baas


baas 1.0

iemand die bepaalt wat anderen moeten doen; iemand die een ander domineert; iemand die gehoorzaamd dient te worden; degene die het voor het zeggen heeft
Komt in deze betekenis in normaal gebruik altijd voor in combinatie met spelen of met een koppelwerkwoord zoals zijn of blijven. Vaak staat degene die gedomineerd wordt in een voorzetselbepaling met "over" (de baas spelen/zijn/blijven (over iemand)) of als oorzakelijk voorwerp ((iemand) de baas blijven/zijn) [zie de combinatiemogelijkheden].

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een baas…

is een persoon

  • [Geslacht] is een jongen/man of een meisje/vrouw
  • [Activiteit of handeling] bepaalt wat er gebeurt en geeft soms bevelen
  • [Betrokkene] domineert iemand die moet doen wat gezegd wordt

    Combinatiemogelijkheden


    als object bij een werkwoord


    ( Komt nog vaker voor met over iemand, vergelijk "combinaties met voorzetselgroep".)
    • de baas spelen

    Als iemand de baas dreigt te spelen door bijvoorbeeld verbaal altijd aanwezig te zijn, dan schreeuwen we gewoon: 'Houd nou je kop eens dicht!' en dan is het vaak direct afgelopen en weten ze ervan.

    Meppeler Courant,

    Het vrouwencarnaval wordt [...] gevierd op donderdag voor carnaval. De dames (meestal verkleed als oude wijven) gaan uit zonder mannen. De vrouwen spelen dan de baas. Ze laten zich niets door de mannen zeggen; er worden zelfs klopjachten op mannen gehouden terwijl mannen zich dan niet zonder risico kunnen vertonen.

    http://www.fenvlaanderen.be/fenomeen/oorsprong.htm

    met koppelwerkwoord


    ( Komt ook voor met een grammaticaal voorwerp ((over) iemand de baas zijn), zie de combinaties hieronder.)
    • de baas zijn

    En iedereen wil graag de baas zijn. Dat merk je ook bij werkgroepjes. Die duren hartstikke lang omdat iedereen zijn mening door wil drukken. Iedereen wil de leiding hebben.

    De Limburger,

    'In Joegoslavië is de man namelijk de baas. Zelfs onder kinderen hebben meisjes niks te vertellen.'

    Meppeler Courant,

    Bin Laden houdt zich schuil in Afghanistan. Daar zijn de Taliban de baas.

    http://www.bop.vgc.be/tijdschriften/kits/011001/osama.html

    Een jongen met een baardje was de baas in het Maagdenhuis.

    Je moet niet denken dat ik altijd bij je blijf, Hans Münstermann,

    ( weinig gebruikt. Komt vaker voor met over iemand, vergelijk "combinaties met voorzetselgroep".)
    • iemand de baas zijn

    White is in de klas de leerlingen niet de baas en moet daarna ook nog eens flink de handen uit de mouwen steken in zijn bijbaan bij een autowasserij.

    http://www.moviescene.nl/p/57972/de_tv_series_van_2009

    Het bekappen van een trekpaard kan op de hand gebeuren, maar daarvoor moet het paard kalm en rustig zijn van aard en goed willen meewerken. Het is ook goed dat de eigenaar zijn dier goed de baas is.

    http://home2.pi.be/rga/trekpaard.htm

    ( Komt ook voor met een grammaticaal voorwerp ((over) iemand de baas blijven), zie de combinaties hieronder.)
    • de baas blijven

    "Ik ben in die periode wel eens gaan spreken met de trainer. Ik heb mijn gedacht gezegd, hij het zijne. En dat was het. Uiteindelijk blijft hij de baas."

    De Standaard,

    "De scheidsrechter moet de baas blijven", zegt Salières op de strenge toon van een veteraan-magistraat.

    De Standaard,

    In Turkije blijven de ouders de baas in de familie, zo lang ze leven, ook al hebben hun kinderen al kinderen.

    NRC,

    Nadat alle opnames gemaakt zijn, moet de film gemonteerd worden. Je kunt dat natuurlijk weer alleen proberen, maar het is leuker en zeker leerzamer om dat met twee of maximaal drie mensen te doen. De regisseur blijft daarbij wel de baas. Zijn (haar) beslissing bij het monteren van de film is bindend.

    http://www.videofilmer.nl/,

    Wordt het te moeilijk om alleen in uw eigen huis te blijven wonen? Overweegt u te verhuizen? Ga dan niet over één nacht ijs! Overweeg goed wat u precies nodig hebt. Zorg ervoor dat u niet door de omstandigheden onder druk wordt gezet, bijvoorbeeld omwille van financiële redenen of omwille van wachtlijsten. Informeer u goed over alle mogelijkheden en denk eraan: u blijft de baas!

    http://www.seniorennet.be/Pages/Wonen_zorg/aangepast_wonen.php

    ( weinig gebruikt. Komt vaker voor met over iemand, vergelijk "combinaties met voorzetselgroep".)
    • iemand de baas blijven

    En voor de gezondheid, de nachtrust enz. is het véél beter om niet met Luther of Calvijn te gaan jeremiëren, maar om hartelijk te blijven lachen met gekke Jantje, de enige manier om die moffen en Fransen de baas te blijven.

    Requiem voor een vriend, J.J. Voskuil,

    Als begeleider wordt uw kennis en praktische vaardigheid in de omgang met de hond naar het niveau gebracht waarbij u de hond de baas kunt blijven.

    http://www.hondenschool.be/ned/index.htm

    met voorzetselgroep


    Voorzetsel: over

    ( Vergelijk ook voorbeelden zonder over in de bovenstaande combinaties.)
    • de baas spelen over iemand
    • de baas blijven over iemand
    • de baas zijn over iemand

    Het ene kind moet niet de baas kunnen spelen over het andere kind.

    http://www.opvoedadvies.nl/

    'Van Claude mag ik er niet alleen naartoe.' 'Ja, je moet nu naar hem luisteren.' 'Die vent speelt de baas over mij!' Ze zucht als een volwassen vrouw. 'Maar het is een ei!'

    Bas, Annie Van Keymeulen,

    Als kleine jongen was Rolihhahla het al niet eens met de apartheid in Transkei, zijn geboorteland. Hoe kon het dat blanken de baas over hem waren?

    http://www.histotheek.nl/index.php/tv-en-computer-menutijdvakken-75/662-nelson-mandela-1918

    J. is een zonnestraaltje met temperament. Zij en T. schelen ongeveer 13 maanden maar over een tijdje is zij vast de baas over hem.

    http://9maand.be/column/miriam/terug.php

    De Pyreneeër is geen hond voor iedereen [...]. Ze zijn ontzettend lief mits je de baas over hen blijft!

    http://www.dutchpyr.com/indexframe.shtml

    De man blijft de baas over de vrouw, wit blijft zwart uitbuiten, de natuurvernietiging gaat rücksichtslos door.

    http://www.doorbraak.eu/gebladerte/00138p08.htm,

    Voorzetsel: in

    • de baas in de stadions
    • de baas in deze groep
    • de baas in de klas
    • de baas in de wereld
    • de baas in huis
    • de baas in Nederland

    'Wie is de baas in de stadions, wie bepaalt wat er mag? Dat mogen toch nooit de supporters worden.'

    Meppeler Courant,

    De speler moet vragen beantwoorden als 'wie speelt graag de baas in deze groep?' of 'wie in de groep geeft de moed het snelst op?'.

    De Standaard,

    Minister Van Bijsterveldt (Onderwijs) liet de Tweede Kamer in het mondelinge Vragenuur weten dat wat haar betreft de leraar de baas is in de klas.

    http://nos.nl/video/313753-volgens-minister-is-leraar-baas-in-de-klas.html,

    En wie was er nu eigenlijk de baas in de wereld?

    Opwaaiende zomerjurken, Oek de Jong,

    In het gezin is de man naar buiten toe de baas, in huis is de vrouw de baas.

    Meppeler Courant,

    En Lubbers, die twaalf jaar de baas was in Nederland, is nu toch een van de bazen in de echte wereld.

    de Volkskrant,

    Voorzetsel: op

    • de baas op het plein
    • de baas op z'n eigen land
    • de baas op de filmset
    • de baas op het kanaal

    Bibi zorgt dus voor de praktische kantjes: de zaal, het ophangen van het net, het oppompen van de ballen, iedereen bijeentrommelen, enz. Daarnaast heeft ze een ondersteunende, begeleidende rol. Ze geeft richtlijnen en scherpt techniek. Ze is absoluut de baas op het plein!!!

    http://users.skynet.be/goudou/sportief.htm

    Iedere boer is de baas op z'n eigen land en moet daar van leven.

    Meppeler Courant,

    De gevolgen kan je raden, maar de regisseur wilde tonen wie er de baas was op de filmset.

    De Standaard,

    Operators zijn de baas op het kanaal en hebben de beschikking over een aantal extra commando's om korte metten te maken met vervelende types die hun kanalen komen vervuilen.

    http://www.donboscohoboken.be/cursus/

    Voorzetsel: van

    • de baas van het schoolplein
    • de baas van Nederland
    • de baas van de klas

    Vergil wil graag bij de stoere jongens horen, Dries is de baas van het schoolplein en Wendy is jaloers op een ander meisje.

    http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/archief/article/detail/1734392/2004/04/03/Verhalen-uit-de-snelkookpan.dhtml,

    Terwijl het blauwtongvirus om zich heen grijpt onder Nederlandse schapen, heeft landbouwminister Gerda Verburg (CDA) wel wat anders aan haar hoofd. Zij is deze week formeel de baas van Nederland. Verburg vervangt premier Jan Peter Balkenende (CDA), die deze week met vakantie is.

    http://vorige.nrc.nl/binnenland/article1823950.ece/www.stamos.nl,

    De relatie tussen leerling en leerkracht is al heel wat geëvolueerd in de tijd. Vroeger stond de leerkracht centraal, de leerkracht was eigenlijk 'de baas' van de klas. De leerkracht had het voor het zeggen, de leerlingen moesten enkel gehoorzamen.

    https://www.katho.be/download/08-09%201%20Schoolleven.pdf,

    Doordat de pestkop (over het algemeen) heel onzeker is en weinig zelfvertrouwen heeft probeert hij zich omhoog te werken door andere kinderen omlaag te helpen. Daardoor krijgt de pester het gevoel dat hij alle macht heeft, hij voelt zich de "baas" van de klas/groep.

    http://samenleving-en-ontwikkeling.infoyo.nl/onderwijs/21532-wat-is-pesten.html,

    overig


    • laten merken wie de baas is
    • laten zien wie de baas is

    President Mitterrand heeft nog even laten merken wie de baas is, in ieder geval in links Frankrijk.

    NRC,

    'Weet je, Simon, ik mocht die Maggie van jou wel. Zo'n beetje een uitdagend type. Hier maken ze die niet. Maar jij liet niet merken wie de baas was, en zo'n vrouwtje moet dat voelen, anders zijn ze niet gelukkig. En als ze te veel kapsones krijgen, dan moet je ze eens goed pakken.'

    Alle verhalen, Kristien Hemmerechts,

    De gemeenten, sinds de oprichting in 1860 de aandeelhouders van het Gemeentekrediet, lieten herhaaldelijk zien wie er de baas was.

    De Standaard,

    "We willen even laten zien wie hier de baas is en de mensen een gevoel van veiligheid geven", verklaarde een politie-officier.

    NRC,

    Maar omdat ik al eerder in die positie ben geweest, kan ik me voorstellen hoe diverse adviseurs in hun gesprekken met de president hebben onderstreept dat "liberale tradities in Rusland geen wortels hebben" en dat "het de hoogste tijd is de orde te herstellen en te laten zien wie er de baas is".

    NRC,

    De kwestie-Haïti dient zich aan als mogelijkheid om de wereld en de eigen kiezers te laten zien wie de baas is.

    NRC,

    Vaste verbindingen


    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    baas 1.1

    iemand die bepaalt wat er gebeurt en de controle heeft over een situatie; iemand die de touwtjes zelf in handen heeft
    Komt in deze betekenis in normaal gebruik altijd voor in combinatie met een koppelwerkwoord, meestal met het gecontroleerde als grammaticaal voorwerp ((/iets/over iets) de baas blijven/zijn) [zie de combinatiemogelijkheden].

    Betekenisbetrekking


    specialisering
    Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een baas…

    is een persoon

    • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] heeft de controle over iets
    • [Geslacht] is een man of een vrouw
    • [Activiteit of handeling] bepaalt wat er gebeurt

      Combinatiemogelijkheden


      met koppelwerkwoord


      • iets de baas worden

      Juan Carlos vroeg de 'hulp van allen' om de crisis de baas te worden.

      http://www.gva.be/dossiers/-o/olieramp/dossier.asp

      ( Komt ook vaak voor met over iets, vergelijk "combinaties met voorzetselgroep".)
      • iets de baas blijven

      Blijf onkruid de baas en hou de percelen door te schoffelen onkruidvrij.

      http://www.seniorennet.be/Pages/Tuinkriebels/moestuin_juli.php

      Verstoppingen zullen mijn einde verhaasten, ternauwernood weet ik ze nu nog met zure appelen de baas te blijven; dat ik desondanks als kind een allesbehalve grage drinker was, zal voor je vindingrijke psychosomatiek wel niet lang een probleem zijn.

      Requiem voor een vriend, J.J. Voskuil,

      ( Komt ook vaak voor met over emoties/zenuwen, vergelijk "combinaties met voorzetselgroep".)
      • haar emoties de baas zijn
      • zijn zenuwen de baas zijn

      Een politieman die zijn zenuwen niet meer de baas is, schiet een student dood.

      Het onvermogen, Giovanni Peirs,

      Na een mooie maar ietwat academische toespraak [...], werd de urne met Johnny's as officieel aan zijn moeder overhandigd. Het arme mens, dat de laatste weken veel te verduren had gehad en haar emoties niet meer de baas was, wilde er niet van weten en speelde het sober versierde koperen potje aan Hans door.

      Cargo, Patrick Conrad,

      Het is leuk vast te stellen dat ik op elk moment de zenuwen de baas ben.

      De Standaard,

      Zijn klanten en de leden van zijn buurtcomité bewonderden hem omdat hij zijn emoties zo goed de baas bleef.

      Walvis, Tom Naegels,

      Tijdens de nationale afstandskampioenschappen was hij als derde in het fictieve klassement geëindigd. Vóór gewestelijk rijder Romme die viel op de 5.000 meter, vóór Veldkamp die op de tien kilometer na een val opgaf en vóór Straathof en Schreuder die hun zenuwen niet de baas waren.

      NRC,

      met voorzetselgroep


      Voorzetsel: over

      • de baas over je vrije tijd
      • de baas over uw eigen geld
      • de baas over zijn eigen zaak
      • de baas over de situatie

      Het is prima als je uren ligt te knutselen aan oude auto's of een klein bedrijfje aan huis hebt. Dat is je eigen verantwoordelijkheid. De een kan nu eenmaal meer aan dan de ander. Maar je moet baas blijven over je vrije tijd.

      http://www.vno-ncw.nl/frames/frtot1.htm,

      Een afgegeven machtiging is geldig tot wederopzegging en geldt derhalve voor meerdere jaren. Vindt u dat een bedrag ten onrechte van uw rekening is afgeboekt, dan kunt u dit altijd met de gele kaart binnen 1 maand na afschrijving ongedaan laten maken. Ook kunt u met de rode kaart op elk moment de machtiging intrekken. U blijft dus de baas over uw eigen geld.

      http://www.andijk.nl/index2.htm

      Een goede investeerder helpt de ondernemer de baas te blijven over zijn eigen zaak.

      http://www.nebib.nl/gids/uitdraai_gids_def.pdf

      Maar zoals hoger beschreven bleef Molenbeek baas over de situatie en via een strafschop omgezet door Nyssonen en een treffer van de blonde Demets [...] uit voorzet van Vandersmissen kwamen uiteindelijk nog logische en niet eens overdreven cijfers op het bord.

      De Standaard,

      • de baas blijven over onze gevoelens
      • de baas zijn over je emoties
      • de baas zijn over onze gevoelens
      • de baas zijn over zijn zenuwen

      We proberen baas te blijven over onze gevoelens.

      http://www.de-staatsie.nl/Index-2.htm

      Het mediteren bij Sandelhout helpt je baas te zijn over je emoties en een zekere afstandelijkheid te ontwikkelen.

      http://members.ams.chello.nl/l.borgman/geest.html,

      Zowel Rood Wit als HBS hadden hun eerste wedstrijd verloren – dus was de vraag: wie is er vanmiddag de baas over zijn zenuwen?

      http://www.mhchbs.nl/site/default.asp?Option=790&WedstrijdID=558,

      Voorzetsel: van

      • de baas van de situatie
      • de baas van het debat
      • de baas van haar lichaam

      Ongeacht de mensen met wie hij zich omringt, blijft Jeltsin de baas van de situatie.

      De Standaard,

      Claes was, na het verwerkingsproces, gisteren nog steeds baas van het debat.

      De Standaard,

      Samen zijn we - zij als atlete, ik eerst als trainer, later als begeleider - met Nelli's carrière begonnen [...]. Nelli is nu dertig. Er zal een tijd komen dat ze er een punt achter zet. Doet ze zelf. Zij is de baas van haar eigen lichaam.

      NRC,

      Vaste verbindingen


      Woordfamilie


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      baas 1.2

      iemand die ergens beter in is dan iemand anders en daarom de touwtjes in handen heeft en die, indien er een wedstrijd plaatsvindt, doorgaans wint; iemand de de beste is
      Komt in deze betekenis in normaal gebruik altijd voor in combinatie met een koppelwerkwoord ((iemand/over iemand/in iets) de baas blijven/zijn) [zie de combinatiemogelijkheden].

      Betekenisbetrekking


      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een baas…

      is een persoon

      • [Rang of hiërarchische positie] behaalt in wedstrijden meestal een zeer hoge plaats
      • [Deskundigheid of vaardigheid] is ergens zeer goed in, bijvoorbeeld in een sport
      • [Geslacht] is een man of een vrouw
      • [Ongewone of afwijkende eigenschap of hoedanigheid] is ergens de beste in

      Combinatiemogelijkheden


      met koppelwerkwoord


      • de baas blijven

      Ook Koning blijft zich nadrukkelijk kandidaat stellen voor promotie. Hij speelde remise tegen Dijkstra. De vierde promotie-kandidaat, Rakhorst, speelde tegen Spijkers en bleef de baas. Met negentien punten staat hij op een gedeelde derde plaats.

      Meppeler Courant,

      ( Synoniem is winnen van -ook figuurlijk- en komt ook vaak voor met over iemand, vergelijk "combinaties met voorzetselgroep".)
      • iemand de baas zijn
      • iemand de baas blijven

      Even later verscheen Eddie Hakers alleen voor Esinge, maar ook nu bleef de doelman de baas.

      Meppeler Courant,

      Nadat een kortademige Jean-Marie Le Pen de menigte heeft voorverwarmd, laat dochter Marine horen dat ze ook als orator haar vader de baas is.

      http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2844/Archief/archief/article/detail/3249233/2012/05/02/Dag-van-de-Arbeid-als-feest-van-de-democratie.dhtml,

      Als men deze aspecten meetelt, dan is hout als energiebron elke andere brandstof de baas.

      http://www.hout-cv.nl/

      met bijwoord ervoor


      • iemand fysiek de baas zijn
      • iemand mentaal de baas zijn

      Ik kan de jongens beslist geen verwijt maken dat er niet werd gewerkt. Maar BCV was ons ook fysiek de baas.

      Meppeler Courant,

      Vermeer was Lens mentaal de baas. Oftewel om met Lens zijn eigen woorden te spreken: "Vermeer dolde met Lens".

      http://www.voetbalzone.nl/doc.asp?uid=177547,

      met voorzetselgroep


      Voorzetsel: over

      ( Vergelijk ook voorbeelden zonder over in de bovenstaande combinaties.)
      • de baas over Strupar
      • de baas over de onmondige aanvallers

      De Oscar van de match gaat evenwel naar Thomas Caers. Absolute uitblinker en meestal baas over Strupar, de beste man bij Genk.

      De Standaard,

      De verdedigers bleven gemakkelijk de baas over de onmondige aanvallers.

      De Standaard,

      In de wat mager bezette Z1-rubriek ging de zege naar Christa Larmoyeur met Fasco (v. Wellington) met een score van 191 punten. Zij toonde zich daarmee duidelijk de baas over de in goede vorm stekende John Kuiper met Victor (v. Souvenir).

      Meppeler Courant,

      ( D.w.z. in de wedstrijd de beste zijn.)
      • baas over de wedstrijd blijven

      Na de rust (39-28) bleef Vilvoorde Two baas over de wedstrijd, onder meer met bommen van Souvereyns en Fiers.

      http://www.abcmachelen-diegem.be/Wedstrijdverslagen/verslagsenj%2018-04-04.htm,

      Voorzetsel: in

      • iemand in iets de baas zijn
      • in iets baas blijven

      Maar wat niemand voor mogelijk hield: logge Boris slankte af en krabbelde terug. "Ik ben een kompleter speler geworden en serveer even sterk als de besten." Maar de rubberen reaktieveerkracht van Sampras heeft hij niet. En ook in priemende ritmeversnellingen is Sampras hem de baas.

      De Standaard,

      Pal voor de rust dolde Mbonabuya voor de zoveelste keer Sabbe, leverde de bal af bij Hasenhüttl maar Feys behoedde Cercle, met de voet en met behulp van de deklat, voor de doodsteek. Ook na de rust bleven de bezoekers kordaat baas in de duels.

      De Standaard,

      Vaste verbindingen


      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      baas 2.0

      iemand die een hond heeft en daarvoor zorgt; baas van een hond; hondeneigenaar; hondenbezitter; baasje

      Betekenisbetrekking


      specialisering
      Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een baas…

      is een persoon

      • [Gezichtspunt of perspectief] is eigenlijk een benaming vanuit het perspectief van de hond

        Algemene voorbeelden


        Er wordt dan wel de hele dag voor de honden gezorgd, ze mogen spelen met de andere gasten en krijgen het eten dat de baas meegeeft.

        de Volkskrant,

        En ik ren terug naar het huis en spring hoog op tegen de jonge baas, die net thuiskomt. De jonge baas speelt altijd met mij; maar de oude baas alleen soms.

        http://www.a1.nl/homepages/dbalmelo/boekje_sept_2000.htm,

        De "hondenoverlast" scoort hoog op de ladder van burgerergernissen [...]. De kern van deze problematiek ligt soms bij de hond, maar zal meestal bij zijn "baas" moeten worden gezocht. De onderhavige bepaling is erop gericht de hondenbezitter op zijn primaire verantwoordelijkheid aan te spreken. Niet de politie, maar degene die de hond onder zijn hoede heeft, dient er voor te zorgen dat anderen zo min mogelijk last van die hond ondervinden.

        http://www.rotterdam.nl/rotterdam/internet/overig/rdm/download/01apv.pdf,

        Hij is zo lui dat loopse teven zelfs niet de minste geringste interesse bij hem wekken aldus de baas.

        http://home.wish.net/~homeopat/inhoud-2.htm

        Combinatiemogelijkheden


        met voorzetselgroep


        Voorzetsel: van

        • de baas van de labrador

        Vandaag was de baas van de Labrador nog even op de praktijk. Hij was zo attent geweest om ook de hond nog even mee te nemen.

        http://dierenkliniek-de-toren.nl/Dagboek_van_een_dierenarts/September/september.html,

        in voorzetselgroep


        • luisteren naar de baas

        De Barzoi is niet gemakkelijk op te voeden. Ze zijn te onafhankelijk om altijd te luisteren naar de baas.

        http://www.hondenschoolzandhoven.be/new_page_17.htm

        met ander, nevengeschikt substantief


        • bazen en bazinnen
        • bazin en baas

        Voor de leek was het soms komisch de volwassen bazen en bazinnen te zien ronddraven met hun hond, die misschien dan wel niet in de ogen van de jury, maar toch wel voor henzelf 'de mooiste en liefste hond van de wereld' is.

        Meppeler Courant,

        Onveranderlijk zijn de bazen en bazinnen lelijker dan hun hond.

        Poot: verhalen over de hond, Midas Dekkers,

        Casus 4: Een Duitse Herder leeft samen met een andere Duitse Herder. Beiden teefjes. Ze krijgen alle aandacht van hun bazin en baas. Na een aantal jaren gaan baas en bazin scheiden. De man neemt de ene hond de vrouw de andere. Na een aantal dagen gaat het ene teefje minder eten en stopt uiteindelijk helemaal met eten. Na 1 ½ week niet eten is zij vel over been.

        http://home.wish.net/~homeopat/inhoud-2.htm

        • baas, hond en schapen

        Door veelvuldig te 12-uren (door het weiland lopen en bochten maken) en steeds van positie te veranderen leren we de hond na te denken [...]. Je begint pas met het toevoegen van commando's als het 12-uren lekker gaat en zowel baas, hond en schapen ontspannen bezig zijn.

        http://home.planet.nl/~abbin017/schapent.htm

        Woordfamilie


        Als deel van een afleiding


        Als deel van een afleiding


        Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        baas 2.1

        eigenaar van een huisdier in het algemeen; iemand die een ander huisdier heeft dan een hond, vaak een kat maar ook bijv. een knaagdier of een vogel, en daarvoor zorgt

        Betekenisbetrekking


        generalisering
        Betrokken betekenissen 2.0 : 2.1

        Semagram (extra betekenisinformatie)


        Een baas…

        is een persoon

            Hoofdsemagram: baasje


            Algemene voorbeelden


            De baas haalt poes in huis, meestal als kitten, en dat schattig, speels bolletje wol mag alles met de baas doen: in de hand of enkels bijten, krabben, eventueel zelfs blazen, want dat staat zo stoer bij zo'n kittentje.

            http://www.vvd-dierenkliniek.be/medische_info/kat_opvoeden.htm

            Als een deur opengaat is het rennen, een fret leidt de baas af de andere glipt achter langs de hal in, en neemt een duik in de schoen van de baas.

            http://home.wanadoo.nl/de.fret/alginfo.htm

            Caesar hield op met poetsen, duwde hevig met zijn neus tegen de hand van zijn baas en begon overluid te spinnen.

            De Coltmoorden, Jef Geeraerts,

            Combinatiemogelijkheden


            met voorzetselgroep


            Voorzetsel: van

            • de baas van het aapje

            Iemand komt de gang in, duwt zijn karretje voorbij het hijgende paar, let niet op hen of doet alsof. It takes all kinds. Maar de baas van het aapje is afgeleid, verliest zijn interesse, haalt zijn hand van onder haar rokken, ruikt aan zijn vingers, likt ze schoon. 'Mijn aapje houdt niet van de geur van kut. Ze is zeer jaloers. Bent u zindelijk?'

            Alle verhalen, Kristien Hemmerechts,

            Woordfamilie


            Als deel van een afleiding


            Als deel van een afleiding


            Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


            baas 3.0

            iemand die voor zijn beroep de leiding heeft en aan het hoofd staat; hoofd; chef; hoogste leidinggevende; ook: eigenaar van een zaak zoals een horecagelegenheid of een winkel

            Betekenisbetrekking


            specialisering
            Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

            Semagram (extra betekenisinformatie)


            Een baas…

            is een persoon

                Hoofdsemagram: chef


                Algemene voorbeelden


                Begin juni liggen de sores van de bazen zelf op tafel. Rond en tegenover Flierman zitten directeuren, hoofden, beheerders; van faculteiten en servicecentra, van afdelingen, bureaus onderwijs en onderzoeksinstituten.

                http://www.observant.unimaas.nl/,

                Ik maak voor het personeelsfeest een gedicht over mijn baas Peter.

                http://www.standaard.be/archief/dag/index.asp?articleID=DSM03102000_007,

                'Ja, baas. Komt in orde baas,' mompelde ik tegen Schultz, terwijl ik vriendelijk naar Reiter zwaaide.

                Nette mensen in een nieuwe tijd, Hans van der Kamp,

                'Een Nederlandse man die een vrouw als baas heeft, is daar ontzettend van in de war. Op Japan na, is er geen land dat zo door mannen worden gedomineerd.' Nederlandse bedrijven zijn net zo behoudend, vindt Salzman.

                de Volkskrant,

                Mijn baas stond me toe de werktijden naar eigen goeddunken te regelen.

                Iks, Johan Van Nijen,

                Combinatiemogelijkheden


                met koppelwerkwoord


                • de baas zijn

                Ook zei Turner: "Ik ben eraan gewend de baas te zijn. Ik ben al 33 jaar de baas. Jerry is pas drie of vier jaar de baas." Turner is een self-made ondernemer en heeft altijd eerste viool gespeeld omdat hij zijn bedrijf van de grond af heeft opgebouwd.

                De Standaard,

                met adjectief ervoor


                ( Is synoniem aan betekenis 3.1)
                • een sportieve baas

                In precies twee weken zullen de nationale ploeg, Anderlecht en Club Brugge een nieuwe sportieve baas hebben gekregen.

                De Standaard,

                Het publiek van Olympia keerde zich nadien tegen Hugo Broos en eiste Jan Ceulemans als nieuwe sportieve baas.

                De Standaard,

                Fernandez wordt de sportieve baas bij Nike-ploeg [...]. Nike kampt al enkele jaren met een terugval in de atletiek. Omdat het marktaandeel blijft zakken, deed het bedrijf de intrede in het voetbal en nu dus ook in het wielrennen.

                De Standaard,

                De oud-speler van Beerschot, Berchem en Westerlo was zeven jaar lang de sportieve baas van Kapellen, dat onder leiding van de 46-jarige Pool de sprong van eerste provinciale naar tweede klasse maakte.

                De Standaard,

                De nieuwe sportieve baas van de nationale ploeg had gisteren het gevoel dat Anderlecht die boodschap niet had begrepen.

                De Standaard,

                • politieke bazen

                In hun ijver verspreidde de luchtmacht nog voor hun politieke bazen een beslissing hadden genomen informatie over de Apache aan wie het wilde lezen.

                NRC,

                In de administraties waren er ambtenaren die het lef hadden in te gaan tegen de benoemingen van hun politieke bazen en tegen de "bedrijfskultuur" in hun diensten die "leerde om te gaan" met zulke benoemingen.

                De Standaard,

                De politieke baas van de rijkswacht is geen kenner van uniformen en parades.

                De Standaard,

                Wijn, de politieke baas van de belastingdienst, geeft toe dat zijn diskette slechts op Windows werkt.

                http://www.ey.nl/?pag=808_id=1159

                Wij merken dat de ambtelijke top vaak enthousiast is, maar de hoogste politieke baas minder.

                de Volkskrant,

                • een nieuwe baas
                • een oude baas
                • een tijdelijke baas
                • een toekomstige baas
                • een toenmalige baas
                • een voormalige baas

                Wie jobhopt nog vooraleer hij goed en wel aan de slag is gegaan bij een nieuwe baas, is gewaarschuwd.

                http://www.6minutes.net/nl/carriere/0102.htm

                Er zat net een nieuwe baas bij Reebok. Die sloeg met de vuist op tafel: "we cannot affort NOT to be there". Voor 12000 dollar per maand (destijds een astronomisch bedrag) maakte On Ramp, het voor deze klus opgerichte bedrijf, de bewuste website voor Reebok.

                http://www.computable.nl/artikels/archief1/d12oz101.htm,

                De oude baas is weggestuurd, het personeel is nog nauwelijks van de schok bekomen en de tijdelijk manager gaat gelijk met de botte bijl aan de slag.

                Intermediair,

                Ik ben zeven jaar geleden gepensioneerd. Toen had ik bijna een halve eeuw bij die firma gewerkt. Op m'n afscheidsfeestje werd ik toegesproken door de oude baas. Die had me indertijd nog aangenomen en was zelf allang niet meer actief.

                Welverdiende onrust, Simon Carmiggelt,

                Op de kaft prijken de foto's van jonge kunstenaars die hun tijdelijke baas een ferme handdruk geven, terwijl ze trots hun BAS-diploma voor de camera houden.

                http://www.coal.nl/zoo/bas/9697/daarbuiten.html,

                Als je hiv hebt en werkt of werk zoekt, zul je je afvragen of je je (toekomstige) baas en collega's wilt inlichten over je hiv-status.

                http://www.hivnet.org/HVN/index.html

                Maar als hij me alsnog dat pilsje weigerde, of er niet eens aan dacht om me er uit zichzelf eentje aan te bieden, dan zou ik niet agressief worden. Geen peer op z'n muil. Hij zou misschien m'n toekomstige baas zijn. Dat agressief worden kon later nog altijd.

                De droogte, Herman Brusselmans,

                Zijn laatste verhoor in dat onderzoek was met Raffaelo Teti, in ons land nu welbekend als de toenmalige baas van Agusta.

                De Standaard,

                De Brit Tim Phillips werkte voor de site Virunga.com, de ontmoetingsplaats voor dierenbeschermers kampt met chronisch geldgebrek en heeft hem vorige maand 'moeten laten gaan'. 'Ik ben me aan het oriënteren', legt Phillips uit. Net als zijn voormalige baas Mark Austen. De Canadees hoopt een geldschieter te vinden voor Virunga.org.

                de Volkskrant,

                Volgens deze persoon zou zijn voormalige baas hem hebben verteld dat hij al het geld had opgemaakt.

                De Telegraaf,

                • de goede en de slechte bazen
                • een goede baas
                • een goeie baas

                Daar staat tegenover dat de werkgever ruimere beschikking eist over de tijd van de werknemer. Volgens de vakcentrale FNV dreigt de werknemer hier de dupe van te worden. 'Het is de klassieke vraag van de goede en de slechte bazen', stelt een woordvoerder. Hij vreest dat nog lang niet bij alle bedrijven goede afspraken worden gemaakt over de werktijden, waardoor veel mensen onder te hoge druk staan.

                de Volkskrant,

                Een keer per jaar organiseert Jan Louage, onze algemeen directeur, een seminarie buitenshuis voor zijn directiecomité. Hij noemt dat een revitaliseringssessie [...]. Hij zegt dat we dat allemaal nodig hebben, van tijd tot tijd, en hij laat ons uitgebreid weten dat we blij mogen zijn met een goede baas die ons zoiets gunt.

                Scènes op het werk, Paul Desmedt,

                Gelukkig heb ik een goeie baas die mij wel regelmatig vrij geeft.

                http://www.disco-flash.nl/

                met telwoord ervoor


                • een tweede baas

                Een nationaal magistraat moet volgens de minister mee het CBO controleren. Het CBO krijgt zo een tweede baas, naast de rijkswachttop.

                De Standaard,

                Het zou eraan ontbreken dat meneer Gugg, de tweede grote baas, ook nog zou komen opdraven.

                Uitgeverij Guggenheimer, Herman Brusselmans,

                in voorzetselgroep


                ( (vooral) in Nederland)
                • bij een baas werken

                Iemand werkt bij een baas en krijgt daarvoor een salaris of loon. Verreweg de meeste mensen zijn in loondienst en ontvangen iedere maand een bepaalde hoeveelheid geld voor geleverde diensten of arbeid.

                http://www.ivd.nl/

                Het was normaal om 40 jaar bij dezelfde baas te blijven werken.

                http://www.e-stem.nl/,

                • voor een baas werken

                Zelfstandigen die noodgedwongen voor zichzelf zijn begonnen, omdat hun voormalige werkgever - veruit de meeste zelfstandigen hebben eerst voor een baas gewerkt - hen eerst heeft ontslagen en daarna als zelfstandigen weer voor hetzelfde werk heeft aangetrokken.

                NRC,

                'Nora, uw Leon is gewoon om te werken voor een baas, zijn acht uurtjes te kloppen per dag en voor de rest te dammen en zijn aquarellen te verven.'

                Het verdriet van België, Hugo Claus,

                "Samen hebben we voor een dertigtal bazen gewerkt", vertelt Mattelaer.

                De Standaard,

                • de hielen van de baas likken
                • de kont van de bazen likken

                Wil het project 'Reismanagement' slagen, dan zal het moeten lukken mensen trots te laten zijn op het feit dat ze hun eigen vrije keuzen kunnen maken. Dat ze dat niet doen om de hielen van de baas te likken, maar omdat ze nu eenmaal wat slimmer zijn dan anderen, omdat ze gezond en handig bezig zijn.

                http://www.connekt.nl/connektiemag.html,

                De grootste vuilakken onder de werklozen, ongure elementen die zich fanatiek door het werk beten en de kont van de bazen likten, werden tot opzichter bevorderd, stonden de dag erna, met de knuppel, de steuntrekkers op te jagen.

                De Hunnen. Dl. 3: Vrede, Jan Cremer,

                "Er bestaat nog zoiets als menselijkheid en vriendschap", zegt Staf, "en dat gaat verder dan luisteren en knikken en de kont van de baas likken, maar dat weet gij niet."

                http://www.guidodevos.be/Vossenhol/Literaire_druppels/Artikelen/2009/5/28_Kop_van_jut.html,

                met voorzetselgroep


                Voorzetsel: bij

                • de baas bij Rabobank
                • de baas bij Motorola
                • bazen bij de Centrale Dienst voor de Bestrijding van Corruptie

                Verhoeven wijst er wel op dat Jan Raas, zijn baas bij Rabobank, met die constructie akkoord zal moeten gaan.

                De Telegraaf,

                Sinds komst van nieuwe topman gaat door Kodak een wervelwind. George Fisher (53) was de succesvolle baas bij Motorola. Nu moet hij van Eastman Kodak een flitsend bedrijf maken.

                NRC,

                "Wij merken hier dagelijks dat het systeem van illegale prijsafspraken (waarbij de bouwfirma's onderling afspreken om een extra hoge prijs aan te rekenen, red.) nog steeds voortgaat. Daardoor wordt de overheid telkens opgelicht: ze betaalt voortdurend méér dan wanneer de vrije concurrentie zou spelen", zeggen Jef Belmans en Paul Meulemans, twee bazen bij de Centrale Dienst voor de Bestrijding van Corruptie.

                http://users.skynet.be/slachtofferhulp.Antwerpen/criminaliteit/misdrijf/bouw.htm,

                Voorzetsel: in

                • de bazen in deze sector

                Veel financiële maatschappijen spenderen enkel hun tijd aan het aan de man brengen van geld bij kapitalisten en arbeiders. Deze diensten zijn grotendeels "onproductief" in de kapitalistische zin dat ze geen meerwaarde produceren. De bazen in deze sector maken winst door een deel van de meerwaarde in te pakken die geproduceerd wordt in de bedrijven waaraan ze diensten leveren.

                http://www.lsp-mas.be/lsp/bib/inlmarx/econom.html

                Voorzetsel: van

                • de baas van het staatsbedrijf Gazprom
                • de baas van de afdeling in het ziekenhuis
                • de baas van een parket
                • de baas van FDD-productions
                • de baas van Henkel
                • de baas van het zogenoemde back-office
                • de baas van Rijkswaterstaat

                In 1989 werd hij de baas van het staatsbedrijf Gazprom.

                De Standaard,

                Ze geloofden niet dat er ooit nog een boek van mij zou verschijnen. 'Un jour? Jamais!', lachten ze. "Ik had nooit de tijd eraan te beginnen. Tot ik ruzie kreeg met de baas van de afdeling in het ziekenhuis waar ik werkte. Ik sloot mezelf op."

                De Standaard,

                Connerotte is bijvoorbeeld zo'n onderzoeksrechter. Hij onderzoekt de zaak Dutroux. De baas van zo'n onderzoeksrechter is de procureur des konings. Hij is de baas van een parket.

                http://www.bop.vgc.be/tijdschriften/kits/961001/recht.html

                Ik belde de nieuwe baas van FDD-productions uit zijn bed, en zei hem wat ik van plan was.

                Verdwaalde post, Walter van den Broeck,

                In samenwerking met Duitse verzekeringsfirma's en het Henkel-labo ontwikkelde hij een reparatiemethode voor kunststofonderdelen [...]. "Tot de grote baas van Henkel liet weten dat de firma niet langer geïnteresseerd was in de toelevering van producten aan kleine carrossiers", vertelt Hye.

                De Standaard,

                Een mogelijke verklaring voor het verborgen houden van Error Account 8888 zou kunnen schuilen in het feit dat hij niet alleen de baas was van handelaren in termijncontracten maar tevens de baas van het zogenoemde back-office: de afdeling binnen de bank die de handelaren voortdurend controleert.

                NRC,

                G. (Gerrit) Blom, directeur-generaal en daarmee de hoogste baas van Rijkswaterstaat, heeft slechte herinneringen aan de tijd die voorafging aan het instellen, in 1992, van de commissie-Boertien.

                NRC,

                • de baas van de camping
                • de baas van de kroeg
                • de baas van de molen
                • de baas van een theehuis
                • de baas van de lunchroom
                • de baas van café Central

                Hij keek naar het natuurbad, naar de bomen en naar de huisjes achter het bad. De baas van de camping.

                De vrouwenoppasser, Peter de Zwaan,

                De Chinezen van de snackbar tegenover mijn huis zijn Vietnamezen, de Indiër uit de Rykestrafie is in werkelijkheid een overtuigd Tunesiër uit Carthago en de baas van de Afro-Amerikaanse kroeg met allemaal voodoo-spullen aan de muren – een Belg.

                Russendisco, Wladimir Kaminer,

                Daar doemt, in het wit gekleed en met de geldtas voor zijn buik, de baas van de molen op [...]. Hij wil de molen niet voor één persoon laten draaien, zegt hij.

                Winterlicht. Een vergeetboek, Jeroen Brouwers,

                Door de vette baas van een theehuis worden we opgelicht, waartegen we luidkeels protesteren.

                http://home.wanadoo.nl/schmitzopreis/India88/ajmer.htm

                'En wat had u gewenst, meneer?' vroeg de baas van de lunchroom op een onderdanige manier.

                Het geheim van Eberwein, Boudewijn Büch,

                Het is de droom van iedere kunstminnaar, maar aanvankelijk dacht de baas van café Central aan de grote Markt in Gouda: Help, wat moet ik ermee? Tijdens de renovatie van de feestzaal achter zijn café een jaar geleden ontdekte hij achter oude lagen behang art-deco wandschilderingen.

                NRC,

                • de baas van hun vader
                • de baas van mijn man
                • de baas van een onderzoeksrechter
                • de baas van K.
                • de baas van haar

                En dan moment suprême, de leiders van de zes of acht armste landen die ook een handje mogen komen schudden, zich gedragen als arbeiderskinderen op het jaarlijkse kerstfeestje van de baas van hun vader.

                Een jaar als (g)een ander, Kristien Hemmerechts,

                Ook de baas van mijn man is een fijn mens. Hij belt me soms op om te zeggen wat mijn man de volgende dag op zijn werk moet doen, zodat ik het voor hem kan vertalen. Bawer spreekt namelijk nog niet zo goed Nederlands als ik.

                http://users.pandora.be/arseen.de.kesel/vluchtel.htm#Libelle

                Connerotte is bijvoorbeeld zo'n onderzoeksrechter. Hij onderzoekt de zaak Dutroux. De baas van zo'n onderzoeksrechter is de procureur des konings.

                http://www.bop.vgc.be/tijdschriften/kits/961001/recht.html

                Toen de baas van K., prof. K. van de Universiteit van Maastricht, voor de Koninklijke Maatschappij tot bevordering van de Geneeskunst (KNMG) verantwoording moest afleggen over dit onderzoek kwam hij zwaar onder vuur.

                http://www.vhan.nl/

                Hij raakte haar aan, die baas van haar, maakte avances, plotseling, wanhopig, stuipachtig, en trok haar een keer zelfs onverhoeds een kast in vol schriften, potloden en carbonpapier.

                De biograaf, Willem Brakman,

                met ander, nevengeschikt substantief


                • werkgevers, bazen en patroons
                • hun baas, hun patroon, hun werkgever

                Zo vormde zich een front van arbeiders tegenover dat van de werkgevers, bazen en patroons.

                http://www.solidariteit.nl/nummers/100/Solidariteit_grondslag_van_vakorganisatie.html,

                Zo dadelijk moeten de mannen de boer op voor hun baas, hun patroon, hun werkgever: de literatuur.

                Het leukste jaar uit de geschiedenis van de mensheid, Ronald Giphart,

                • de baas en bazin

                "Hij was zijn oude baas en bazin tegengekomen, het klikte weer, en ze vroegen hem terug te komen, in de horeca."

                NRC,

                Maar die avond vochten haar baas en bazin binnen in de kamer en door de keukendeur drong het geluid van harde slagen en vreselijk gegil.

                Anna, Hanna en Johanna, Marianne Fredriksson,

                We gingen de juffrouwen groeten en de oude baas en bazin, en ik stond er schutterig bij toen die in mijn aanwezigheid mijn lof als kelner gingen zingen.

                De baan van gaan en gissen, Bruno Bartels,

                • baas en knecht
                • baas of knecht
                • bazen en knechten

                Maar de instelling van een nieuwe ridderorde levert niet automatisch een grotere gelijkheid op. Het idee dat 'baas' en 'knecht' dezelfde onderscheiding zullen krijgen - nog afgezien of ze dat ook willen - is een illusie. Nu al zijn in Den Haag tegenkrachten actief om te voorkomen dat verheven burgers onder hun stand op de onderste tree van de onderscheidingsladder terecht komen.

                NRC,

                Of je nu baas of knecht bent, man of vrouw, wit of zwart, hetero of homo, allemaal zou men naar hetzelfde ideaal streven.

                http://utopia.knoware.nl/users/isja/appelscha/spiri.htm#Hendrix

                Ik was wel degelijk hartstochtelijk verliefd op hem geweest. Maar al de tijd vóór ik deze gore, ruwe kantkoning ontmoette, had ik mij slechts aan jongens gewaagd, die ondergeschikt aan me waren. Of het nu was naar denkvermogen, naar jeugd of doodgewoon uit het onweerlegbaar patroon van bazen en knechten.

                Het blije lijden, Alex Rosseels,

                Vaste verbindingen


                Woordfamilie


                Als deel van een afleiding


                Als deel van een afleiding


                Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                baas 3.1

                iemand die het beroepsmatig voor het zeggen heeft in de sportwereld, omdat hij leiding geeft of financiering regelt; iemand met een belangrijke functie in de sport; ook: chef d'équipe; iemand die voor zijn beroep een ploeg of delegatie aanstuurt bij sportwedstrijden

                Betekenisbetrekking


                specialisering
                Betrokken betekenissen 3.0 : 3.1

                Semagram (extra betekenisinformatie)


                Een baas…

                is een persoon

                • [Organisatie of instelling] werkt in de sportwereld
                • [Oorzaak, reden of aanleiding] oefent zijn functie uit voor zijn beroep

                  Hoofdsemagram: chef


                  Algemene voorbeelden


                  Voor het tiende jaar na elkaar toert hij onder het vaandel van Jan Raas. Een andere baas diende Edwig nog niet in zijn professionele wielerbestaan.

                  De Standaard,

                  Woordfamilie


                  Als deel van een afleiding


                  Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  baas 4.0

                  hoofd in een crimineel circuit; baas van een criminele organisatie of van een eenheid in een criminele organisatie

                  Semagram (extra betekenisinformatie)


                  Een baas…

                  is een persoon

                  • [Groep] behoort meestal tot een criminele groep, zoals een drugskartel of de maffia
                  • [Rang of hiërarchische positie] staat aan het hoofd van een criminele groep of leidt criminele activiteiten
                  • [Geslacht] is meestal een man, soms een vrouw
                  • [Ongewone of afwijkende eigenschap of hoedanigheid] is crimineel
                  • [Oorzaak, reden of aanleiding] probeert veel geld te verdienen en soms ook macht uit te oefenen

                  Algemene voorbeelden


                  Met de justitiële actie is meteen een strafrechtelijke procedure gestart. De bazen en baasjes zitten in voorarrest. Volgens de justitie hebben zij deel uitgemaakt van een groots opgezette criminele organisatie.

                  NRC,

                  De Spaanse justitie vindt af en toe maffia-handlangers, maar het blijft bij klein grut. De bazen zitten aan de Marokkaanse kust en organiseren met gemak voortdurend nieuwe netwerken.

                  De Standaard,

                  De maffiajagers vermoeden dat Lima door de maffia werd omgebracht, omdat hij de bazen niet langer uit de handen van het gerecht kon houden.

                  De Standaard,

                  Dé baas onder de bazen, Maffiabaas 'Al Dino' viert zijn 50e verjaardag en heeft hiervoor al zijn even zo beruchte vrienden uitgenodigd.

                  http://www.partymusic.nl/index2.html

                  Combinatiemogelijkheden


                  met voorzetselgroep


                  Voorzetsel: van

                  • de baas van de maffiaclan
                  • de baas van het drugskartel
                  • de bazen van de bende

                  Eind 1993 bleek dat de mobiele telefoon van Cassisa's secretaris gebruikt was door de voortvluchtige maffiabaas Leoluca Bagarella, schoonbroer van peetvader Toto Riina, de baas van de maffiaclan van Corleone.

                  De Standaard,

                  De broers waren de baas van het drugkartel in Cali.

                  Meppeler Courant,

                  In zijn verklaring aan de anti-mafiacommissaris beschrijft Colafigli ook hoe één van de belangrijkste bazen van de bende eind jaren tachtig in Nederland zijn hoofdkwartier had gevestigd: Giovanni Girlando verhuisde begin 1987 naar Nederland om aan zijn arrestatie in Rome te ontsnappen.

                  NRC,

                  gevolgd door naamvalsgenitief


                  ( Nederlands voor de maffiaterm Capo dei capi.)
                  • baas der bazen

                  Gambino zou de tweede man van het misdaadsyndicaat zijn geweest, na chef Toto Riina, de "baas der bazen", die gevangen zit.

                  De Standaard,

                  Een speciale eenheid van de politie op Sicilië heeft dinsdagochtend bij een actie tegen de georganiseerde misdaad Giovanni Riina, de zoon van maffiabaas Toto Riina, gearresteerd [...]. "Baas der bazen" Toto Riina werd in 1993 aangehouden.

                  De Standaard,

                  Ze werden eerder gevonden in de schuilplaats waar in april 2006 de baas der bazen werd aangehouden, Bernardo Provenzano, en ook bij diens opvolger Salvatore Lo Piccolo, die vorige maand tegen de lamp liep.

                  http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/archief/article/detail/1649947/2007/12/08/Siciliaanse-maffia-zit-nu-zonder-een-baas-der-bazen.dhtml,

                  Vaste verbindingen


                  Woordfamilie


                  Als deel van een afleiding


                  Als deel van een afleiding


                  Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  baas 5.0

                  man
                  Met name als aanspreekvorm voor een man en in de combinatie oude baas.

                  Semagram (extra betekenisinformatie)


                  Een baas…

                  is een persoon

                  • [Tijd] is meestal vrij oud of soms juist heel jong
                  • [Geslacht] is een man

                    Algemene voorbeelden


                    Oma zwaaide haar beentjes over de bedrand en wipte op het vloermatje. 'We gaan maar eens een kupke koffie maken,' zei ze. 'Welja, mens,' zei mijn grootvader afwezig [...]. 'We waren zomaar efkes gaan liggen,' zei hij, en deed een halfslachtige poging tot geeuwen. 'We waren moe... we worden oud.' 'Welja, mens,' zei oma, bezig de gordijnen open te schuiven. en tegen mij: 'Ga je mee? Dan drinken we benejen een kupke koffie. - gij ook, baas?' 'Ja, mens, geduld. Ge ziet toch... ik kom zo.'

                    De tandeloze tijd. Dl. 1: Vallende ouders, A.F.Th. van der Heijden,

                    Combinatiemogelijkheden


                    met adjectief ervoor


                    • een oude baas

                    De oude man lachte zijn tandeloze mond bloot en Deleu voelde dat hij gescoord had. Hij viel bij de koster in de smaak. De oude baas grijnslachte en vroeg: 'Waarmee kan ik u van dienst zijn, mijnheer de agent?'

                    Naakte zielen, Luc Deflo,

                    Ik ben ervan overtuigd dat er nu dingen vernietigd worden waarvan, wist ik het, mijn hart zou stilstaan. Ik noem de oude baas die doof is en als hoorapparaat een grote koperen toeter heeft waarmee hij in z'n oor zit te punniken. Hij overlijdt en de nabestaanden zeggen: zo'n ding is vies, er zit oorsmeer aan, dat heeft opa altijd in z'n handen gehad, laten we dat maar weggooien. Dat vind ik zo zonde.

                    NRC,

                    Op de Sinterklaasmarkt is dit jaar Sinterklaas niet zelf aanwezig. De oude baas uit Spanje stuurt voor deze gelegenheid drie van zijn Zwarte Pieten.

                    Meppeler Courant,

                    Met moeite kon ik het gesprek afbreken want de eenzaamheid van de man klitte zich wanhopig aan me vast. Het was nog een behoorlijk stuk lopen naar mijn auto, dacht ik. De oude baas had plotseling een niets begrijpende blik in zijn ogen.

                    http://home.wxs.nl/~jacob742/wandeling.htm,

                    De oude baas is een beetje hardhorig en ik kan hem, op de begrafenis van zijn oudste dochter, niet naar zijn oorlogservaringen vragen.

                    Het onvermogen, Giovanni Peirs,

                    Hoe zou ze die oude baas kunnen troosten? Alles had hij haar geleerd, vol zorg was hij geweest. Ze was er behoorlijk door in de war. Ze had altijd aan hem gedacht als aan een soort vader.

                    Mooi was Maria, Marijke Höweler,

                    Woordfamilie


                    Als deel van een afleiding


                    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen