brood 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Brood…
is voedsel; is een stof
- [Geur] heeft als het vers gebakken is een aangename geur
- [Kleur] heeft een bruine korst; is van binnen wit of bruin
- [Ingrediënt] wordt bereid uit deeg van meel met water of melk, gist of zuurdesem en zout
- [Functie] wordt gegeten; dient als voedsel
- [Functie] speelt een belangrijke rol binnen het christendom omdat het symbool staat voor het lichaam van Christus
- [Bereiding] wordt gebakken uit gekneed en gerezen deeg
- [Grondstof] wordt meestal gemaakt uit tarwemeel, volkorenmeel of roggemeel
- [Plaats] koopt men bij de warme bakker of bij de broodafdeling van de supermarkt of kruidenierswinkel
- [Tijd] wordt 's morgens bij het ontbijt gegeten, 's middags bij de lunch of 's avonds bij de broodmaaltijd
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is zeer voedzaam
- [Gebruikswijze] wordt meestal in sneden gegeten; wordt al of niet besmeerd met boter of margarine; wordt belegd met zoet of hartig broodbeleg, bijvoorbeeld kaas, vlees, smeerkaas, sandwichspread, worst, pindakaas, chocopasta, hagelslag; wordt soms geroosterd tot toast
- [Handelende persoon] wordt door de bakker gebakken; wordt al dan niet door een warme bakker gebakken
- [Belang] is een van de belangrijkste voedingsmiddelen voor de mens; is een basisvoedingsmiddel
Algemene voorbeelden
De voornaamste graansoort voor brood is tarwe. Een tarwekorrel bestaat uit een meelkern, zemelen en een kiem. Meel is gemalen graan met zemel en kiem en bloem is gemalen graan zonder zemel en kiem. Naarmate het brood donkerder van kleur is, is er meer meel in verwerkt; zo bestaat volkorenbrood uit alleen meel. Voor witbrood wordt alleen bloem verwerkt. Uiteraard zijn voor het bakken van brood nog enige andere ingrediënten nodig, zoals water of melk, gist en zout.
Het Voedingscentrum adviseert op grond van onderzoek iedere dag iets te nemen uit elk van de volgende vier groepen voedingsmiddelen: groep 1: brood (of graanproducten als muesli en havermout) en aardappelen (of rijst, pasta en peulvruchten); groep 2: groente en fruit; groep 3: melk, kaas (of andere melkproducten), vlees, vleeswaren, kip, vis, ei, tahoe of tempé; groep 4: margarine, halvarine of olie.
Nu gezond leven steeds meer bovenaan ons verlanglijstje komt te staan, stijgt ook het belang van een gezond en veelzijdig product als brood in de voeding. Onophoudelijk propageren deskundigen over de hele wereld het vezel- en vitaminerijk voedsel: brood en andere graanproducten scoren hierbij altijd zeer hoog.
Brood is ons dagelijks voedsel en is het resultaat van zaaien, oogsten, dorsen, malen, kneden en bakken.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- brood bakken
- brood eten
- brood halen
- brood kopen
- brood smeren
- brood snijden
- brood stelen
Stel je voor, een bakker wil brood bakken maar heeft geen meel. De molenaar zegt hier heb je een zak. En de boer geeft gratis graan aan de molenaar. De bakker bakt brood en deelt dat uit, onder andere aan de molenaar en de boer. Voor niets natuurlijk. De kadootjesekonomie!
Er zijn ook mensen die zelf brood bakken.
Turkse en Marokkaanse mensen zijn gewend bij elke maaltijd brood te eten.
Toch lijkt ze er ook wel voor terug te deinzen Merediths hulp te vragen bij dat soort kleine klusjes. Kan ze de hamburger uit de vriezer halen om hem te laten ontdooien? En misschien even kijken of er plekken op het brood zitten, en als dat zo is, mevrouw Bright eventjes terugbellen zodat ze na haar werk langs de winkel kan gaan om vers brood te halen.
De koopkracht is zover gedaald dat voor veel Bulgaren het loon nauwelijks nog genoeg is om dagelijks wat brood te kopen.
Ik perste sinaasappelen, zette koffie, smeerde brood, terwijl ze onderde douche stond.
Gezien vele goederen geen prijsetiket meer dragen, mag u zelf een elektronisch oog gaan zoeken om de streepjescode te ontcijferen. Zo simpel is dat. In een ander warenhuis wordt u ook nog verzocht hen even te telefoneren om een goedkopere prijs die men elders heeft gezien te melden [...]. Elders mag men zelf brood snijden en koffie malen. Prachtig, dat vertrouwen in de klant!
Het gerucht doet de ronde dat hij brood en eieren heeft gestolen uit de keuken.
met adjectief ervoor
- biologisch brood
- bruin brood
- donker brood
- droog brood
- eigengebakken brood
- gewoon brood
- glutenvrij brood
- grof brood
- koemelkvrij brood
- lekker brood
- luxe brood
- ongezuurd brood
- oud brood
- oudbakken brood
- vers brood
- versgebakken brood
- warm brood
- wit brood
- zelfgebakken brood
Er zijn nauwelijks artisanale of warme bakkers die biologisch brood bakken.
Behalve een broodje at meneer bij het ontbijt graag ook nog een snee stevig bruin brood.
Naast gewoon brood, bakten de Egyptenaren ook luxe brood waarin lotusbloemen, honing, vijgen, amandelen en dadels werden verwerkt.
Zelfs de zwervers die in de avondwinkel kwamen, zeurden [...] dat ze hun tanden braken op ons brood. Oud brood gaven we aan zwervers.
De bakker levert dagelijks vers brood en de melkboer zorgt voor toevoer van halfvolle melk en karnemelk.
Doordat we te veel wit brood en suikers eten en te weinig granen en peulvruchten krijgen we steeds minder voedingsvezels binnen.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- beschimmeld brood
- gebakken brood
- geroosterd brood
- gesneden brood
- voorgebakken brood
Beschimmeld brood in huis, verdorie, en de kinderen in natte sandalen, en ze kan me niet echt helpen, niemand kan me helpen.
Waar die afdeling zich bevindt in de winkel, is van weinig belang, als de geur van gebakken brood zich maar kan verspreiden over de verkoopoppervlakte.
Gepocheerde eieren zijn gemakkelijk klaar te maken en ze kunnen op verschillende manieren opgediend worden. Eén manier is om ze op geroosterd brood op te dienen.
Een zak is voor gesneden brood. Ongesneden brood wordt in flinterdun papier gewikkeld en zo ligt het ook in het broodmandje in onze provisiekelder.
Voorgebakken brood is al gaar; alleen de korst heeft nog geen kleur.
met substantief ervoor
- een hap brood
- een homp brood
- een kilo brood
- een korstje brood
- een pakje brood
- een plak brood
- een snede brood
- een snee brood
- een stuk brood
- een stukje brood
Wat gebeurt er met een hap eten? Je neemt bijvoorbeeld een hap brood. Je kauwt het fijn en slikt het door. Via je maag komt het in je darmen.
Ouders, dochter en drie zonen schrokken hompen brood naar binnen en schrapen met kletterende lepels de borden leeg.
Zelfs het strooien van kleine korstjes brood kon de vissen niet verleiden om aan de oppervlakte te komen.
In de keuken zette ik koffie en ik at een snee brood.
Eigenlijk had hij in wezen ook helemaal niets tegen Rom, die van stond af aan een zo diep besef van hun onderling niveaubesef had uitgestraald, dat deze kleine uitglijder hem nu maar moest worden vergeven. De situatie van de man was ook moeilijk, bedacht hij, terwijl hij met een stukje brood de laatste saus van zijn bord veegde, die hem gelukkig allengs toch nog was gaan smaken.
in voorzetselgroep
- soep met brood
- een korf met brood
- een mand met brood
- een tas met brood
- opdienen met brood
- serveren met brood
- lekker met brood
- op brood
- op je brood
- tussen je brood
Klassiek zaterdags maal: soep met brood.
Natuurlijk is er ook verse soep met brood en beleg en de nodige verfrissing voor paard en ruiter.
De zijkanten zijn versierd met symbolen die betrekking hebben op de eucharistie, zoals kelk met hostie, het Christusmonogram, wijnstokken, een weegschaal, een korf met brood, vissen, druiven, de griekse letters Alpha en Omega en een pelikaan.
Schep het mengsel in een kom of schaal en druk het aan met een lepel. Zo onstaat een soort paté, rilettes genaamd. Laat het gerecht afkoelen en serveer het met brood.
Denk ook eens aan kant en klare gebakken schol bij de viswinkel. Lekker met brood of als hoofdmaaltijd met frites en sla.
Graskaas smaakt prima op brood en uit 't vuistje, maar is ook geschikt om te verwerken in allerlei gerechten, want graskaas smelt heel goed uit.
'Wil je salami op je brood?' vroeg ik.
"De hoeveelste zijn we vandaag?" vroeg ik aan de schoutsknecht die me melk en brood kwam brengen. "Veertien mei," zei hij. "De rechter wil dat je sterker wordt. Drink je melk en er ligt kaas tussen je brood."
met onbepaald voornaamwoord
- geen brood
- genoeg brood
- meer brood
- minder brood
- veel brood
- wat brood
- weinig brood
Ik heb vandaag geen brood bij me.
En dan… altijd stond er genoeg brood op tafel!
Ik zette thee, en sneed wat brood af.
met ander, nevengeschikt substantief
- brood en aardappelen
- brood en banket
- brood en beleg
- brood en bier
- brood en boter
- brood en fruit
- brood en groenten
- brood en kaas
- brood en melk
- brood en rijst
- brood en vlees
- brood en wijn
- brood, kaas en wijn
Maar voedingsstatistieken wijzen uit dat steeds meer mensen vooral op brood en aardappelen leven. Armoede is niet alleen een verlies aan inkomen en dus koopkracht, maar ook een verlies van allerlei voorzieningen zoals goedkope huur, energie, bevoorrading, vakantie en transport.
De consument koopt steeds meer brood en banket bij de supermarkt.
Er was brood en beleg en koffie en pralines en borrels, alles wat goed was tegen anorexia.
Er was brood, kaas en wijn. Wie zin had om iets te eten liep even de keuken binnen en brak er een stuk van het Formentaanse stokbrood.
Ze gaf me wat, de Heer zij haar genadig, ja ze gaf me brood en boter, genoeg om twee dagen van te leven.
Vaste verbindingen
Spreekwoorden
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- achtgranenbrood
- afbakbrood
- afvalbrood
- allinsonbrood
- altaarbrood
- amandelbrood
- andijviebrood
- ansjovisbrood
- avondbrood
- avondmaalsbrood
- bake-offbrood
- bakkersbrood
- bakpoederbrood
- bananenbrood
- bietenbrood
- bijenbrood
- biobrood
- bloedbrood
- boerenbrood
- briochebrood
- bruinbrood
- busbrood
- casinobrood
- champignonbrood
- chocoladebrood
- ciabattabrood
- courgettebrood
- desembrood
- distributiebrood
- driekoningenbrood
- duivelsbrood
- eekhoornbrood
- eekhoorntjesbrood
- eendenbrood
- fabrieksbrood
- feestbrood
- fijnvolkorenbrood
- geboortebrood
- gehaktbrood
- gerstebrood
- gistbrood
- grijsbrood
- groevebrood
- grofbrood
- grootbrood
- herenbrood
- hondenbrood
- houtovenbrood
- hubertusbrood
- huishoudbrood
- johannesbrood
- Jommekesbrood
- kandijbrood
- kerstbrood
- kleinbrood
- klokkenbrood
- kloosterbrood
- knipbrood
- knoflookbrood
- koekenbrood
- kokosbrood
- koninginnenbrood
- koningsbrood
- krentenbrood
- kropbrood
- lampionbrood
- landbrood
- linzenbrood
- luxebrood
- maisbrood
- maïsbrood
- meergranenbrood
- middagbrood
- molenbrood
- morgenbrood
- mueslibrood
- naanbrood
- negengranenbrood
- notenbrood
- ochtendbrood
- oorlogsbrood
- oreganobrood
- paardenbrood
- paasbrood
- pandabrood
- pitabrood
- polderbrood
- pompernikkelbrood
- puntbrood
- regeringsbrood
- rijstbrood
- rijstebrood
- roggebrood
- roggevolkorenbrood
- rondbrood
- rozijnenbrood
- samsonbrood
- scheepsbrood
- sesambrood
- slankbrood
- sodabrood
- soldatenbrood
- spokenbrood
- sponsbrood
- sportbrood
- stokbrood
- streekbrood
- suikerbrood
- surrogaatbrood
- tarwebrood
- tijgerbrood
- tijgerwitbrood
- tomatenbrood
- vezelbrood
- viergranenbrood
- vleesbrood
- vlegelbrood
- vloerbrood
- voetbalbrood
- volkorenbrood
- voltarwebrood
- vruchtenbrood
- walnootbrood
- witbrood
- wittebrood
- wolvenbrood
- worstenbrood
- zesgranenbrood
- zevengranenbrood
- zonnepittenbrood
- zuurdesembrood
- zwanenbrood
- zwartbrood
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- broodaanbod
- broodaankoop
- broodafdeling
- broodafval
- broodassortiment
- broodautomaat
- broodbakken
- broodbakker
- broodbakkerij
- broodballetje
- broodbedeling
- broodbeleg
- broodbereiding
- broodbeslag
- broodbesluit
- broodbevoorrading
- broodbezorger
- broodbezorging
- broodbinnenste
- broodblik
- broodbodem
- broodboetiek
- broodbon
- broodboom
- broodbuffet
- broodcampagne
- broodconsumptie
- broodcrouton
- broodcultuur
- brooddag
- brooddeeg
- brooddieet
- brooddief
- brooddoos
- brooddrank
- brooddronken
- broodeetster
- broodeigenschap
- broodeter
- broodfabriek
- broodfestival
- broodfietser
- broodfokker
- broodgebrek
- broodgeefster
- broodgeur
- broodgist
- broodgraan
- broodhaantje
- broodheer
- broodhelft
- broodhomp
- broodindustrie
- broodjongen
- broodkapje
- broodkar
- broodkast
- broodketen
- broodkeuken
- broodkeuring
- broodkever
- broodkist
- broodkoek
- broodkorf
- broodkorrel
- broodkorst
- broodkrans
- broodkruim
- broodkruimel
- broodkwaliteit
- broodletter
- broodloper
- broodlucht
- broodmaaltijd
- broodmachine
- broodmager
- broodmaker
- broodmand
- broodmandje
- broodmannetje
- broodmarkt
- broodmassa
- broodmeel
- broodmens
- broodmes
- broodmix
- broodmobiel
- broodmonster
- broodmuzikant
- broodneuker
- broodnijd
- broodnodig
- broodnoodzakelijk
- broodnuchter
- broodonderzoek
- broodoorlog
- broodoproer
- broodopstand
- broodoven
- broodpakket
- broodpan
- broodpap
- broodpapier
- broodpasta
- broodplaat
- broodplank
- broodplankje
- broodpluim
- broodpoliticus
- broodpoot
- broodprijs
- broodproduct
- broodproductie
- broodpromotiefonds
- broodpudding
- broodrantsoen
- broodreep
- broodrefter
- broodrek
- broodrel
- broodrenner
- broodrest
- broodrij
- broodrijder
- broodronde
- broodrondje
- broodroof
- broodrooster
- broodroven
- broodrover
- broodroverij
- broodschaal
- broodschaarste
- broodschieter
- broodschijfje
- broodschilfer
- broodschimmel
- broodschrijver
- broodschrijverij
- broodsector
- broodslijter
- broodslogan
- broodsmaak
- broodsmeermiddel
- broodsmeersel
- broodsnijmachine
- broodsoort
- broodspecialiteit
- broodspons
- broodsuiker
- broodtaart
- broodtafel
- broodtarwe
- broodtechniek
- broodtekort
- broodtekst
- broodtentoonstelling
- broodtest
- broodtrog
- broodtrommel
- broodtrommeltje
- brooduitdeling
- broodverbeteraar
- broodverbetermiddel
- broodverbruik
- broodverdeling
- broodverkoop
- broodverkoper
- broodvermenigvuldiging
- broodversterker
- broodvervanger
- broodvisser
- broodvoetballer
- broodvogel
- broodvolume
- broodvoorziening
- broodvorm
- broodvrucht
- broodwaarde
- broodwagen
- broodwerk
- broodwijding
- broodwinkel
- broodwinner
- broodwinning
- broodwisseldieet
- broodzaag
- broodzaak
- broodzak
- broodzakje
- broodzout
Als deel van een samenstellende afleiding
brood 1.1
(religie, mystiek en mythologie)
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
---|
Algemene voorbeelden
Het is de dag, waarop Jezus met de leerlingen bijeen kwam voor het Joodse paasmaal. Hij nam het brood, zegende en brak het, en deelde het uit aan de leerlingen met de woorden: 'Neemt en eet, dit is mijn lichaam.' Daarna nam hij de kelk, sprak een dankgebed uit, liet de kelk rondgaan en zei: 'Drinkt allen hieruit, want dit is mijn bloed van het Nieuwe Verbond, dat voor velen wordt vergoten tot vergiffenis van de zonden.' Met deze woorden en het 'Doet dit tot mijn gedachtenis' stelde Jezus het sacrament van de Eucharistie in.
De hostie is een stuk brood dat het lichaam van Christus voorstelt.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
brood 2.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 2.0 |
---|
Algemene voorbeelden
We werken, als je op de omgangstaal afgaat, niet voor ons dagelijkse vlees, groente, aardappels en een toetje. Nee, er moet brood op de plank komen. Brood staat voor voedsel in de ruimste zin van het woord. Brood valt samen met ons bestaan.
Combinatiemogelijkheden
met bezittelijk voornaamwoord
- mijn brood
De dag nadat de Steenwijker werd overvallen stond hij alweer in zijn cafetaria aan het Troelstraplein in Meppel. Met een zekere dosis angst, dat wel. 'Ik ben wel bang, vooral 's avonds. Maar ik moet wel verder, het is mijn brood.'
Vaste verbindingen
bed, bad en brood
Zie: bed, bad, brood
Spreekwoorden
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
brood 3.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 3.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een brood…
is een zaak
- [Gevoelsindruk] heeft aan de buitenkant een stevige, knapperige korst en is aan de binnenkant zacht
- [Kleur] heeft een bruine korst; is vanbinnen wit of bruin
- [Vorm] is langwerpig of rond; heeft een bepaalde hoogte of is plat; wordt na het bakken gewoonlijk in sneden, in boterhammen verdeeld
Algemene voorbeelden
Vraag me wat een pak melk, een brood, een bloemkool kost en ik kijk je glazig aan.
Hij pakte een brood op en smeerde dik boter op het snijvlak.
Na de oorlog verspreidde een gistfabriek twee posters die je tot enkele jaren geleden in nogal wat bakkerijen zag hangen: de ene affiche toont een oud vrouwtje dat het mes zet in een brood dat ze tegen de borst houdt; op een tweede bijt een bejaarde man in een boterham.
Het Vlaamsche notenbrood is een brood gemaakt van een deeg op basis van een laag percentage gist en zuurdesem met toevoeging van vers gebrande hazelnoten, walnoten, pijnboompitten, gember en rozijnen.
Er zijn broodmakers voor ronde en voor vierkante broden. De ronde broden zien er uit als langwerpige buizen. De vierkante daarentegen lijken meer op manueel gebakken broden.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- een brood bakken
- een brood halen
- een brood kopen
- een brood stelen
Op te merken valt evenwel dat men doorgaans op een vaste dag bakte, en niet zomaar in functie van de voorraad. Was er tekort, dan bakte men liever één brood, onder een omgedraaide pot in de open haard.
Bak eens een brood op verschillende bakprogamma's (lang-kort, licht-donker, groot-klein) en met verschillende percentages toevoegingen zoals gist, melk, water, boter, margarine, olie.
Wel, op een ochtend vroeg tante of ze even naar de bakker wilde om enkele broden te halen.
Bij de huidige stand van de medische wetenschappen hadden beide schrijvers helemaal niet hoeven sterven en was hun langzame neergang verlengd [...]. Dan waren ze nog tijdens hun leven vergeten, omdat ze nooit meer het tempo hadden kunnen opbrengen waarin ze schrijven moesten om dagelijks een brood te kunnen kopen.
Ik bedoel: wie krepeert van de honger, steelt een brood.
met adjectief ervoor
- een biologisch brood
- een bruin brood
- een donker brood
- een droog brood
- een eigengebakken brood
- een gewoon brood
- een grof brood
- een lekker brood
- een luxe brood
- een ongezuurd brood
- een oud brood
- een oudbakken brood
- een vers brood
- een versgebakken brood
- een warm brood
- een wit brood
- een zelfgebakken brood
- een half brood
- een heel brood
- een plat brood
- een rond brood
Wij moesten rondkomen met een halve liter melk en een half brood per week.
Net toen Jenny haar wijsvinger uitstak naar Kees' neus, kwam haar moeder terug, een houten bord met een plat brood en een stuk droge kaas in haar handen, een kruik onder haar arm.
Hij had een pak gerookte zalm in de koelkast en – daar moest ik wel om lachen – een zelfgebakken brood erbij.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- een beschimmeld brood
- een gesneden brood
We aten twee grote beschimmelde broden achter elkaar op.
Als je in Nederland een gesneden brood bij de bakker bestelt, leggen ze hem in een snijmachine en 2 tellen later ligt er aan de andere kant van de machine een gesneden brood klaar.
met telwoord ervoor
- twee broden
Vroeger volgde ik mijn vrouw wel eens per ongeluk bij het winkelen, dan wachtte ik een stukje verderop en sprongen mij de tranen in de ogen wanneer ik haar met twee broden bij de bakker naar buiten zag komen.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
brood 4.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 3.0 : 4.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een brood…
is een stuk; is een hoeveelheid
- [Stoffelijke inhoud] is een hoeveelheid van een bepaalde stof, bijvoorbeeld zeep of klei
- [Gelijkenis] lijkt op een vierkant brood
Algemene voorbeelden
Grootverbruiker van de beste kwaliteit handgemaakte zeep of vind je het gewoon prettig om een voorraadje van je favoriete zeep in huis te hebben? Dan heeft Dyskolus Products voor jou de oplossing: zeep per brood! Elk brood wordt zoals alle producten van alleen de beste ingrediënten en met de hand vervaardigd.
Detergentia kunnen elke vorm hebben (vloeistof, poeder, pasta, staaf, brood, gestempeld stuk, fantasievorm, enz.) en kunnen in de handel worden gebracht of gebruikt voor huishoudelijk, institutionele of industriële doeleinden.