        • [Plaats] woont in het hoogste noorden van Scandinavië en Rusland
                        • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] leeft als nomade in primitieve omstandigheden in tenten; leeft van zijn rendierenkuddes

                        Algemene voorbeelden


                        Na de Noren zijn de Lappen de grootste bevolkingsgroep. Deze opmerkelijke groep wordt gevormd door de 24.000 Samen oftewel Lappen die in het noorden van Noorwegen in de provincie Finnmark leven. Ze hebben een eigen taal en cultuur en leven gedeeltelijk van de rendierteelt.

                        http://www.peterspage.nl/landen/noorwegen_zweden/noorwegen_informatie.html

                        We werden wel eens op een feestdis genood waar we per se het heerlijkste van het heerlijkste moesten proeven en dat was dan merg uit rendierbotten. We moesten met de Lappen lasso werpen, op de manier zoals zij het deden om hun rendieren te strikken. En we zaten wel eens op een hotelkamer met diezelfde Lappen, die uit hun wijde mantels meer dan twintig flesjes bier tevoorschijn haalden en duidelijk maakten, dat ze altijd zo'n voorraadje bij zich droegen als er zo iets bijzonders aan de hand was als een schaatswedstrijd.

                        http://geschiedenis.vpro.nl/artikelen/42855680/

                        Woordfamilie


                        Als deel van een afleiding


                        Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                        C - Als tussenwerpsel

                        lap 1.0

                        ((vooral) in België)

                        gebruikt wanneer er zich plots een onvoorziene tegenslag of moeilijkheid voordoet

                        Algemene voorbeelden


                        Nog geen week later: Lap! Dioxine in de kip. En in het ei van de kip. En misschien ook wel in de koe. En in de melk van de koe. En in het varken. En van het varken eet ik alles!

                        Werk, Josse De Pauw,

                        En lap, drie wedstrijden ver verliezen we ook Frank Dauwen met een kruisbandletsel.

                        De Standaard,