overste


overste 1.0

militair die voor zijn beroep een hoge functie bekleedt en daarom leiding geeft en belangrijke beslissingen neemt; hoge, leidinggevende militair

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een overste…

is een persoon

  • [Rang of hiërarchische positie] is hooggeplaatst; heeft militairen onder zich
  • [Geslacht] is een man of een vrouw
  • [Oorzaak, reden of aanleiding] oefent zijn functie uit voor zijn beroep

    Algemene voorbeelden


    Mijn vader nam een Duitser gevangen. Die smeekte om lijfsbehoud. "Laat me los", schreide hij. "Ik heb twee kinderen". Mijn vader keek snel om zich heen, het was aan het front, zijn oversten mochten het niet te weten komen, hij riskeerde een strenge straf, misschien zelfs zijn eigen dood.

    Berthold 1200, Paul Koeck,

    Dat zijn uitzending zo onverwacht komt is voor de overste geen probleem. Als vrijgezel heeft hij weinig te regelen met het thuisfront. In de weekeinden woont hij in Den Haag maar door de week is hij intern in de Steenwijker kazerne.

    Meppeler Courant,

    De verdediging van Marchal voerde met succes aan dat een sectorcommandant zoals hij andere verantwoordelijkheden heeft dan een bataljonsbevelhebber; dat Marchal handelde volgens de orders van zijn overste, de Canadese generaal-majoor Roméo Dallaire; dat hij moest werken binnen de beperkingen die de VN hem oplegden; en dat een reddingsoperatie tot mislukken gedoemd was.

    De Standaard,

    Wat wist men op Enghuizen tenslotte ook van de werkelijkheid? Al even weinig als op Hardenberg. De gewonde officieren die wekelijks op Hardenberg werden afgeleverd, brachten in dat beeld nauwelijks verandering. Het was de elite die zich er verzamelde. 'Reculant pour mieux sauter,' grapte de oude Hardenberg en wendde de blik af van een overste die juist in een rolstoel werd langsgereden.

    Het overspelige gras, Louis Ferron,

    Combinatiemogelijkheden


    met eigennaam


    De officieren prijzen vervolgens de twee mariniers voor het feit dat ze "die landverraders mooi hebben opgeruimd". Overste M. biedt hen een Chesterfield aan.

    NRC,

    De aanklager roept tijdens de hoorzittingen, die tot vrijdag duren, meer dan twaalf getuigen op. Onder hen is overste K., de Nederlandse commandant van Dutchbat in Srebrenica tijdens de val van deze stad in de zomer van 1995.

    De Standaard,

    De commandanten van de Nederlandse en Amerikaanse eenheid, overste S. en zijn collega O., wilden er aanvankelijk een sobere plechtigheid van maken, met alleen soldaten.

    Het Parool,

    De Nederlandse luchtmacht heeft beslag gelegd op de videoband met daarop opnamen vanuit het Duitse toestel dat de schoten loste. "Ik kan me voorstellen dat de drie collega's in de toren geschrokken zijn", aldus overste W. de R., hoofd staf operaties van de vliegbasis Leeuwarden.

    De Telegraaf,

    Woordfamilie


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    overste 1.1

    aanspreektitel voor een luitenant-kolonel; onofficiële benaming voor de rang van luitenant-kolonel

    Algemene voorbeelden


    Hier ging het faliekant mis. De kapitein schonk zijn vertrouwen aan de sluwe V-Mann George Ridderhof. Deze was één van de gevaarlijkste V-Männer van het hoofd van de Abwehr in Nederland, de majoor (later overste) Herman Joseph Giskes.

    Meppeler Courant,

    Op een oefening in Brabant hadden ze in een café gehoord van een boerenknaap die zijn vader had doodgeslagen met een schop [...]. Aan de kolonel, toen nog overste, die het verloop van de oefening eens was komen bekijken, werd door een boer verteld dat die zoon geen misdadiger was en evenveel schuld had aan de dood van zijn vader als wanneer die zou zijn omgekomen op een motorfiets.

    Een weekend in Oostende, Willem Brakman,

    Ach!... wat praat ik toch steeds van majoor, de man is al overste, wat zeg ik, kolonel eigenlijk.

    Een weekend in Oostende, Willem Brakman,

    overste 2.0

    geestelijke die aan het hoofd van een religieuze gemeenschap zoals een kloosterorde staat; hoofd van een geestelijke orde

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een overste…

    is een persoon

    • [Rang of hiërarchische positie] is hooggeplaatst; heeft andere geestelijken onder zich
    • [Geslacht] is een man of een vrouw

      Algemene voorbeelden


      Diegene die aan het hoofd staat van een klooster noem je best overste.

      http://users.pandora.be/kloostersenabdijen/subabdij/

      De jezuïet belooft gehoorzaamheid aan zijn overste - wie dat in concreto ook mag zijn. De overste op zijn beurt luistert, geeft raad en begeleidt dan als een regisseur de medebroeders naar het gezamenlijk doel: de groei van het rijk van God, niet dat van mensen.

      http://www.jezuieten.org/lowlands.htm

      Nadat ik het seminarie had beëindigd, zonden mijn oversten mij uit om het groeiende aantal spaanstaligen ("Hispanics") die naar de Verenigde Staten waren geëmigreerd te dienen.

      http://www.redemptoristen.nl/Mondiaal/injoened.htm,

      In de 13e eeuw vormden vrouwen als kanunnikessen samen met de koorheren dubbelkloosters, d.w.z. ruimtelijk gescheiden van elkaar leefden mannen en vrouwen op eenzelfde kloosterdomein en onder dezelfde overste.

      http://www.crosswinds.net/~priorijemmaus/vrouw.htm

      Al met achttien jaar slaagde hij voor het examen voor onderwijzer (leraar basisschool). In 1931 legde hij zijn kloostergelofte af in Maasstricht. Daarna vertrok hij naar Nijmegen om in het onderwijs te werken [...]. In 1949 werd hij benoemd tot overste en tot hoofd van de Sint Vitusschool in Bussum. Na een periode van 6 jaar als overste stond hij aan het hoofd van een zeer grote bassischool in Amsterdam.

      http://www.dse.nl/brigidaparochie/Parochieblad.html,

      Combinatiemogelijkheden


      met adjectief ervoor


      • algemeen overste
      • algemene overste

      Het Concilie is nog in vergadering bijeen wanneer de jezuïeten in 1965 de Bask Pedro Arrupe tot de nieuwe algemeen overste kiezen.

      http://www.jezuieten.org/lowlands.htm

      Jezuïeten zijn actief in vele vormen van pastoraat [...]. Met Kerstmis 1979 was pater Arrupe, destijds algemene overste, zo geschokt door berichten over bootvluchtelingen in Azië, hongervluchtelingen in Afrika, politieke vluchtelingen in Midden-Amerika, dat niet lang daarna de 'Jesuit Refugee Service' (JRS) werd opgericht (vluchtelingendienst van de jezuïeten).

      http://www.jezuieten.org/lowlands.htm

      Verhoeven is lid van de Congregatie van het H. Sacrament [...]. In 1969 werd hij gekozen tot algemeen overste in Rome, welke functie hij tot 1981 bekleedde.

      NRC,

      • provinciaal overste
      • provinciale overste

      Tot nu toe wilde Van Luyn niet zeggen of hij weet had van het misbruik. De bisschop verklaarde alleen dat hij niets wist van een onderzoek uit 1967 naar misbruik in het internaat van de salesianen in 's-Heerenberg. Dat onderzoek werd gedaan door de toenmalig provinciaal overste. Van Luyn was destijds secretaris van de provinciaal.

      http://vorige.nrc.nl/nieuwsthema/misbruik_kerk/article2511903.ece/Van_Luyn_wist_van_misbruik_salesianen,

      "Daarbij zijn de drie pijlers van elk opvoedingsgebeuren de redelijkheid, de hartelijkheid en het geloof. Dat laatste is in de huidige tijd het moeilijkste. Vandaar dat de jubelviering voor elk van ons een ware uitdaging betekent", besluit provinciaal overste Piet Palmans.

      De Standaard,

      Pater dr. J.M. van Leeuwen is met ingang van 1 augustus de nieuwe provinciale overste van de Nederlandse jezuïeten.

      NRC,

      Van Leeuwen was van 1976 tot 1982 ook al provinciaal overste van de 235 jezuïeten in Nederland.

      NRC,

      met voorzetselgroep


      Voorzetsel: van

      • de overste van de congregatie
      • oversten van congregaties
      • oversten van religieuze ordes
      • oversten van het Opus Dei

      Voorafgaande aan de kloosterprofessie had op dezelfde dag de keuze van de overste plaatsgevonden. Zo werd Moeder Michael Leysen de eerste Algemene Overste van de congregatie.

      http://www.sistersofcharity.net/Dutch/TotaalNL.html

      De regeling is door de bisschoppen en oversten van religieuze ordes en congregaties aanvaard.

      http://www.omroep.nl/rkk/documenten/adlimina98/index.html,

      "Achter de zware poort van het huis aan de Villa Sacchetti-straat 36 in Rome is een gigantisch machtsapparaat aan het werk waarvan geen enkele buitenstaander enig besef heeft. Van hieruit trekken de oversten van het Opus Dei aan de touwtjes die de leden overal ter wereld doen dansen als marionetten."

      De Standaard,

      met telwoord ervoor


      • de eerste overste

      Op het einde van de 18de eeuw leefde in Sint-Niklaas juffrouw Marie-Augustine Weewauters [...]. Weewauters wenste kloosterlinge te worden. Bij de juffrouw kwam zich een zuster van de H. Vincentius a Paulo vestigen en in 1830 werd een kongregatie gesticht waarvan zuster Weewauters de eerste overste werd.

      De Standaard,

      Om in hun onderhoud te voorzien waren de monniken in Koningshoeven begonnen met het ontginnen van de schrale heidegrond [...]. Toen het boerenbedrijf niet in de meest elementaire levensbehoeften kon voorzien besloot de eerste overste Dom Nivardus een kleine brouwerij te beginnen.

      http://users.bart.nl/~khoeven/monnik_nl.htm

      met bezittelijk voornaamwoord


      • mijn oversten
      • onze oversten

      Nadat ik het seminarie had beëindigd, zonden mijn oversten mij uit om het groeiende aantal spaanstaligen ("Hispanics") die naar de Verenigde Staten waren geëmigreerd te dienen.

      http://www.redemptoristen.nl/Mondiaal/injoened.htm,

      In het begin viel het nog wel mee, met die fletse kleurpigmenten van de iconen die onze overste, zuster Lieve, na een weekendje bezinnen meebracht uit een oecumenische abdij.

      Sterk water, Marijke Libert,

      met ander, nevengeschikt substantief


      • bisschoppen en oversten
      • de groepsleider of overste

      De regeling is door de bisschoppen en oversten van religieuze ordes en congregaties aanvaard.

      http://www.omroep.nl/rkk/documenten/adlimina98/index.html,

      Welnu, de kennis die de geestelijke begeleider of biechtvader van een groepslid heeft op grond van zijn functie - 'forum internum' - mag hij onder geen enkel beding aan de groepsleider of overste meedelen - 'forum externum'.

      De Standaard,

      Woordfamilie


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      overste 3.0

      ((vooral) in België)

      iemand die voor zijn beroep de leiding heeft; meerdere; baas; chef; superieur; leidinggevende

      Betekenisbetrekking


      generalisering
      Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0
      Betrokken betekenissen 2.0 : 3.0

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een overste…

      is een persoon

      • [Rang of hiërarchische positie] is hooggeplaatst; heeft mensen onder zich werken
      • [Geslacht] is een man of een vrouw
      • [Activiteit of handeling] geeft leiding
      • [Oorzaak, reden of aanleiding] oefent zijn functie uit voor zijn beroep

      Algemene voorbeelden


      Volgens een woordvoerder van het bedrijf liep een diskussie tussen een arbeider-teambegeleider en zijn oversten uit de hand. Volgens de vakbonden kreeg de betrokken arbeider twee tegenstrijdige beoordelingen van zijn oversten.

      De Standaard,

      Waar vroeger de plaatselijke bankier zijn oversten wist te overtuigen van het ambitieuze ondernemersproject, stellen we nu vast dat de bankierswereld – omwille van het spreadsheet bankieren - minder oog kan of mag hebben voor de inhoud van een project.

      http://www.jansteverlynck.be/parl/Persberichten/KMOlunch060603.htm,

      Een andere oorzaak van ondraaglijke stress bij het vrouwelijk personeel, is ongewenst seksueel gedrag van mannelijke collega's: "Het gaat haast altijd om een aanslepende opdringerigheid van een overste die zich woorden en handelingen permitteert die niet thuishoren in een werkrelatie."

      De Standaard,

      Combinatiemogelijkheden


      met adjectief ervoor


      • de directe overste
      • een hiërarchische overste

      Vanhecke eist dat premier Dehaene, de directe overste van Leman, uitdrukkelijk afstand neemt van diens woorden.

      De Standaard,

      Zijn directe overste had zijn kantoor vier deuren verderop.

      Het goddelijke monster, Tom Lanoye,

      De snor pakte het papier, slenterde naar het wachthuisje en belde zijn directe overste.

      De vijfde macht, Pieter Aspe,

      De aanpak van RSI vereist teamwork met als mogelijke medespelers de behandelende arts, bedrijfsarts, behandelende kinesitherapeut, ergonoom, werkgever (of andere hiërarchische overste), psycholoog en last but not least de medewerker zelf.

      http://www.vacature.com/scripts/indexpage.asp?headingID=1200

      Het geschil wordt dus voorgelegd aan de hiërarchische overste van de kontrolerende ambtenaar.

      De Standaard,

      De ambtenaren hadden van hun hiërarchische oversten de opdracht gekregen zich bij te scholen voor een examen dat maar zelden wordt georganiseerd.

      De Standaard,

      Anderzijds beïnvloedt op een lager niveau de relatie tussen de werknemer en zijn hiërarchische overste ook de intensiteit en het beheer van de motivaties op het werk.

      http://www.poldoc.be/dir/dgp/dpi/document/infodoc/id093n.pdf,

      Het onderzoek toonde aan dat de meeste ongewenste contacten zich niet voordoen tussen de werknemer en haar (of zijn) hiërarchische overste maar tussen hiërarchisch gelijken, werkcollega's dus.

      http://www.cgso.be/feiten/geweld.htm,

      Een procureur richt zijn verzoek voor verhoor van een minister aan zijn hiërarchische overste, de procureur-generaal bij het hof van beroep.

      De Standaard,

      Koning Albert ontving gisterochtend procureur Michel Bourlet van Neufchâteau. Dat is hoogst ongebruikelijk [...]. Minister van Justitie Stefaan De Clerck en de Luikse procureur-generaal Anne Thily, de hiërarchisch overste van Bourlet, waren op de hoogte van het koninklijk initiatief.

      De Standaard,

      ( Vergelijk betekenis 4.0.)
      • geestelijke oversten
      • kerkelijke oversten

      Een bijdrage over de pijnlijke verhouding tussen Adolf Daens en zijn geestelijke oversten en de hele kerkelijke instantie.

      http://www.daens.org/brochure.htm

      Wij moeten onze kerkelijke oversten eerbiedigen en beminnen en gehoorzamen en helpen in hun geestelijke bediening.

      Het verdriet van België, Hugo Claus,

      in voorzetselgroep


      • tegenover je oversten
      • tegenover zijn oversten

      Tegelijk word je geoefend om onder alle omstandigheden loyaal te blijven tegenover je oversten en de organisatie.

      De Standaard,

      Laplasse bekende dat ze aan een Duits soldaat zei dat ze ongerust was over de arrestatie van haar zoon [...]. Maar de Duitse soldaat, Josef Beyer, verklaarde in 1971 dat hij van dit gesprek nooit gewag had gemaakt tegenover zijn oversten.

      De Standaard,

      De vrouwenvleugels kennen niet zo'n strak regime, het personeelstekort is er ook kleiner. De sfeer op een vrouwenvleugel is daarom ook gemoedelijker: er is minder rebellie, vrouwen zijn doorgaans meegaander tegenover oversten en hulpverleners.

      http://www.wvc.vlaanderen.be/welzijnenjustitie/beleid/documenten.htm,

      met bezittelijk voornaamwoord


      • haar overste
      • hun oversten
      • onze oversten

      Ze stond op, nam met een vriendelijk knikje afscheid van haar overste en liep met opgetrokken schouders het kantoor uit.

      De vijfde macht, Pieter Aspe,

      De rechter bepaalde dat werknemers verantwoording verschuldigd zijn aan hun oversten wanneer zij hun darmen of blaas willen ledigen, maar hij voegde er wel aan toe dat de "vrijheid om naar het toilet te gaan" niet kon worden beperkt door de werknemers te verplichten voor de afwezige minuten een plaatsvervanger te zoeken.

      De Standaard,

      "Onze oversten raadden ons af in uniform te patrouilleren", vertelt de Molenbeekse agent.

      De Standaard,

      met ander, nevengeschikt substantief


      • ambtenaren en hun oversten
      • collega's en oversten
      • medewerkers en oversten
      • oversten en medewerkers

      In een tussentijds rapport stelde de parlementaire onderzoekscommissie in juni 1993 de verwevenheid aan de kaak van Gentse politiediensten en ambtenaren met de filialen van de "miljardairsbende" in het Gentse Zuidkwartier. Dat was de aanleiding tot de eerste tuchtmaatregelen tegen de betrokken ambtenaren en hun oversten.

      De Standaard,

      Een gebroken man is het verhaal van Mourad, een ingenieur in overheidsdienst, die een armoedig bestaan leidt. Hij weigert zich te laten omkopen zoals zijn collega's en oversten.

      De Standaard,

      De veiligheidsagent had jarenlang aanslagen op anti-apartheidsactivisten beraamd en uitgevoerd maar getuigde, als een van de weinige toplui van het apartheidsregime, op de Waarheids- en Verzoeningscommissie over zijn daden en de verantwoordelijkheid van zijn medewerkers en oversten.

      http://cas1.elis.rug.ac.be/avrug/chris03.htm,

      De veelgeplaagde procureur-generaal van Luik, Anne Thily, heeft niet alleen kopzorgen door haar oversten en medewerkers. Ze moest zich eind vorig jaar eveneens buigen over kikkerkoersen - die ze prompt verbood.

      De Standaard,

      Woordfamilie


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      overste 3.1

      ((vooral) in België)

      iemand die voor zijn beroep als leidinggevend politieagent werkt; hooggeplaatste medewerker bij de politie; leidinggevende bij de politie

      Betekenisbetrekking


      specialisering
      Betrokken betekenissen 3.0 : 3.1

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een overste…

      is een persoon

      • [Rang of hiërarchische positie] is hooggeplaatst; heeft politiemedewerkers onder zich
      • [Geslacht] is een man of een vrouw
      • [Oorzaak, reden of aanleiding] oefent zijn functie uit voor zijn beroep

        Algemene voorbeelden


        Vanderhispaillie was een politieman van de oude school, die zelden of nooit zijn emoties blootgaf, dat hadden zijn oversten hem destijds ingeprent.

        Pandora, Pieter Aspe,

        De rijkswachter, die blunderde tijdens de huiszoekingen bij Marc Dutroux in december 1995, gaat daarmee in de tegenaanval, nu blijkt dat zijn oversten hem als zondebok naar voren schuiven in het mislukte onderzoek naar Julie en Mélissa.

        De Standaard,

        Politieagenten op de fiets zullen rechtstreeks de specifieke fietsersproblemen ervaren en zullen hierdoor met kennis van zaken bij hun oversten kunnen aankloppen om gunstige oplossingen voor de fietsers te vinden: fietsroutes, het correct instellen van de verkeerslichten, beperkte éénrichtingswegen, wildparkeren op fietspaden of dubbel parkeren, enz.

        http://www.provelo.org/pdf/Fietspolitie.pdf,

        Woordfamilie


        Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        overste 3.2

        ((vooral) in België)

        iemand die voor zijn beroep leidinggeeft aan een brandweerkorps; hooggeplaatste, leidinggevende brandweerman; leidinggevende bij de brandweer

        Betekenisbetrekking


        Betrokken betekenissen 1.0 : 3.2

        Betekenisbetrekking


        specialisering
        Betrokken betekenissen 3.0 : 3.2

        Semagram (extra betekenisinformatie)


        Een overste…

        is een persoon

        • [Rang of hiërarchische positie] is hooggeplaatst; heeft brandweermannen onder zich
        • [Geslacht] is een man of een vrouw
        • [Oorzaak, reden of aanleiding] oefent zijn functie uit voor zijn beroep

          Algemene voorbeelden


          Om 23.30u dreigde de brand nog steeds uit te breiden. Brandweercommandant Jan Peelaerts beval daarop de ontruiming van de straat. Alle auto's moesten weg en de overste gaf ook bevel om een paar kermiskramen weg te slepen, zodat er ruimte kwam om de inmiddels opgeroepen ladderwagen van de brandweer van Geel door te laten.

          http://www.gva.be/regio-kempen/herentals/brand-verwoest-appartement-in-herentals.aspx,

          Combinatiemogelijkheden


          met voorzetselgroep


          Voorzetsel: van

          • de overste van de brandweerpost

          Al een tijd is hij de overste van de Ingelmunsterse brandweerpost.

          http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=1F3JVUAJ,

          Woordfamilie


          Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen