leraar 1.0
(De meervoudsvorm leraars wordt vooral in België aangetroffen.)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een leraar…
is een persoon
- [Doel of bestemming] geeft scholing aan minder ver gevorderden, soms op individuele basis als privéonderwijs, of doorgaans aan groepen van leerlingen
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] dient te beschikken over deskundigheid en ervaring
- [Activiteit of handeling] brengt kennis, inzicht en vaardigheden bij
- [Oorzaak, reden of aanleiding] geeft scholing voor zijn beroep of uit gedrevenheid om kennis en vaardigheden over te dragen
- [Bevoegdheid] ontleent zijn bevoegdheid vaak aan zijn deskundigheid maar is niet noodzakelijk gediplomeerd
- [Gebied] is onderlegd in een bepaald gebied van wetenschap, een kunst, een leer of een vaardigheid
Algemene voorbeelden
De sofisten waren rondreizende leraars gespecialiseerd in de kunst van het spreken in het openbaar en van het voeren van publieke debatten, in het bijzonder over politieke en juridische onderwerpen [...]. Omdat zij mensen leerden hoe zij hun opvattingen in het openbaar konden verdedigen, en hoe zij in openbare debatten het publiek op hun kant konden krijgen, schonken zij veel meer aandacht aan de retorische vorm dan aan de logische inhoud van het spreken.
Hij werkt als beeldend kunstenaar, maar Nikos is zijn leraar in de Byzantijnse schilderkunst als ze samen een opdracht uitvoeren. Als je ze samen ziet werken zijn de verhoudingen zichtbaar: de meester en de leerling.
Hij ontving uitgebreide en diepgaande scholing en training van de belangrijkste leraren van de Tibetaanse traditie.
Gewoonlijk zal een leraar aan zijn volgelingen leren precies hetzelfde te doen als hijzelf om te komen tot wat hij bereikt heeft. Maar dat is echt verkeerd, want [...] zelfs tussen broers van dezelfde ouders is er reeds een groot verschil [...]. Jullie kunnen dus [...] begrijpen dat wat de juiste weg voor een leraar is om God te vinden niet noodzakelijkerwijs de juiste weg voor zijn leerlingen is.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- professionele leraar
Fréderic Chopin werd geboren in 1810 in Warchau [...]. Reeds vroeg bleek dat Frédéric een uitzonderlijk talent had [...]. Aanvankelijk kreeg hij les van zijn oudste zus. Al gauw bleek dat hier een professionele leraar diende worden ingeschakeld.
- vrouwelijke leraar
Khandro Rinpoche is een vrouwelijke meditatiemeester uit een traditie die terug te voeren is tot de grootste vrouwelijke leraren die Tibet gekend heeft.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
leraar 1.1
(De meervoudsvorm leraars wordt vooral in België aangetroffen.)
Algemene voorbeelden
In geestelijke begeleiding [...] wordt door de grote spirituele leraren en leraressen, door de mystici ook hierop gewezen. Paranormale ervaringen zijn er op de geestelijke weg, dat staat buiten kijf, maar het zijn bijverschijnselen, bijzaken, waar je je niet in moet verliezen en blind op moet staren omdat het zo spectaculair lijkt. Het hoofddoel is altijd God.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
leraar 2.0
(De meervoudsvorm leraars wordt vooral in België aangetroffen.)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een leraar…
is een persoon
- [Organisatie of instelling] werkt in een onderwijsinstelling, vaak in een school voor lager of middelbaar onderwijs of in een andere soort onderwijsinstelling zoals een muziekschool, sportschool, dansschool enz.
- [Doel of bestemming] geeft, afhankelijk van de onderwijsbevoegdheid en school, les aan leerlingen en studenten met in het lager en middelbaar onderwijs een leeftijd van 6 tot 18 jaar
- [Plaats] werkt op een school
- [Rang of hiërarchische positie] heeft op een lagere school een hoofdonderwijzer of directeur boven zich en op een middelbare school, soms een decaan en een rector of directeur
- [Tijd] geeft les volgens een bepaald lesrooster dat per schooljaar wordt opgesteld
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] moet goede communicatieve en didactische vaardigheden hebben
- [Activiteit of handeling] geeft onderwijs, bv. basisonderwijs overeenkomstig het leerplan van het lager onderwijs of geeft in het voortgezet onderwijs of in de volwasseneneducatie les in een specifiek vak, corrigeert opdrachten en tentamens van leerlingen, coacht en begeleidt leerlingen bij het opdoen en verwerken van kennis en vaardigheden, vergadert met collega's over onderwijsleerplannen en evaluaties van de vorderingen van leerlingen, informeert ouders over leerresultaten en gedrag van hun kind tijdens ouderavonden
- [Wijze] legt de stof doorgaans mondeling en klassikaal uit tijdens de les
- [Middel] maakt gebruik van traditionele middelen als een bord en van modernere middelen zoals bv. overheadprojectoren, beamers om tekst en afbeeldingen te projecteren
- [Oorzaak, reden of aanleiding] onderwijst voor zijn beroep
- [Bevoegdheid] heeft een diploma dat een specifieke lesbevoegdheid geeft
- [Gebied] geeft in het lager onderwijs les in alle basisvakken die samen het leerplan vormen of geeft in het middelbaar onderwijs of in onderwijsinstellingen zoals bv. een muziekschool, onderricht in een bepaald vak
Algemene voorbeelden
Basisschool de Horst in de Wijk heeft er een tiende lokaal bij [...]. Adjunct-directeur Rika Dekker ziet de toekomst zonnig in. 'De Wijk is een groeidorp met veel jonge gezinnen. Binnen enige jaren zitten we boven de 300 leerlingen.' Naast een nieuw lokaal is ook het kantoor voor de leraren opgeknapt.
Het IJzerbedevaartsecretariaat en de Vereniging Vlaamse Leerkrachten verspreiden een brochure over de betekenis van de IJzertoren. De brochure mikt op leraren van het lager onderwijs, van de eerste graad van het middelbaar onderwijs en de leraren geschiedenis.
Als je naar de brugklas gaat, verandert er een heleboel in je leven. Van stoere-achtste-groeper word je brugpieper. Ineens heb je twaalf leraren inplaats van één. Eerst had je een rugzakje met alleen een boterhamtrommeltje erin, nu moet je tien kilo boeken meesjouwen.
Sommige muziekscholen laten hun docenten "productie draaien": een leraar moet in korte tijd zoveel mogelijk leerlingen lesgeven om zo een grote omzet te bereiken. Maar een privé-leraar kan zich zelf ook dit soort condities opleggen.
Een leraar van een sportschool in het Britse Derby is prompt ontslagen omdat hij leerlingen opdrukoefeningen liet doen omdat ze te laat op school aankwamen.
Combinatiemogelijkheden
met ander, nevengeschikt substantief
- leraar en leerlingen
- leraren en leerlingen
De achterstanden in het onderwijs worden ingehaald door een extra investering. Scholen mogen dit geld regelvrij inzetten. Goede (materiële) voorzieningen voor leraren en leerlingen en betere arbeidsvoorwaarden kunnen daaruit betaald worden. Ook wordt geïnvesteerd in kleinere scholen en klassen.
met substantief erachter
- leraar basisonderwijs
- leraar primair onderwijs
- leraar secundair onderwijs
- leraar voortgezet onderwijs
De Pabo maakt als opleiding tot leraar basisonderwijs deel uit van de Hogeschool Drenthe.
Deze vier categorieën zijn in overeenstemming met de domeinen, respectievelijk taakgebieden die beschreven worden in de beroepsprofielen voor de leraar primair onderwijs en voor de leraar secundair onderwijs.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: aan
- leraar aan een school
Aanstelling als bevoegd leraar aan een basisschool voor 4- tot 12-jarigen.
Indien u wilt worden benoemd tot leraar aan een school voor voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (vwo), hoger en middelbaar algemeen voortgezet onderwijs (havo en mavo), voorbereidend beroepsonderwijs (vbo) of praktijkonderwijs, moet u beschikken over een aantal bescheiden.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- aerobicleraar
- aerobicsleraar
- atheneumleraar
- balletleraar
- bovenbouwleraar
- celloleraar
- collegeleraar
- dansleraar
- fluitleraar
- gitaarleraar
- gymnasiumleraar
- hbo-leraar
- hoogleraar
- kostschoolleraar
- middelbareschoolleraar
- pianoleraar
- priester-leraar
- privéleraar
- schermleraar
- skileraar
- spraakleraar
- tennisleraar
- toneelleraar
- vioolleraar
- yogaleraar
- zangleraar
- zwemleraar
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
leraar 2.1
(De meervoudsvorm leraars wordt vooral in België aangetroffen.)
Algemene voorbeelden
Zowel op de lagere als de middelbare school heb ik leraren en leraressen meegemaakt voor wie iedereen sidderde en die kinderen noopten tot een staat van permanente alertie. Maar de bullebak is uitgestorven. Hopeloos ouderwets.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
leraar 3.0
(De meervoudsvorm leraars wordt vooral in België aangetroffen.)
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 2.0 : 3.0 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een leraar…
is een persoon
- [Organisatie of instelling] werkt voor een school voor middelbaar onderwijs
- [Doel of bestemming] geeft les aan leerlingen van 12 tot 18 jaar
- [Tijd] geeft les volgens een bepaald lesrooster dat per schooljaar wordt opgesteld
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] moet goede communicatieve en didactische vaardigheden hebben
- [Activiteit of handeling] geeft les in een bepaald vak, corrigeert opdrachten en tentamens van leerlingen, coacht en begeleidt leerlingen bij het opdoen en verwerken van kennis en vaardigheden, vergadert met collega's over onderwijsleerplannen en evaluaties van de vorderingen van leerlingen, informeert ouders over leerresultaten en gedrag van hun kind tijdens ouderavonden
- [Wijze] legt doorgaans de stof mondeling en klassikaal uit tijdens de les, of helpt leerlingen meer individueel bij hun zelfstudie uit boeken
- [Middel] maakt gebruik van traditionele middelen als een bord en van modernere zoals bv. overheadprojectoren, beamers om tekst en afbeeldingen te projecteren
- [Oorzaak, reden of aanleiding] onderwijst voor zijn beroep
- [Bevoegdheid] mag in Nederland met een tweedegraads lesbevoegdheid lesgeven aan alle leerjaren van het vmbo en aan de eerste drie leerjaren van havo en vwo, of heeft een eerstegraads lesbevoegdheid en mag dan lesgeven aan alle leerjaren van het vmbo, havo en vwo; heeft in Vlaanderen het diploma van de Specifieke lerarenopleiding dat bevoegdheid geeft voor onderwijs in het secundair onderwijs
- [Onderscheid of tegenstelling] wordt beschouwd als een specifieke beroepsuitoefenaar naast andere categorieën onderwijzend personeel zoals onderwijzers voor het lager onderwijs, en docenten en hoogleraren voor het hoger onderwijs
- [Gebied] is gespecialiseerd in lesgeven over een bepaald vak, bv. Nederlands, Engels, wiskunde, aardrijkskunde enz.
Combinatiemogelijkheden
met substantief erachter
- leraar geschiedenis
- leraar Nederlands
- leraar wiskunde
Nu was het idee compleet en haalbaar: een blad van jonge schrijvers voor jonge schrijvers met een maximaal aantal deelnemers van 50 [...]. Ik maakte een mailingtekst over dit idee [...] en stuurde exemplaren naar de leraren Nederlands van zoveel mogelijk middelbare scholen.
met ander, nevengeschikt substantief
- leraar en leerlingen
- leraren en leerlingen
- leraren en onderwijzers
Deze opdrachten houden direct verband met de praktijk in de bouw [...]. De leerlingen zijn hiervoor zeer gemotiveerd [...]. Dura bouw schreef elk jaar [...] een ander onderwerp uit de bouw voor. Leraren en leerlingen van vele VBO scholen in den lande [...] gingen hiermee in de wintermaanden vernieuwend bezig.
Het onderwijs in Zuid-Afrika zal op lange termijn waarschijnlijk ernstige schade oplopen omdat de regering ten koste van alles de ongelijkheden uit de weg wil ruimen. Die vrees wordt nu ook uitgesproken door de verschillende verenigingen en vakbonden van leraren en onderwijzers.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- aardrijkskundeleraar
- biologieleraar
- dictieleraar
- economieleraar
- geschiedenisleraar
- godsdienstleraar
- groepsleraar
- gymleraar
- gymnastiekleraar
- klasleraar
- klassenleraar
- kunstleraar
- maatschappijleraar
- muziekleraar
- natuurkundeleraar
- scheikundeleraar
- sportleraar
- taalleraar
- talenleraar
- techniekleraar
- tekenleraar
- turnleraar
- vakleraar
- wiskundeleraar
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
leraar 3.1
(De meervoudsvorm leraars wordt vooral in België aangetroffen.)
Algemene voorbeelden
Ik heb een onderwijsbevoegdheid Frans. Als er ergens in de regio een leraar of lerares Frans langere tijd uitvalt, bellen ze mij en val ik een paar maanden in.
Combinatiemogelijkheden
met voorzetselgroep
Voorzetsel: aan
- leraar aan een college
- leraar aan een gymnasium
- leraar aan een middelbare school
Het is de vrouw van een leraar aan het gymnasium.