wit


A - met een bepaalde kleur of eigenschap

wit 1.0

de kleur hebbend van ten volle teruggekaatst licht; de lichtste kleur hebbend

Algemene voorbeelden


Asperges hebben we in verschillende soorten: Superklasse [...]. 1e klasse. Wat valt onder 1e klasse: Hierin kennen we meerdere soorten: 1. Te beginnen met de hele dikke, AAA1 wit en AAA1 violet, in de maat 28 mm en dikker. Wit is wit en violet betekent dat de stengel en of kop een roze verkleuring heeft of mag krijgen [...]. 2e klasse.

http://www.koihoeve.nl/asperges/index.html

Het lager onderwijs dus. Aan het bord en zijn boodschap had ik een hekel. Het was zwart en de cijfers en letters wit. Te simpel voor de werkelijkheid. Voor de onderwijzer had ik enkel minachting.

Warme sneeuw, Guido Lauwaert,

Combinatiemogelijkheden


met substantief


  • een wit hemd
  • een wit huis
  • een wit laken
  • een wit overhemd
  • een wit paard
  • een wit pak
  • een wit poeder
  • een wit schort
  • een witte bloem
  • een witte doek
  • een witte jas
  • een witte jurk
  • een witte roos
  • een witte streep
  • een witte stip
  • een witte vlag
  • een witte vlek
  • witte kussens
  • witte stoelen
  • witte tanden
  • witte toetsen
  • witte wolken
  • wit papier

Alleen obers en begrafenisondernemers dragen nu nog een wit hemd.

Verborgen schade, Aster Berkhof,

Ze woont aan het eind van onze laan, een wit huis, we zijn erlangs gekomen.

Een weekend in Oostende, Willem Brakman,

Wat bezielde iemand om zich in een wit laken te hullen en alle aantrekkelijkheid voorgoed uit haar leven te bannen?

Slaap!, Annelies Verbeke,

Deze keer was hij gekleed in een heel mooi zwart pak met een wit overhemd.

Idil, een meisje, Yasmine Allas,

Die nacht droomde ik hoe uit de bomen een branding ontstond, en een wit paard volgde de vloedlijn en kwam doodvermoeid, nat en mager uit het water.

Acacialaan, Koen Peeters,

Hij draagt een wit pak en kijkt lachend naar de fotograaf.

NRC,

Door te sleutelen aan de katalysator hoopten Drent en zijn medewerkers een nog betere omzetting te krijgen. Een van die veranderingen had tot gevolg dat de reactie geen oplosmiddel opleverde maar een wit poeder.

NRC,

Een vrouw met een wit schort voor schommelt de kamer uit en gooit beddengoed op de stoep.

Morgenster, Jaap Scholten,

Haar handen spelen met de witte bloem.

Alle verhalen, Manon Uphoff,

En met een witte doek veegde hij haar wonden schoon.

Sierens & Co, Arne Sierens,

De verkopers moeten een witte jas van De Daklozenkrant dragen, met op de rugzijde een afdruk van hun badge.

De Standaard,

"Drank helpt ons wel over onze schroom heen." "Denk je?" "Trek jij nou maar die witte jurk aan. En geen bustehouder hoor! Als ik in de plaats van die man was zou ik me ook behoorlijk gepikt voelen wanneer ik ontdekte dat de gastvrouw de cups voor haar tieten hield."

Een hete ijssalon, Heere Heeresma,

Op de verjaardag gooi ik een witte roos in zee.

De Standaard,

Baron van Algebra had een zwarte vacht en een wit achterlichtje op zijn staartpunt. Het was die witte stip, die eenmaal in de zeven reïncarnaties een Baron openbaarde van bij zijn geboorte. Een Baron was een kater met drie testikels.

De maître en de margarine, Kris Geerts,

Een vliegtuig trok een witte streep hoog in de blauwe lucht, de romp blinkend, nog beschenen door de zon.

Hokwerda's kind, Oek de Jong,

Ook de achterdekken waren vaak de moeite van het bekijken waard … De mannen zaten aan het roer of aan de helmstok, de vrouwen stonden voorop op de uitkijk [...], met een witte vlag om aan te geven langs welke kant er gepasseerd moest worden, of met een pikhaak om de waterplanten wat opzij te duwen.

http://picaro.nl/china/html/index.html?26sep.html

Als je door een venster fotografeert, zal de reflectie van de flits in dat venster te zien zijn. Vaak wordt zo het centrale beeld van de foto door een witte vlek bedekt. Gebruik dus nooit een flits als je doorheen iets (transparant) fotografeert.

http://www.nevens.be/

Daar zaten rond Eddy, weggezakt in diepe sofa's vol witte kussens, onder een zacht wapperend linnen zeil dat een deel van het terras overspande, Jean-Marc Ferron, Fons Desutter, Leonard De Volder en een man met een hals als een meerpaal en paarse vlekken op beide wangen die Boenders niet meteen herkende.

Cargo, Patrick Conrad,

Hij liet hen in een holle zijkamer, die gemeubileerd was met twaalf bruine en twee witte stoelen en een lessenaar. Waarom twee witte stoelen? Voor bruid en bruidegom? Ze gingen op de witte stoelen zitten.

Het Bureau. Dl. 6: Afgang, J.J. Voskuil,

Ze had zulke witte tanden dat het leek alsof ze geverfd waren.

Gstaad 95-98, Marek van der Jagt,

Ik loop naar mijn oude piano en druk op één van de witte toetsen.

Sluitingstijd, Vincent Neyt,

Alleen witte wolken schoven traag en geluidloos voorbij.

Oud zeer, Mieke Gossaert-Verschuere,

( sport en recreatie)
  • een wit paard

Voorlopig dreigt Bouwe Boschma nog steeds het witte paard op c3 te winnen.

Meppeler Courant,

met bijwoord


  • blinkend wit
  • bijna wit
  • eerst wit
  • eveneens wit
  • fel wit
  • geheel wit
  • gewoon wit
  • helemaal wit
  • hoe wit
  • maagdelijk wit
  • meestal wit
  • ooit wit
  • overwegend wit
  • vlekkeloos wit
  • volledig wit
  • vooral wit
  • zuiver wit

Het wagentje draaide onder een poort door een lange oprijlaan in. Het huis dat ik nu in de verte zag liggen kon wel het paleis uit mijn dromen zijn. Het was blinkend wit en er stonden grote pilaren aan weerszijden van de brede trappen.

Een treurige afdronk, Levi Weemoedt,

Hij [...] greep het geweer en schakelde de nachttelescoop in [...]. Het waren er twee, drie nu, vier [...]. De voorste was volgens hem bijna wit, hoewel zij er in de telescoop melkachtig groen uitzag. Lovelace vermoedde dat dit het alfawijfje was.

De wolvenlus, Nicholas Evans,

De buisjes zijn eerst wit. Later ontstaat een geelgroene kleur.

http://www.bouman102.nl/paddestoelen.htm /URL

Er stond ook een houten kastje tegenaan, eveneens wit, met vakken die zo te zien zo'n acht, negen paar bowlingschoenen bevatten.

Crisis four, Andy McNab,

Het piergedeelte op de foto ligt geheel verlaten, hoewel het toch een drukke dag was, en het licht heerst er met duistere kracht, dat wil zeggen het is fel wit, zodat de schaduwvlakken zwart zijn als drop.

De biograaf, Willem Brakman,

Vrijwel alle bezoekers hadden zich, ook tot verrassing van de organisatie, aan de witte kledingvoorschriften gehouden, zodat de dansvloer geheel wit kleurde.

ANP,

Een arbiter behoort in het wit gekleed te zijn. Dan valt hij op. Niets geen andere kleuren, gewoon wit.

NRC,

Ook de kamer is helemaal wit, en het bed, de lakens en de peluw, alles is sneeuwwit en niets beweegt.

Tussen tuin en wereld, Paul De Wispelaere,

Real won in die tijd elk jaar de Europa Cup. Daarna werd het minder met de koninklijke uitstraling, hoe wit de tenues ook bleven.

NRC,

Er zijn twee kamers; één vol met tekeningen en inspiratie, de andere is maagdelijk wit. Zo wit dat het pijn doet aan je ogen, dat je zo snel mogelijk de eerste lijnen op het papier wilt zetten.

http://debetekenaar.nl/blog/2013/11/13/visual-lab-lanceerbasis-voor-visuele-revolutie-gezocht/

De plaat is meestal wit en daarop worden uw teksten en/of logo's geplakt in speciale lichtbakfolie.

http://www.polreclame.nl/algemeen.html

Onder een schort die ooit wit was geweest droeg hij zo'n brede elastische gordel.

Koud, Geertrui Daem,

De hoes van de Weihnachtskantaten is overwegend wit.

Twee levens, Stefan Brijs,

In de zithoek is de balkenstructuur zichtbaar gelaten en evenals het met hout beklede plafond volledig wit geverfd.

De Standaard,

Uw witte was wordt nu echt vlekkeloos wit, dankzij HG "vlekken en plekken voorbehandeling voor de witte was".

http://nl.hg.eu/products/show/id/9439/vlekken_en_plekken_op_wit_textiel_voorbehandelen_v____r_het_wassen

Huisjes, vooral wit, soms dieprood, liggen daar maar te liggen in het groen, als decor.

De Standaard,

De bloemen kunnen zuiver wit zijn, of met variërende tinten van rose aan de buitenkant, vooral naar de bodem van de bloem toe; ze zijn kelkvormig en zien er veel te tropisch uit om buiten te kunnen bloeien in april.

NRC,

met werkwoord


  • wit kalken
  • wit schilderen

De adobehuizen waren wit gekalkt, wat een bijna idyllische indruk maakte, met daken van gras, veel zorgvuldiger gelegd dan die in de Braziliaanse dorpen.

Een broer in Brazilië, Beb Vuyk,

Het paleis stond in de zon en is grotendeels wit geschilderd.

NRC,

met voorzetselgroep


Voorzetsel: van

  • wit van kleur

Tarwebloem is wit van kleur en volkoren tarwemeel is bruin van kleur.

http://www.molen-dehoop.nl/bodies/broodmixen.htm

met ander, nevengeschikt substantief


  • wit en bruin
  • wit en zwart
  • witte en roze
  • wit en geel
  • wit of geel
  • wit of oranje
  • wit en groen
  • wit en leeg
  • wit en paars
  • wit en rood

De kast is wit en bruin van kleur en is bewerkt met houtsnijwerk.

http://www.hetadreswebshop.nl/nl/brocante-kast-02-wit-en-bruin.html

Met zijn allen kennen we antithesen als dag en nacht, wit en zwart, dood of levend.

De Standaard,

Zij heeft respect voor de doden. Vandaag kwam ik thuis en ik zag bloemen in de vaas. Jeanne had ze meegebracht. Fresia's. Witte en roze.

Twee mensen bij elkaar, Ilse Van Beversluys,

De hermelijn behoort, net als de wezel, tot de familie der marterachtigen [...]. De rug is grijs- of beigebruin en de buik is wit of geel.

http://www.vzz.nl/

Voor de krysanten op de kerkhoven speelt de kleur geen grote rol, al blijven wit en geel het meest geliefd.

De Standaard,

Er zal toch niet iemand op de gedachte gekomen zijn, de binnenstad - al vele jaren in de avonduren schemerachtig wit of oranje verlicht ten bate van rondvarende toeristen - dit jaar in het groen te zetten?

NRC,

De winkel in Meppel is ingericht volgens het Pearle-concept in de kleuren wit en groen.

Meppeler Courant,

Er ligt grijs zeil op de vloer te glanzen, de muren zijn wit en leeg.

Een soort Engeland, Robert Anker,

Die vent heeft alleen maar kale muren. In wit en paars. Alles is wit en paars. Zelfs het hemelbed in zijn slaapkamer.

De Cock en de moord op melodie, Appie Baantjer,

Feeëriek oogt het avondlijk verkeer, als alles optimaal verloopt. Voor je bewegen lange slierten rode achterlichten [...]. Van de andere kant komen witte en soms gele grote lichten op je af en ze glijden je voorbij. Je zit midden een groot lichtspel van wit en rood dat soms aan één of zelfs aan twee kanten kan stilvallen.

De Standaard,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als deel van een samenstellende afleiding


wit 2.0

zeer licht (gekleurd); zeer licht van kleur; licht van tint

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Combinatiemogelijkheden


met substantief


  • een witte wolk
  • witte rook
  • witte tanden
  • wit licht
  • wit zand

Zelf neem ik een zestal literbokalen en vul ze met aquariumwater [...], daarin giet ik wat van de eerste kultuur. Een paar druppels geconcentreerde melk zorgen voor het voer van de infusie. Wordt de kultuur helder, geef dan terug enkele druppels van de melk. Enkele dagen nadien hangt in de bokaal een witte wolk, dat is nu je eigen infusie.

http://dees.fol.nl/Infusie.html

Hij lacht zijn witte tanden bloot. Onder vijf, zes lagen jas vandaan, diept meneer Gulati een fototoestel op. Of ik hen wil fotograferen?

De Standaard,

Het hele pand stond van binnen vol met witte rook en halverwege de trap viel ik flauw.

http://www.iisg.nl/~staatsarchief/boek/Stadfrm.htm,

Wit licht bestaat uit verschillende kleuren die voor ons onzichtbaar zijn.

http://www.auxio.org/creatief/

Om het strand te verfraaien werd er wit zand aangevoerd.

http://www.kelchterhoef.be/historie/Historie.htm

met bijwoord


  • bijna wit
  • gewoon wit
  • hoe wit
  • maagdelijk wit
  • meestal wit
  • volledig wit
  • zo wit

's Morgens was het blauw van de richel lucht zo dun dat het bijna wit was.

Calvados, Elvis Peeters,

Een halfuur later zat ze in de auto op de kade. Ze had een Afrikaan gehad. "Gewoon wit", had hij spottend gezegd, terwijl hij het condoom voor haar gezicht liet bungelen, "zie je wel, ons zaad is gewoon wit, net als dat van jullie eigen mannen."

Hokwerda's kind, Oek de Jong,

Hoe bruin was de aarde al en hoe wit de paradijselijke hemel! Wat ben ik, dacht Loss als hij, voor de ramen staand, naar boven keek; moordenaar onderduiker? Bij nadere beschouwing onnauwkeurige gedachten, veroorzaakt door kleine zorgen die ik niet in staat ben te nivelleren.

Heeresma helemaal, Heere Heeresma,

Ondertussen heeft ze 80 geiten, allemaal met de fles grootgebracht, maakt ze 3 soorten geitenkaas, waaronder een heel lekkere feta. Ze is nog aan het experimenteren met 2 andere kazen. De bleu ziet voorlopig nog maagdelijk wit.

http://www.wereldvlinders.be/diary/diary-full.html

Langzame bewegingen vormen geen hinder wanneer de bedwantsen zich voeden, want ze schrikken niet als de slapende gastheer zich beweegt [...]. De beet levert ons een kleine, harde zwelling en wordt meestal wit. Irritatie komt van de speekselachtige afscheiding en niet van het prikje die veroorzaakt wordt door de bedwants.

http://www.bedrijfshygiene.nl/

Vandaag de dag produceert Catalonië een gevarieerd gamma wijnen. De bekendste daarvan is Cava, een mousserende wijn de gemaakt wordt op de wijze van champagne. Een verschil is wel te vinden in de aanplant. Die is zo goed als volledig wit en bestaat uit macabeo, parellada, xarello en chardonnay.

http://www.wijninfo.nl/site/?db,

Tenslotte waren ze toch naar de kliniek gegaan en ergens herinnerde hij zich nog het tot tien tellen na de verdovingsspuit. Waarom was alles toen zo wit geworden?

De steenbokskeerkring, Joyce Hanchart,

met ander, nevengeschikt substantief


  • wit of bruin
  • wit of rood

Brood eten we meestal wit of bruin.

http://www.vig.be/

Porto, wit of rood, en niets anders.

Liliane, of De spiegelingen van leugen en liefde, Clem Schouwenaars,

Vaste verbindingen


witte rook

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als deel van een samenstellende afleiding


wit 3.0

in het wit (gekleed); met witte kleren; in witte kleren; met witte accessoires; in het wit gehuld
In enkele combinaties.

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


wit 4.0

met een witte vacht; met witte haren; met witte veren; met lichtgekleurde haren; met een lichtgekleurde vacht
Van dieren.

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 4.0

Combinatiemogelijkheden


met substantief


  • witte rassen

Epilepsie. Dit kan een erfelijke aandoening zijn bij witte rassen met blauwe ogen. Er is bij konijnen geen behandeling bekend.

http://home.planetinternet.be/~gilbert6/nedhtm/netscape.htm

met bijwoord


  • helemaal wit

Het is een Brahma-haan met kleurslag, zoals ze dat zeggen in vaktermen. Hij is helemaal wit met een zwarte staart en veren.

Meppeler Courant,

met ander, nevengeschikt adjectief


  • wit of bont

Iedere keer weer bleek dat witte of bonte exemplaren de eigenschappen van de oorspronkelijke generaties bleven behouden terwijl gele en gestroomde exemplaren [...] zich langzaam naar het atletischer en harmonieuzer type lieten selecteren. Anders uitgedrukt: in de opbouw van het ras [...] betekende wit of bont stilstand of achteruitgang (buldogtype) terwijl geel en gestroomd de weg leken te tonen naar wat de Boxer zou worden.

http://www.boxerkennelsaphoshoeve.be/artikels/De%20witte%20waan.htm

Woordfamilie


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


wit 5.0

bleek; met een bleek gezicht; met een bleek gelaat; zeer bleek
Vooral van huid.

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 2.0 : 5.0

Algemene voorbeelden


Hij schoot meteen. De bootwerker stond een moment met open mond, toen sloeg hij met een vreselijke klap tegen de vloer. "Zo doen we dat met branieschoppers," zei de schutter. De andere klanten zaten wit achter hun tafeltjes. Niemand bewoog zich. Niemand dorst iets te zeggen.

Het damesorkest en andere stadsverhalen, Herman Pieter de Boer,

Combinatiemogelijkheden


met bijwoord


  • eerst wit
  • helemaal wit
  • hoe wit
  • volledig wit
  • zo wit

Nu zag ik voor de tweede keer hoe Arne eerst wit en toen rood werd.

Anna, Hanna en Johanna, Marianne Fredriksson,

Hij wilde roepen, maar Michael gaf hem opnieuw een schop. Tegen z'n borst, deze keer. Slim kreunde van de pijn. Zijn gezicht werd er helemaal wit van.

Rolex Explorer; Nachttrein, Luc Hanegreefs,

Toen proefde ik bloed op mijn lippen en ik merkte hoe wit mijn handen waren.

Wij, heksen, Roger Pieters,

De paarden worden donkerbruin of grijs geboren en worden volledig wit tussen hun derde en zevende jaar.

http://www.agris.be/horsis/nl/ras/paarbis.html

Hij was tien, maar had nog steeds het mollige lijf van een kleuter en hij was zo wit, nog witter dan ik.

De gelukkige, Mensje van Keulen,

met werkwoord


  • (zo) wit zien

Sien zag wit. Haar gezicht en haar lijf waren strak van de spanning.

Het Bureau. Dl. 6: Afgang, J.J. Voskuil,

Zeg, is er iets? Je ziet zo wit.

NRC,

met voorzetselgroep


Voorzetsel: van

  • wit van woede

Lille was wit van woede, maar zij holde de kamer niet uit, ging niet hysterisch doen.

De groene leeuw, Herman Vos,

met ander, nevengeschikt adjectief


  • wit en bewusteloos
  • wit en leeg

Hakim ligt wit en bewusteloos op straat.

Erbarme dich; Grote schoonmaak in 30 seconden, Hanneke Paauwe,

Het bovenste gedeelte van haar mantel was zo rijk versierd, dat het gezicht er wit en leeg bovenuitstroomde. De ogen, die door of over het op haar schoot opengeslagen boek leken te kijken, gaven het gezicht een schuwe, dromerige afwezigheid.

Rituelen, Cees Nooteboom,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


wit 6.0

met een van nature blanke huid of huidskleur; blank

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 2.0 : 6.0

Combinatiemogelijkheden


met substantief


  • de witte norm
  • witte jongeren

Personages zijn nu actief bezig hun eigen etniciteit of de witte norm ter discussie te stellen.

http://www.miramedia.nl/media/files/Beeldritsen_soap.doc,

Inmiddels lijkt openlijk racisme en geweld tegen "allochtonen" onder steeds meer witte jongeren normaal te zijn geworden.

http://www.gebladerte.nl/10983f62.htm,

met bijwoord


  • zo wit

Al was je nog zo wit, de blanke Zuidafrikanen zagen onmiddellijk dat je van Europa kwam.

Onrust in Transvaal, Harry Bouts,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als deel van een samenstellende afleiding


wit 6.1

met inwoners met een van nature blanke huidskleur; vooral bedoeld voor mensen met een van nature blanke huidskleur; vervaardigd of uitgevoerd door mensen met een van nature blanke huidskleur; bestaand uit mensen met een van nature blanke huidskleur

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 6.0 : 6.1

Combinatiemogelijkheden


met bijwoord


  • overwegend wit

"Onze scholen in Amersfoort zijn nagenoeg wit, omdat ze in nieuwbouwwijken staan waar weinig allochtonen wonen. In Dordrecht daarentegen zijn ze bijna pikzwart, terwijl de openbare scholen daar juist overwegend wit zijn", aldus G. van Pinxteren, voorlichter bij de VBKO.

Reformatorisch Dagblad,

Toch is een instituut zoals de rechterlijke macht nog overwegend wit.

http://www.islamenburgerschap.nl/start.html

met ander, nevengeschikt adjectief


  • wit of zwart

We hebben elkaar nodig en het feminisme dient er niet op uit te zijn zich af te keren van het multiculturalisme maar juist te zorgen voor samenwerking, waardoor de rechten van vrouwen en mannen, wit of zwart, hetero- of homoseksueel vorm krijgen.

8809,

Vaste verbindingen


wit 7.0

legaal; volgens alle wettelijke regels en tarieven

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 2.0 : 7.0

Combinatiemogelijkheden


met substantief


  • witte werksters

Marktonderzoek toonde volgens Henk Cornelisse aan dat de behoefte aan witte werksters enorm was. "Er zijn sowieso al te weinig zwartwerksters. Onze witte werksters vragen we bovendien om niet alleen schoon te maken, maar ook de tuin te harken of de hond uit te laten. Een zwarte werkster kan makkelijk nee zeggen, want er zijn toch werkaanbiedingen genoeg."

De Standaard,

met bijwoord


  • gewoon wit

Wij hadden een ideaal: als iedereen het nou gewoon wit deed, dan had iedereen in Nederland werk en zouden we minder aan sociale voorzieningen hoeven te betalen.

NRC,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als deel van een samenstellende afleiding


wit 8.0

goed; zuiver; onschuldig
In een enkele verbinding.

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 8.0; 2.0 : 8.0

Vaste verbindingen


wit 9.0

duidelijk; verklarend; doorzichtig; zichtbaar
Alleen in een enkele samenstelling.

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 9.0; 2.0 : 9.0

Woordfamilie


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


B - bepaalde kleur of eigenschap

wit 1.0

kleur van ten volle teruggekaatst licht; de lichtste kleur

Semagram (extra betekenisinformatie)


Wit…

is een kleur; is een eigenschap

  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is de kleur van ten volle teruggekaatst licht; is de lichtste kleur

    Algemene voorbeelden


    De dagopnames op de planeet zijn gefilmd met diverse filters en de buiten scènes zijn ontwikkeld met het "Skip Bleaching" proces. Hierdoor is het zwart zeer diep zwart en is er extreem contrast met het wit en zijn kleuren zeer hard.

    http://www.justplay.nl/index.php?itemid=2307,

    De overheersende kleur in de leefruimte is wit.

    De Standaard,

    In de wisselende lokaties tekent de auteur telkens een dekor van leegte en verval. Van Antwerpen tot Oostende, waar wit, de kleur van de rouw, overheerst.

    De Standaard,

    Vaste verbindingen


    Woordfamilie


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    wit 2.0

    lichte kleur

    Betekenisbetrekking


    metonymie
    Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

    Algemene voorbeelden


    Noordwaarts vaart de boot. Recht op de kou af. Naar waar het sneeuwt. En vriest. Naar waar alle tinten verdrinken in het wit.

    Liefdesmeer & andere verhalen, Chaja Polak,

    wit 3.0

    lichtgekleurde stof die wordt gebruikt om iets wit te maken of stof die van zichzelf al wit of lichtgekleurd is
    Alleen in enkele samenstellingen.

    Betekenisbetrekking


    metonymie
    Betrokken betekenissen 2.0 : 3.0

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Wit…

    is een stof

    • [Kleur] is vaak een lichtgekleurde of witte stof
    • [Functie] wordt gebruikt om iets wit of zeer licht van kleur te maken

      Woordfamilie


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      wit 4.0

      witte kleren; witte kleding
      In een enkele combinatie.

      Betekenisbetrekking


      metonymie
      Betrokken betekenissen 1.0 : 4.0

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Wit…

      zijn kleren

      • [Kleur] zijn witte kleren; is witte kleding

        Combinatiemogelijkheden


        als object bij een werkwoord


        • wit dragen

        "Baby's dragen wit", zegt ze met al dat gekleurde goed over het bed.

        Een treurige afdronk, Levi Weemoedt,

        in voorzetselgroep


        • in smetteloos wit gekleed
        • in het wit (gekleed)

        Bomen, huizen, weilanden werden gisterochtend door goed plakkende sneeuw in smetteloos wit gekleed, maar vanochtend was vrijwel alle sneeuw verdwenen.

        Haarlems Dagblad,

        Woordfamilie


        Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        wit 5.0

        arbeidscircuit waarin legaal gewerkt wordt en belasting wordt afgedragen; wit arbeidscircuit
        In een enkele combinatie.

        Betekenisbetrekking


        metafoor
        Betrokken betekenissen 2.0 : 5.0

        Semagram (extra betekenisinformatie)


        Het wit…

        is een arbeidscircuit; is een circuit

        • [Legitimiteit] is een legaal, wit, arbeidscircuit

          Combinatiemogelijkheden


          in voorzetselgroep


          • in het wit

          Ook gepensioneerden - met uitzondering van de bruggepensioneerden - kunnen in het wit als poetsvrouw aan de slag.

          De Standaard,

          wit 6.0

          witbrood; wit brood
          Vooral in enkele samenstellingen.

          Betekenisbetrekking


          metonymie
          Betrokken betekenissen 2.0 : 6.0

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Wit…

          is brood; is voedsel

          • [Kleur] is wit brood

            Combinatiemogelijkheden


            met bijwoord ervoor


            • een half wit
            • een heel wit

            'Een half brood, graag', vraag ik vriendelijk. 'Wit of bruin?', vraagt ze warm terug. 'Maakt niet uit, ik ben toch kleurenblind'. Ze wordt alleen iets roder, meer niet. Ze pakt een half wit van een plank.

            http://www.columnx.nl/warme-bakker/,

            Berichten als over die roman op twitter zijn als de kruimels die meekomen met het brood dat je van de bakker krijgt: hier, een heel wit, en oh, hier heb je een handje kruimels. En dan sta je een beetje met je brood onder je arm naar die kruimels te kijken. Bakker, ik heb genoeg aan dit brood; aan die kruimels heb ik niets.

            http://vandenb.com/ongerubiceerd/het-brood-en-de-kruimels/,

            Woordfamilie


            Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


            wit 7.0

            wit of lichtgekleurd gedeelte ergens van

            Betekenisbetrekking


            metonymie
            Betrokken betekenissen 1.0 : 7.0

            Algemene voorbeelden


            Een pistolet open snijden en het wit eruit halen en opeten.

            https://nl-nl.facebook.com/pages/Een-pistolee-open-snijden-en-het-wit-eruit-halen-en-opeten/10150117826780300

            'Hoe is het? Draait alles nog zo'n beetje?' De mond lachte, het gebit fonkelde en het licht zou blinken in heldere blauwe ogen waar in het wit nog geen adertje zichtbaar was.

            Heeresma helemaal, Heere Heeresma,

            Combinatiemogelijkheden


            met voorzetselgroep


            Voorzetsel: van

            • het wit van de ogen

            Soms bleef hij aan de cornervlag nog een poosje nadenken over het gevolg dat aan zijn traptechniek werd gegeven. Over het wit van de ogen viel dan een zilveren glans.

            NRC,

            Woordfamilie


            Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


            Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


            wit 8.0

            witte schaakstukken of damschijven

            Betekenisbetrekking


            metonymie
            Betrokken betekenissen 1.0 : 8.0

            Semagram (extra betekenisinformatie)


            Het wit…

            zijn stukken

            • [Kleur] zijn witte schaakstukken of witte damschijven

              Combinatiemogelijkheden


              in voorzetselgroep


              • met wit

              In de eerste partij stemde hij met wit na zestien zetten toe in remise.

              De Telegraaf,

              met ander, nevengeschikt substantief


              • wit of zwart

              Voor de kwartfinale en verder geldt dat de speler volgens ditzelfde kleurschema wit of zwart in de eerste partij toebedeeld krijgt.

              http://home.hetnet.nl/~kipu13/reglinte.html

              Woordfamilie


              Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              wit 8.1

              (sport en recreatie)

              iemand die met de witte stukken speelt bij het schaken, het dammen of het bordspel go

              Betekenisbetrekking


              metonymie
              Betrokken betekenissen 8.0 : 8.1

              Algemene voorbeelden


              26. Lb5 en wit wint in de aanval.

              NRC,

              Zwart heeft zijn stuk gered. Hij heeft zeker tien zetten diep gerekend, maar Ivantsjoek toch dieper. De stelling die overblijft is gunstig voor wit.

              NRC,

              Het is voor wit echter zeer lastig om het juiste speelplan te kiezen. Bij het kiezen van de juiste tegenzetten zou er een evenwicht ontstaan tussen het pionvoordeel aan de ene kant en het initiatiefvoordeel aan de andere kant.

              Meppeler Courant,

              Combinatiemogelijkheden


              in voorzetselgroep


              • een zet van wit

              De 23ste zet van wit valt te begrijpen.

              Meppeler Courant,

              wit 9.0

              mensen met een van nature blanke huidskleur
              In een enkele combinatie.

              Betekenisbetrekking


              metonymie
              Betrokken betekenissen 2.0 : 9.0

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              Wit…

              zijn mensen

              • [Uiterlijk] hebben een van nature blanke huidskleur; zijn blank

                Combinatiemogelijkheden


                met ander, nevengeschikt substantief


                • wit en zwart

                Erger is dat in het voortgezet onderwijs zwarte scholen overwegend vmbo-scholen zijn: zeventig procent van de allochtone leerlingen in Amsterdam volgt dit traject naar een weinig kansrijke toekomst. Zo blijft de klassieke emancipatie van migranten ook uit, of op z'n minst achter. Zo blijft contact tussen wit en zwart ook uit.

                Het Parool,

                Daaraan vast zitten: kansen voor wit en zwart, ook voor vrouwen van minderheden, al zal dat laatste moeilijk zijn.

                NRC,

                Het 'onverdeeld naar de openbare school' gaat niet meer op, omdat scholen zelf verdeeld zijn in wit en zwart - en in toenemende mate.

                Het Parool,