lam


A - Als zelfstandig naamwoord

lam 1.0

jong, nog onvolwassen schaap; jong van schapen

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een lam…

is een schaap; is een zoogdier; is een dier

  • [Kleur] heeft een witte vacht
  • [Functie] wordt vaak gehouden en geslacht voor het vlees
  • [Leeftijd] is nog jong; is nog onvolwassen
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] heeft nog wit vlees wanneer het gezoogd wordt en heet dan een melklam of zuiglam; krijgt roder vlees zodra het graast
  • [Waardering] roept vertedering op omdat het lief en speels is; geldt als symbool voor onschuld, vredelievendheid en gewilligheid

Algemene voorbeelden


Een schapenboer ten noorden van Yellowstone verloor eenendertig lammeren in één nacht door toedoen van wolven die uit het park waren gedwaald.

De wolvenlus, Nicholas Evans,

Het Fries/Zeeuwse melkschaap is een vruchtbaar ras. Een gemiddelde van 2,5 lam per ooi is geen uitzondering.

http://www.schapenkaas.nl/

De lammeren worden geboren met een kroezelige vacht die later uitgroeit tot een weelderige wollen vacht.

http://home2.planetinternet.be/stilerf/schapen.htm

Combinatiemogelijkheden


voorafgegaan door als


  • als een lam naar de slachtbank
  • gedwee als een lam
  • onschuldig als een lam
  • zacht als een lam
  • zo mak als een lam

De zuster sleepte haar mee als een lam naar de slachtbank. Ze durfde niet meer achterom te kijken.

Het verkeerde keelgat, Diane Broeckhoven,

Zelf belast met schuld, boete en zonde verlustigen we ons in een dier zonder schuld, evenals de Maagd Maria vrij van de erfzonde, onbevlekt ontvangen, niet onschuldig als een lam uit onwetendheid, maar vrij van schuld door goddelijke genade. Geen dier klimt zo vrijmoedig in de gordijnen [...] als de kat.

Poot: verhalen over de hond, Midas Dekkers,

Geen suspecter moment voor een witte man die een moskee nadert dan dit moment dus, en toch was Rob Knuvelder, onschuldig als een lam, onwetend van de kretologie, ernaar toe gegaan om die verwijfde schapenhoeders eens te vragen hoe dat nou zat met zijn dochter, en deze keer nam hij geen genoegen met goedkoop gemekker van de kansel.

De langverwachte, Abdelkader Benali,

Als je ziet hoe hij zijn best ineens doet, hij is zo mak als een lam! Misschien probeert hij op deze manier wel te bereiken dat ik hem na zijn vertrek niet alsnog belachelijk ga maken tegenover Davy en anderen.

Spitzen, Thomas Rosenboom,

Maar hij liet haar los, ging naast haar liggen. Hij stak zijn handen in de hoogte. 'Ik doe niets. Ik lig hier gedwee als een lam.' 'Jij doet niets, jij zegt niets, jij denkt niets.' Boos stapte ze uit bed.

De kinderen van Arthur, Kristien Hemmerechts,

Maar zodra hij zijn broek uit had, was hij opnieuw zacht als een lam.

Donderdagmiddag. Halfvier, Kristien Hemmerechts,

Vaste verbindingen


Gods lam

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


lam 1.1

vlees van lammeren; lamsvlees

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Lam…

is vlees; is voedsel

      Algemene voorbeelden


      De sprookjesprinses zat vergenoegd aan haar lam te knabbelen toen ik weer naast haar ging zitten.

      Fantoompijn, Arnon Grunberg,

      De meest verkochte vleesproducten van de Islamitische Slagerijen zijn lam, rund, kip en schaap.

      http://www.halalfood.nl/slager.htm

      Bedrijven moet je geen kalkoen aanbieden, tenzij soms op feestjes. Met de echte gevulde kalkoen dan. Maar meestal vragen zij lam of wild. Jammer, want kalkoen is goed vlees maar het wordt verwaarloosd.

      De Standaard,

      Combinatiemogelijkheden


      met adjectivisch voltooid deelwoord


      • geroosterd lam

      's Avonds zaten ze met zijn veertigen rond twee vuren te eten, op de grond, een orgie van kruiden en sausen in schalen met kip en varkensvlees en rundvlees en duiven en geroosterd lam, met daartussen korven met ananassen en bananen.

      Verborgen schade, Aster Berkhof,

      lam 1.2

      huid van lammeren

      Betekenisbetrekking


      metonymie
      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Lam…

      is huid; is stof

          Algemene voorbeelden


          Al die jassen en truitjes, jurken en rokken uit de actuele wintercollectie kunnen nu tegen de helft van de prijs te grabbel hangen [...]. Een losse zijden blouse is evenzeer a joy for ever en aan de helft van de prijs de investering waard. Of een caban in pvc van goede snit, een hebbeding dat meestal te duur is. Net zoals een warme winterjas in gekeerd schaap of lam. Maar dan moet je vooral oog hebben voor de kwaliteit.

          De Standaard,

          lam 1.3

          voorstelling van een lam, vooral in de vorm van een afbeelding, een knuffeldier of een ijsgebak in de vorm van een lam

          Betekenisbetrekking


          metonymie
          Betrokken betekenissen 1.0 : 1.3

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een lam…

          is een voorstelling

              Algemene voorbeelden


              Hubert en Jan van Eyck hebben een lam geschilderd voor een kruis en tussen groepen engelen, martelaren, profeten en apostelen. Het altaarstuk staat bol van betekenissen.

              http://www.willemdevink.nl/index.php/inspiratie/1170-de-kracht-van-het-bloed-van-het-lam

              Dit lieve pluche lam heeft een formaat van ongeveer 20 cm.

              http://pluche-lam-staand-20-cm.startpleintje.com/

              Een klassieke afsluiter van het feestmaal is de ijstaart in de vorm van een lam.

              http://www.huisvanalijn.be/blog/matrozenpakjes-en-ijstaarten

              Woordfamilie


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              lam 2.0

              jonge, nog onvolwassen geit; jong van geiten

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              Een lam…

              is een geit; is een zoogdier; is een dier

              • [Leeftijd] is nog jong; is nog onvolwassen

                Algemene voorbeelden


                Meteen na de geboorte begint de moedergeit het lam te likken. Daarbij maakt ze speciale geluiden, die ze ook al een dag voor de geboorte heeft laten horen. Het pasgeboren en drooggelikte lam moet opstaan en op zoek gaan naar de uier.

                http://www.levendehave.nl/kennisbank/geiten/aflammeren-van-geiten

                Woordfamilie


                Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                lam 3.0

                iemand die gedwee ondergaat wat anderen met hem doen; iemand die geen agressie vertoont; zachtaardig persoon

                Betekenisbetrekking


                metafoor
                Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

                Semagram (extra betekenisinformatie)


                Een lam…

                is een persoon

                • [Gedrag] gedraagt zich gedwee, gewillig; biedt geen weerstand tegen wat men hem wil aandoen

                  Algemene voorbeelden


                  Wij zeggen niet dat alle Walen lammeren zijn, maar wij mogen toch vaststellen dat de Waalse zeden minder wild zijn dan deze van de bevolking uit de Vlaamse Far-West.

                  De Standaard,

                  Combinatiemogelijkheden


                  met adjectief ervoor


                  • makke lammeren

                  Het duel met PSV, twee jaar geleden nog een spekstakelstuk dat de noordelingen met 4-1 wonnen, was gisteren een duel tussen 22 makke lammeren.

                  NRC,

                  Woordfamilie


                  Als deel van een afleiding


                  B - Als bijvoeglijk naamwoord

                  lam 1.0

                  ( Gezegd van vooral ledematen van mensen of dieren; ook van dieren; minder algemeen ook van personen, hoewel dat laatste gebruik naar het informele zweemt.)
                  het natuurlijke vermogen om te bewegen niet of niet meer hebbend, hetzij als gevolg van een aangeboren afwijking, hetzij door een ziekte of een ongeval; verlamd

                  Algemene voorbeelden


                  Als een lam dier wandelt hij voort, ondersteund door twee verpleegsters.

                  De verpletterende werkelijkheid en andere verhalen, J.M.A. Biesheuvel,

                  Op dat moment van de dag keek zijn vrouw naar haar lamme handen.

                  Fidji, Peter Terrin,

                  Ik zou zo graag de merel nog eens willen zien. De merel die tam is en een lamme vleugel heeft.

                  Zoals zand tussen de vingers, Jos Ghysen,

                  Hij springt op en begint als een razende op de celdeur te bonken. De bewaker met het lamme armpje vraagt wat er scheelt.

                  Costa del Crimen, Stan Lauryssens,

                  Voor Aeneas was het ook niet gemakkelijk indertijd, met die lamme vader op zijn schouders. En die is toch een heel eind gekomen. Of zou hij Anchises tussentijds hebben afgeworpen?

                  Het meesterstuk, Anna Enquist,

                  Wat ik zou doen als ik lam was en in een rolstoel zat?

                  Het nietigste, Marie Kessels,

                  'Mijn rechterhand, die gemoord heeft en geschreven, zal lam in mijn schoot liggen terwijl ik tot het einde der tijden voor mij uit zal staren.'

                  Uitgeverij Guggenheimer, Herman Brusselmans,

                  'Voor de ouders die hier een zoon verloren hebben, daar is het afschuwelijk voor geweest. En voor de jongens die blind of lam of op krukken met een afgeschoten poot naar huis zijn gegaan.'

                  De kus, Jan Wolkers,

                  Vaste verbindingen


                  Woordfamilie


                  Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  lam 2.0

                  zwaar vermoeid en daardoor moeizaam en weinig soepel bewegend, meestal door een voorafgaande grote inspanning of door gebrek aan routine en oefening

                  Betekenisbetrekking


                  metafoor
                  Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

                  Algemene voorbeelden


                  Ik sta op en strek mijn stijve, lamme ledematen.

                  Liliane, of De spiegelingen van leugen en liefde, Clem Schouwenaars,

                  Als je je zo ontzettend lam voelt, overal pijn hebt alsof je een atletiekwedstrijd liep of een triatlon - het zweten vervangt het zwemmen - dan woekert toch een of ander gif in je lichaam.

                  De bondgenoot, Marcella Baete,

                  De groep gebruikte zware bassen met veel echo-effecten (dub) en mikte op de benen, die bij de meeste toehoorders nog wat lam bleken.

                  De Standaard,

                  Ik bleef zwaaien tot ik een lamme hand had.

                  Bas, Annie Van Keymeulen,

                  Sommige patiënten krijgen al na 10 minuten een lamme tong van het praten.

                  http://users.castel.nl/~bultw01/

                  Het werd een heel gezeul en toen ze ten slotte in haar keuken alle plastic tassen neerzette had ze lamme armen.

                  Niet doen Agnes, Peter van Straaten,

                  Combinatiemogelijkheden


                  met werkwoord


                  • zich lam peddelen
                  • zich lam schuren
                  • zich lam werken

                  Daarom stonden Max' Vissertjes zich hele weekeinden lam te schuren op hun trap, zodat ze zich later konden wijsmaken dat ze het huis zelf uit de grond hadden gestampt, in de authentieke staat.

                  Gouden bergen, Herman Stevens,

                  Hij zocht naar emoties en dacht: schrijven is dweilen met de kraan open, hartmassage op een demonstratiepop, je lam peddelen op een hometrainer als je ergens wordt verwacht, schrijven is schaduwboksen.

                  Vliegen in een spinneweb, Fernand Auwera,

                  Er zijn zat Canadezen die zich lam werken, maar wel een relaxte levenstijl hebben. Dat relaxte hoeft dus niet op het werk te zijn, maar meer in de vrije tijd.

                  http://canadabb.org/phpBB33/viewtopic.php?f=5&t=718&start=0

                  Woordfamilie


                  Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  lam 3.0

                  ( Gezegd van personen)
                  niet geneigd om grote inspanningen te leveren of initiatieven te nemen; inert; lamlendig

                  Betekenisbetrekking


                  metafoor
                  Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

                  Algemene voorbeelden


                  Wat een gelul, de groeten doen. Het staat ook in mailtjes. Met vriendelijke groeten. De groeten aan wie? Aan mezelf? Of aan de directeur? Met. vr. gr. schrijft men ook wel. Helemaal te lam om voluit de zin te typen of de standaard handtekening in Outlook (Express) te activeren. De echte luiwammes typt mvg. Absoluut niet te traceren in een willekeurig woordenboek.

                  http://www.deprutsers.nl/consternatie19.html

                  In het deurgat van de slaapkamer zei hij tegen haar: 'Maureen, haal je lamme lijf 'ns even van dat bed, en kom mij in de woonkamer een miljaardedzju inschenken, een mens moet drinken of hij zou compleet verdorsten.'

                  Uitgeverij Guggenheimer, Herman Brusselmans,

                  Eric, een brave, wat lamme huisvader met twee dochters, en Walter, macho met bretellen en manchetknopen en gel in het haar.

                  Scènes op het werk, Paul Desmedt,

                  Mijn uitleg zal ook voor haar wel een opluchting betekenen. Vriendschap onderhouden, want dat is de zin, maar geen herrie, geen complicaties, geen belasting. Gewoon alles, wat zij altijd verlangd heeft. Enkele weken geleden zou ik dat niet aangekund hebben, omdat ik mijzelf zou gezien hebben als een lamme knul, die haar over de ganse lijn toegevingen zat te doen, uit schrik om haar te verliezen.

                  Liliane, of De spiegelingen van leugen en liefde, Clem Schouwenaars,

                  Vaste verbindingen


                  Woordfamilie


                  Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  lam 3.1

                  ( Gezegd van toestanden, tijdsperiodes en dergelijke)
                  blijk gevend van een gebrek aan vooruitgang of activiteit; gekenmerkt door lamlendigheid

                  Betekenisbetrekking


                  metonymie
                  Betrokken betekenissen 3.0 : 3.1

                  Algemene voorbeelden


                  Hij verroerde zich niet, er heerste een lamme stilte.

                  Vliegen in een spinnenweb, Fernand Auwera,

                  Misschien jaagt de regering er voor 100 miljard structurele begrotingsmaatregelen door zonder dat de Belg een krimp geeft. Maar misschien ook niet. Niemand weet het zeker, en dus suft onze beurs lusteloos zijwaarts. Die lamme gang van zaken kan nog een tijdje doorgaan. Wie aandelen in zijn bezit heeft, wacht op zijn dividend. En wie dat dividend gehad heeft, houdt zich misschien liever bezig met de nakende zomervakantie.

                  De Standaard,

                  Een lamme dag in Tokio leverde de Nikkei 57,4 punten verlies op.

                  De Standaard,

                  Een lamme dag, sedert vanmorgen al. Als het niet zo zonnig was zou ze misschien zelfs gebroken hebben met de zaterdagse traditie en gewoonweg thuis gebleven zijn.

                  Emily Beyns, of Het heilig zwijgen. Dl. 1: Verwanten, Clem Schouwenaars,

                  De lamme handel in Europa en de VS ontlokte negatieve uitspraken bij enkele handelaars.

                  De Standaard,

                  Woordfamilie


                  Als deel van een samenstellende afleiding


                  lam 4.0

                  ( Gezegd van zaken, zowel concreet als abstract)
                  niet of slecht functionerend; buiten werking zijnde

                  Algemene voorbeelden


                  'Doet die tv het nog?' 'Sommige voorkeurknoppen zijn een beetje lam, maar je krijgt wel beeld als je goed doordrukt.'

                  Bulgaar in Wassenaar, Michael Eenhoorn,

                  Vaste verbindingen


                  Woordfamilie


                  Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  lam 5.0

                  geestelijk of lichamelijk niet in staat om te handelen onder de invloed van heftige gevoelens, vermoeidheid, schokkende gebeurtenissen of door overmatig gebruik van alcohol of drugs

                  Betekenisbetrekking


                  metafoor
                  Betrokken betekenissen 1.0 : 5.0

                  Algemene voorbeelden


                  Zo ergens in de achterste helft van mijn twintiger jaren, wist ik wel dat ik anders dronk dan een ander. Maar dat was geen probleem, ik was alleen maar wat vaker lam dan een ander en ik had wat meer auto-ongelukken. In '85 vond ik daar een oplossing voor. Ik merkte op een feestje dat ik dat dronken-worden kon neutraliseren door het gebruik van cocaïne.

                  http://www.google.nl/search?q=cache:z8rDNSlEMz4J:www.p-plus.nl/beelden/schothorst.pdf+doorzuipen+site:.nl=nl=lang_nl

                  De drie dagen in dit paradijselijke oord deed Daniël niets dan drinken, lam zijn en zijn roes uitslapen.

                  De gelukkige, Mensje van Keulen,

                  Want als je veel smoort, blijf je altijd lam en ga je op de duur altijd trááág spreken.

                  De Morgen,

                  Combinatiemogelijkheden


                  met voorzetselgroep


                  Voorzetsel: van

                  • lam van angst
                  • lam van schrik

                  Lam van schrik sta ik vastgevroren op de speelplaats.

                  Koud, Geertrui Daem,

                  Vaste verbindingen


                  Woordfamilie


                  Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  lam 6.0

                  wrevel opwekkend door bijvoorbeeld lelijkheid, saaiheid of ongewenst gedrag; hinderlijk; vervelend

                  Algemene voorbeelden


                  Als een oude marcheur snuffelt een hond, naar alle, zijn altijd hitsige zinnen opwekkende, luchtjes. O, de walgelijke beesten [...]! En hun domme, grove bewegingen, en hun likken en lebberen en hijgen en janken: o, de lamme, beroerde beesten. Ik kan ze niet uitstaan.

                  Poot: verhalen over de hond, Midas Dekkers,

                  Hij hield een lam verhaal over scherp zijn, in een tijd spelen, handen uit de broekzakken.

                  NRC,