wachter 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een wachter…
is een persoon
- [Plaats] bevindt zich bij de ingang van een gebouw of een domein of in een uitkijkpost
- [Tijd] kwam vooral voor in vroegere tijden zoals de middeleeuwen
- [Activiteit of handeling] houdt de wacht; bespeurt mogelijke ongewenste indringers en belet ze de toegang
- [Instrument] gebruikt vaak een wapen
- [Oorzaak, reden of aanleiding] doet zijn werk voor zijn beroep of als onderdeel van zijn beroep
- [Organisatie en organisatiewijze] werkt meestal in opdracht van de eigenaar van het gebouw of terrein dat hij bewaakt
Algemene voorbeelden
Lau-tse schreef deze verzen – in totaal 81 korte gedichten – naar verluidt toen hij, ziek van de mensheid, de woestijn of de bergen wilde intrekken, maar aan de stadspoort werd tegengehouden door een wachter die hem verzocht iets na te laten voor het nageslacht.
In een kasteel als het Gravensteen te Gent was er veel bescherming: sterke wallen, water, en wachters. De kasteelheer kon er zeker van zijn dat wie binnen de kasteelmuren verbleef, gewenst was.
Op de 600 kilometer lange weg van Spin-Boldak via Kandahar naar Kabul zijn nog steeds controleposten, maar nergens wordt nog door de jonge wachters geld gevraagd.
De militaire politie doet heel wat inspanningen om ongewenste bezoekers te weren van het militair domein in Leopoldsburg. Sinds kort beschikt het Kamp van Beverlo weer over een wachter. Het is de bedoeling dat er dit jaar nog drie bijkomen.
Combinatiemogelijkheden
voorafgegaan door als
- als een wachter
- als wachters
Ongerepte tuinen met, zoals dat hoorde, een veelheid aan symbolische elementen: kleine watervalletjes als zinnebeeld van de levensstroom, stenen als wachters, als wegwijzers en ook als obstakels op de levenstocht van de mens.
Alleen de zware ademhaling van Hans trotseerde de stilte die als een wachter tussen hen in liep.
Als een wachter keek de kerk uit over het dorp, de haven, de zee en de heuvels.
Ze liepen zomaar wat rond, lachten en wezen af en toe naar een beeld of beeldengroepen, die als verstilde wachters de bezoekers in de gaten hielden.
Nu staan de bomen als reusachtige wachters rond de plas, alsof daarin iets heel kostbaars wordt bewaard.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
wachter 1.1
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
|---|
Algemene voorbeelden
Daarom ben ik naar voren gekomen, om de verdediging van mijn soort op me te nemen, tegen de beschuldigingen van de azijnpissers, de halfbakken intellectuelen, de verwarde filosofen en de geperverteerde romanschrijvers. Zij willen alleen het kwaad in de mens zien […]. Waar in hun werken, in hun toespraken en in hun ideeën huist een baby, een blozende baby die gezoogd wordt door een lieftallige moeder […]? Waar is de schoonheid van een grote teen? Waar het lieflijke? Waar het zachtaardige […]? Dat zagen ze niet en dat hoorden ze niet, omdat ze alleen oog hadden voor de ladders die ze wilden beklimmen, en voor hun al even armzalige collega's met wie ze het waanidee delen dat zij de laatste wachters zijn die het barbarisme nog buiten de deur kunnen houden.
wachter 1.2
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.2 |
|---|
Algemene voorbeelden
Voor fractievoorzitter J. Nijstad van Algemeen Belang was de serie inbraken reden om in de gisteravond gehouden raadsvergadering op te merken dat het tijd wordt dat Ruinen burgerwachten aanstelt [...]. Maar burgemeester A. Meijer vroeg zich af of het dorp wel aan een dergelijke vorm van wachters toe is. Hij zei dat de politie wel extra maatregelen heeft getroffen.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
wachter 1.3
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.2 |
|---|
Algemene voorbeelden
Normaal laten wespen jou gerust voor zover je hen gerust laat. Niet wild om je heen slaan, maar je gewoon rustig uit hun buurt verwijderen. Als je te dicht bij het nest komt en door de wachters wordt aangevallen, is het meestal voldoende om je een tiental meter te verwijderen.
Zowat 300 j. v. Chr. beschrijft Aristoteles in zijn "historia animalum" het leven van de bijen. Hij kende het bestaan van de koningin, de darren en de werksters. Hij wist ook al iets af van de werkverdeling onder het volk: dat er jonge bijen zijn en wachters. Hij kende ook de vijanden van de bijen: de wasmotten, de horzels en de insectenetende vogels.
wachter 1.4
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.3 |
|---|
Algemene voorbeelden
De wind stak weer op en blies me voort en voor de zoveelste keer was het verdwalen in het labyrint dat nieuwbouwwijk heet. Golvende hagen cipressen die voortuintjes scheiden van straat en woonerf. Wachters tegen inkijk. Niemand buiten, ik was de enige.
De overgebleven 20.000 bewoners zitten gevangen in de stad, met mijnenvelden als medogenloze wachters.
Ze vouwt mijn vleugels. Hangt over me heen. Lacht. Haar lippen zwellen tot waanzinnig grote schaamlippen. Ik zie de duisternis voor me. De huig als wachter bij de poort. De lippen schuiven over mijn lichaam.
wachter 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een wachter…
is een persoon
- [Uiterlijk] draagt soms een uniform
- [Plaats] werkt op plaatsen die door het publiek bezocht worden, zoals musea, parken, bossen of andere bezienswaardigheden
- [Activiteit of handeling] waakt over de veiligheid van de eigendommen en over de orde en de naleving van de voorschriften en informeert en helpt de bezoekers wanneer dat eveneens tot zijn taak behoort
- [Oorzaak, reden of aanleiding] doet zijn werk voor zijn beroep
Algemene voorbeelden
Maar de wachter van het museum die ons rondleidt wil gaan sluiten en in de hooguit 3 minuten dat we binnen zijn, slaagt hij er niet in om ons, hoofdzakelijk vanwege zijn gebrek aan Engels, enige helderheid bij te brengen over de herkomst van de beeldjes.
Om boswachter te worden bij de Afdeling Bos en Groen of natuurwachter bij de Afdeling Natuur dient men deel te nemen aan een examen van Selor […], een stap die alle ambtenaren moeten zetten. Wanneer men slaagt in dit examen komt men op een wervingsreserve, waaruit dan deze wachters of het technische personeel van de Afdeling Bos en Groen en de Afdeling Natuur gehaald worden.
De taak van de monumentenwachters is dus vooral advizerend, maar indien bij het nazicht van een gebouw kleine mankementen worden vastgesteld (bijvoorbeeld enkele pannen die los zitten of een lek in een dakgoot) worden die meteen hersteld. Wanneer als gevolg van noodweer een gebouw schade heeft opgelopen, kan een beroep worden gedaan op de wachters voor een spoedinspektie, zodat de omvang van de schade kan worden vastgesteld en snel maatregelen kunnen volgen.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- begraafplaatswachter
- bibliotheekwachter
- boswachter
- bruggenwachter
- brugwachter
- duinwachter
- hoofdwachter
- jachtwachter
- kerkhofwachter
- koeienwachter
- koewachter
- landwachter
- milieuwachter
- monumentenwachter
- natuurwachter
- parkeerwachter
- parketwachter
- parkwachter
- rijkswachter
- sluiswachter
- sportwachter
- stadswachter
- stadwachter
- sterrenwachter
- tempelwachter
- treinwachter
- tuinwachter
- veldwachter
- vogelwachter
- wegenwachter
- wildwachter
- zaalwachter
wachter 3.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een wachter…
is een persoon
- [Woongebied] woont vaak vlakbij de voorziening die hij bedient
- [Activiteit of handeling] bedient verkeersvoorzieningen zoals sluizen, bruggen of overwegen
- [Oorzaak, reden of aanleiding] doet zijn werk voor zijn beroep
- [Organisatie en organisatiewijze] werkt meestal in overheidsdienst of in opdracht van de overheid
Algemene voorbeelden
De brug stond niet omhoog. De wachter tikte aan zijn pet: we konden doorrijden naar de overkant, waar de weg zich sterk versmalde.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
wachter 4.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een wachter…
is een persoon
- [Activiteit of handeling] wacht op iets of iemand
Algemene voorbeelden
Hij leert zijn medewachters kennen. Een Pers, een Somaliër, een gevluchte Irakees die een oog mist, een Afghaan die mank loopt en een zwaar uitgedoste, bijna vierkante Antilliaanse die soms vraagt of ze voor mag piepen, want het is bijna avond 'en dan gaat mijn padre van huis'. De Verenigde Naties van de telefooncellen. Een vreemdelingenlegioen van wachters. Ze bellen met verschillende kaarten naar verschillende plekken op de wereld en hij telt de indrukken op de gezichten als ze naar buiten zijn gekomen.
Het decisionisme van Abicht (los van België, niet wachten op Europa) lijkt krachtdadig, maar is niet realistisch. Het verhult een gebrek aan een links politiek programma en een gebrek aan beginselvastheid. Dit soort veelkleurige Vlamingen zijn niet de ware bondgenoten van de Vlaamse bevolking maar alleen de steeds ongeduldigere wachters voor de poorten van de Vlaamse instellingen.
De sfeer in de rij voor de pomp is bedrukt, zo vaak hebben de afgelopen maanden Servische scherpschutters of bedieners van het mortier het op de wachters op water voorzien gehad.