moeder


moeder 1.0

vrouwelijke ouder, genoemd in verband met haar verwantschap met haar kind of kinderen

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een moeder…

is een vrouw; is een persoon

  • [Groep] maakt of maakte in het klassieke beeld deel uit van een gezin samen met de vader en het kind of de kinderen; kan ook alleenstaand zijn of niet tot het gezin van de kinderen behoren
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] kan een biologische of een wettige ouder zijn of beiden; kan een adoptieouder zijn
  • [Activiteit of handeling] is traditioneel degene die zorgt voor de kinderen
  • [Betrekking of relatie] wordt als zodanig genoemd in verband met de verwantschap die zij heeft met haar kind of kinderen

Algemene voorbeelden


Moeder keek hem streng aan en ging weer aan het hoofd van de tafel zitten, haar rug kaarsrecht, kin iets geheven, polsen rustend op de tafelrand.

Morgenster, Jaap Scholten,

De man heeft in 1993 zijn twee zoontjes van toen zes en zeven jaar oud naar Marokko meegenomen, terwijl de voogdij was toegewezen aan de moeder.

NRC,

Tijdens de bezoeken is gebleken dat er in de particuliere tehuizen minder kinderen zijn dan voorheen. Moeders worden sterker gemotiveerd om hun kind te houden. Het is merkbaar dat steeds meer moeders hierdoor besluiten om zelf hun kind op te voeden. Ook krijgen moeders meer tijd om te besluiten of zij afstand doen.

http://adoptie.web-log.nl/,

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • zijn moeder verliezen

Ponette verliest haar moeder in een auto-ongeval.

De Standaard,

met adjectief ervoor


  • aanstaande moeder
  • bewust ongehuwde moeder
  • bezorgde moeder
  • biologische moeder
  • bloedeigen moeder
  • dominante moeder
  • echte moeder
  • eigen moeder
  • goede moeder
  • jonge moeder
  • minderjarige moeder
  • natuurlijke moeder
  • ongehuwde moeder
  • oude moeder
  • slechte moeder
  • trotse moeder

Op meerdere punten neemt de aanstaande moeder zich die negen maanden in acht en dat geldt ook voor de sauna.

http://www.saunajona.com/sinfo.htm

Wees eerlijk, als zo'n enge vrouw zelfs maar in de buurt van een speeltuin zou komen, dan hangen er ogenblikkelijk twintig bezorgde moeders aan de telefoon en staat 911 roodgloeiend.

Ritueel des doods, Willem Zebregs,

Ik weet zelfs mijn bloedeigen moeder te verkopen aan de hoogstbiedende.

http://www.defabel.nl/40072e01.htm,

Ik zie dat al, zeg ik, zo'n man die je binnen vijf minuten vertelt dat je een dominante moeder hebt gehad en dat je daarom altijd valt op kastrerende vrouwen zoals wij.

De schaamte voorbij, Anja Meulenbelt,

Het was weliswaar even slikken dat haar eerste kind een jongetje was, maar drie jaar later kreeg Nederlands eerste Bewust Ongehuwde Moeder Cécile Jansen toch nog de zozeer gewenste dochter.

http://www.opzij.nl/nl/artikel/34465/terugblik-op-leven-eerste-bom-moeder-maakt-veel-los.html

Ze was op haar 56ste de oudste jonge moeder van Nederland.

Het Parool,

Zonder dat je beseft hoe en waarom, bepaalt geur ons gedrag sterk. Neem pasgeboren baby's, die hun eigen moeder herkennen aan haar geur.

http://www.nea-nederland.nl/

De adoptant(en) mogen niet de grootouder(s) van het kind zijn. De minderjarige moeder van het kind moet op de dag van het verzoek de leeftijd van 16 jaar hebben bereikt.

http://www.adoptie.net/frame/at.htm

Een goede moeder nu is vrijwel hetzelfde als een goede moeder vroeger, zij het dat een goede moeder nu ook zichzelf mag ontwikkelen.

http://www.ouders.nl/trouw/t2001015.htm,

En als ze de baby in adoptie geven, moet dat nadrukkelijk volgens de algemene regels gaan, zonder enig voorrecht voor de kinderloze mensen die de buik van de biologische moeder hadden gehuurd.

De Standaard,

De adoptiefouders kunnen de aanvraag tot definitieve adoptie pas indienen wanneer de natuurlijke moeder meerderjarig is en zij het kind 1 jaar hebben verzorgd.

http://www.adoptie.net/frame/at.htm

Een tante, Sophie, heeft haar tweelingzus na de dood van haar echte moeder opgevoed.

Westenwind, Simone Duwel,

Maar in Engeland raadden de dokters elke jonge moeder aan haar peuter iedere dag een eitje voor te zetten!

Verdwaalde post, Walter van den Broeck,

Daniella werd geboren op 3 augustus 1964, is de trotse moeder van een zoontje en woont in Brecht.

http://www.daniellasomers.com/content.asp?pg=ds_dsomers

En meneer leefde nog steeds bij zijn oude moeder, die de laatste tijd zelfs tegen zijn pullovers begon te spreken, denkende dat ze haar zoon voor zich had.

De Standaard,

In elk geval hoe de droom ook loopt ben je op het laatst je kind kwijt en je voelt je dan een ontzettend slechte moeder.

http://www.kindjeopkomst.nl/default.htm

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • werkende moeder

Er werd in het uitgevoerd onderzoek vastgesteld dat kinderen van werkende moeders positiever staan tegenover echtscheiding en dat ze in mindere mate de traditionele huwelijkswaarden onderschrijven dan kinderen van niet-werkende moeders.

http://www.kuleuven.ac.be/sociologie/medewerkers/expertise/Vanhove/Download/rep_en_roer_vanhove.pdf,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • gescheiden moeder
  • toegewijde moeder

Mijn allergrootste waardering gaat echter uit naar Lieke die een groot aantal talenten combineert: kinderarts- immunoloog, succesvol onderzoeker, maar voor alles toegewijde moeder van onze lieve dochters Dorine en Mariëlle.

http://www.nki.nl/actueel.htm,

Indien een gescheiden moeder overlijdt waarvan het kind werd opgenomen in haar nieuwe gezin, gaat het kind automatisch naar de vader.

http://www.notaris.be/

met voorzetselgroep


Voorzetsel: aan

  • moeder aan de haard

Heimwee naar de moeder aan de haard heeft men niet echt, maar we horen wel opnieuw pleidooien voor één job per gezin.

De Standaard,

Hij opende de voordeur en verwelkomde de eerste gasten, het echtpaar Deneef: hij onderwijzer en zij moeder aan de haard zonder kinderen.

Iks, Johan Van Nijen,

Voorzetsel: met

  • een moeder met vijf kinderen

Een moeder met vijf kinderen, die een tweedehands bestelwagen heeft gekocht, ziet haar belasting verdubbelen.

De Standaard,

Voorzetsel: van

  • moeder van drie
  • moeder van een gezonde dochter
  • moeder van een groot gezin
  • moeder van Jezus
  • moeder van twee kinderen
  • moeder van vijftig plus

Hilde Schoenaerts, moeder van drie, vraagt zich af waarom ouders zo vaak straffen en formuleert het antwoord aldus: "Onze kinderen moeten waarschijnlijk zo welopgevoed zijn dat we ze voortdurend gaan takseren op hun gedrag, wat tot gevolg heeft dat we altijd wel iets vinden om op aan te merken."

De Standaard,

Als moeder van 3 (jongste 6 maanden) kan ik naast de zorg van mijn drietal, het huishouden èn mijn baan iedere keer weer de katoenen luiers schoon en droog in de la hebben liggen.

NRC,

In het Engelse Birmingham is gisteren een vrouw bevallen voor de deur van winkelketen Primark. Het ziekenhuis redde ze niet meer. Gelukkig is alles goed gegaan. De vrouw -wiens naam niet bekend is – is de trotse moeder van een gezonde dochter.

http://www.lindanieuws.nl/nieuws/vrouw-op-straat-bevallen-van-gezonde-baby/

Zo wordt er iedere dag op de BSO wel iets samen met de kinderen gekookt of gebakken. Dat samen aan tafel opeten is iedere dag weer een feest. Je voelt je als leidster dan ook echt de moeder van een groot gezin.

http://www.vbs-deregenboog.nl/paginas/algopvangmain.htm

Mogelijk vinden andere lezers hun gading in deze goedbedoelde evocatie van de innerlijke belevenissen van Johannes en Maria, de moeder van Jezus.

De Standaard,

Een discussie-avond over grootmoederschap, waar menig moeder van vijftigplus verklaarde tegen haar kinderen te hebben gezegd dat zij niet moesten verwachten dat, mochten zij tot het ouderschap besluiten, oma wel op het kleinkind zou passen.

NRC,

Nu ben ik volwassen, moeder van twee kinderen en ik word weer een beetje kind.

http://www.ouders.nl/xinz2000-02.htm

in voorzetselgroep


  • van moeder op dochter

In oosterse en Afrikaanse culturen zijn vrouwen reeds lang vertrouwd met babymassage. Deze eenvoudige maar weldoende handeling wordt er vaak van moeder op dochter overgedragen.

http://www.medinet.be/html/advalvas/shownews2.asp?Cl=NL=1091,

Prostitutie kadert in een patriarchaal model van de samenleving waardoor tal van ideeën worden overgeleverd van vader op zoon en van moeder op dochter.

http://www.sap-pos.org/rood/2002/april/prostitutie.htm,

De bijzondere recepten uit de familie zijn steeds van moeder op dochter overgegaan.

De Cock en de dode harlekijn, Appie Baantjer,

met telwoord ervoor


  • eerste moeder
  • tweede moeder

Twee jaar nadat mama ons in de steek had gelaten had papa het winkelmeisje Linda voor de keuze gesteld: ofwel inwonen ofwel opdonderen. Uit medelijden met mij koos Linda voor het eerste. Zij werd mijn tweede moeder. En wat later ook papa's tweede vrouw, zij het dan zonder boterbriefje.

Verdwaalde post, Walter van den Broeck,

De afscheidsbrief van Wims eerste moeder, geschreven voor haar overlijden in het kamp, waarin geen sprake was van verbittering.

http://www.initiativesofchange.nl/,

met bezittelijk voornaamwoord


  • haar moeder
  • hun moeder
  • je moeder
  • jouw moeder
  • jullie moeder
  • mijn moeder
  • onze moeder
  • uw moeder
  • zijn moeder

Op 30 april, de geboortedag van haar moeder, viert zij haar officiële verjaardag op Vlieland en in Sneek.

NRC,

Een Italiaans grapje: Waarom moet Jezus zeker een Italiaan geweest zijn? Ten eerste omdat alleen een Italiaan kan geloven dat zijn moeder maagd is. Ten tweede omdat uitsluitend een Italiaanse moeder kan denken dat haar zoon God is. Ten derde omdat Italiaanse zonen tot hun dertigste bij hun moeder blijven.

De Standaard,

Hoelang is je moeder zwanger van je geweest?

De langverwachte, Abdelkader Benali,

Mijn moeder deed wel altijd zoveel mogelijk wat keurig is en bij een goede opvoeding behoort, dus we kregen piano- en dansles; maar nadat bleek dat bezoek aan de zondagsschool ons de hele verdere dag sjagrijnig en hangerig maakte, hoefden we niet meer, daar was ze niet fanatiek in.

De dronken kanarie, Jan Gerhard Toonder,

We pakten de koekjes die onze moeder ons gaf aan.

De dag van de jas, Nelleke Zandwijk,

Kunt u zich herinneren ooit uw moeder naakt te hebben gezien?

Alle verhalen, Kristien Hemmerechts,

Hij woonde nog bij zijn moeder in en we hebben zelf gezien hoe schamel het oude mens er in Utrecht bij zat.

De Cock en de dode harlekijn, Appie Baantjer,

voorafgegaan door naamvalsgenitief


  • Davids moeder
  • Paula's moeder

Paula's moeder heeft altijd tot mijn verbeelding gesproken, al heb ik haar amper gekend.

Kriblijn, Barber van de Pol,

Op de schoorsteenmantel, tussen hompen leeggelekte kaars, in een ovale houten lijst, een jeugdfoto van Davids moeder, uit wie Laura lijkt te zijn gekloond.

Een soort Engeland, Robert Anker,

met eigennaam


  • moeder Agathe
  • moeder Maria
  • moeder Nothomb

Moeder Agathe zat bij die gesprekken over haar handwerkje gebogen, de dunner wordende lippen stijf opeengeklemd, af en toe venijnige rukken aan de naald gevend als deze niet soepel genoeg door de stof wilde priemen.

Het overspelige gras, Louis Ferron,

Moeder Nothomb praat precies zoals haar dochter, met veel mimiek en charme.

Een jaar als (g)een ander, Kristien Hemmerechts,

Als we ons tijdens het sterven richten op Meester Jezus of Moeder Maria, dan zullen Zij ons zeker komen halen.

http://www.stervensbegeleiding.nl/boek/index.html,

met ander, nevengeschikt substantief


  • moeder en dochter
  • moeder en echtgenote
  • moeder en grootmoeder
  • moeder en kind
  • moeder en schoonmoeder
  • moeder en vader
  • moeder en zoon

Moeder en dochter ruziën om een gescheurde jeans, maar meteen zie je ook twee werelden en twee generaties lijnrecht tegenover elkaar staan.

De Standaard,

Die antieke juwelen en sieraden heeft mijn vrouw geërfd van haar moeder en grootmoeder.

Meppeler Courant,

Barbara Bush was een prima moeder en grootmoeder.

De Standaard,

Ook rapporteert de kraamverzorgende dagelijks aan de verloskundige hoe het met moeder en kind gaat.

http://www.ouder-kindzorg.nl/

Ze hecht eraan de tijd te hebben om haar rol als moeder en echtgenote te vervullen.

De Standaard,

Ik deed alles om een goede moeder en echtgenote te zijn.

Zadelpijn en ander damesleed, Liza van Sambeek,

Ik dacht: Dat gaat nooit met moeder en schoonmoeder samen in een klein huisje.

Anna, Hanna en Johanna, Marianne Fredriksson,

Als regelmatige klanten krijgen oom en tante de beste kamer toegewezen. Het venster van hun rechthoekige kamer bevindt zich net boven het cijfer 7. Het kamertje van moeder en vader is iets minder. En Fre moet zoals voorzien onder het dak.

Hete zeeprikkels, Andreas Roels,

Vier dagen na de geboorte mogen moeder en zoon voor het eerst naar buiten.

NRC,

Volgens prins Maurits maken moeder en dochter het goed.

De Telegraaf,

overig


  • langs moeders zijde
  • moeders keuken
  • op moeders schoot

De naam Okon, houder van een Italiaans paspoort langs moeders zijde, wordt intussen bij alle grote Italiaanse klubs genoemd.

De Standaard,

Ze praten met u en met elkaar, vaak in verzen. Over het leven, de liefde en al wat 's mensen honger kan stillen. Over de smaak van de kindertijd in een pannenkoek, geuren van moeders keuken, dorst en verlangen.

http://users.skynet.be/erik.burke/4.Dichter%20en%20chef.html

Met 'Op schoot in Amersfoort' roept kunstenaar Henk Visch herinneringen op aan de tijd dat wij ons op moeders schoot veilig en geborgen wisten.

http://www.amersfoortopdekaart.nl/wandelingen/literaire-wandeling/route

  • moeder de vrouw

Vooral in deze tijden moet men geld verdienen voor de kinders en moeder de vrouw.

http://kasteeldehoogenweerth.myweb.nl/

Voor het carbidschieten heeft u een stevige melkbus nodig (te krijgen bij de plaatselijke boer). Moeder de vrouw even langssturen sturen met de smoes dat u de melkbus wilt gebruiken om op te schilderen werkt meestal beter dan de waarheid.

http://home.tiscali.nl/~cb008970/De_cursus/body_de_cursus.html

Vaste verbindingen


de Moeder Gods

Zie: Moeder Gods

de Moeder van Altijddurende Bijstand

de Moeder van Barmhartigheid

de Moeder van Smarten

de Moeder van Zeven Smarten

Spreekwoorden


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


moeder 1.1

vrouw met kind

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een moeder…

is een vrouw

      Algemene voorbeelden


      Vriendinnen van mij die eerder moeten beginnen, hebben een probleem. Zonder een man die pas om negen uur begint of een au pair lukt het niet. Als je als moeder nachtdienst draait en uit je bed gebeld kan worden, moet je iemand in huis hebben. Dat gaat niet met een man die veel reist.

      NRC,

      Om zich aan de schooltijden aan te passen, gaat 87 procent van de moeders minder werken en een kwart van de vaders.

      de Volkskrant,

      Werkend ben ik ook, maar geen moeder, godverdomme.

      Zadelpijn en ander damesleed, Liza van Sambeek,

      Combinatiemogelijkheden


      met koppelwerkwoord


      • moeder worden

      De bladen zijn druk aan het speculeren, want Annette heeft in een interview te kennen gegeven dat ze snel moeder wil worden en wel vier kids wil.

      ANP,

      met adjectief ervoor


      • aanstaande moeder
      • alleenstaande moeder
      • jonge moeder
      • minderjarige moeder
      • ongehuwde moeder

      Volgens Hradecky is er een stijgend aantal alleenstaande moeders zonder eigen huis.

      De Standaard,

      Als ongehuwde moeder weet zij mannen met een zuivere kijk op de toekomst te waarderen.

      De Standaard,

      met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


      • alleenstaande moeder
      • thuiswerkende moeder

      Ik mag niet veralgemenen, maar alleenstaande moeders zijn vaak heel goede shoppers.

      De Morgen,

      Bent u vrouw, zelfstandig ondernemer en ligt er speelgoed onder uw bureau? Dan bent u vrijwel zeker een wahm: een 'working at home mom'. Die thuiswerkende moeders zijn er in soorten en maten: freelancers, vrouwen die vanuit huis in loondienst werken, full- en parttimers, wahms die volledig thuiswerken of deels buitenshuis, alleenstaande wahms, wahms met een fulltime buitenshuis werkende partner of de wahm-met-wahf: de 'working at home father', al zijn die schaars.

      NRC,

      met adjectivisch voltooid deelwoord


      • een gescheiden moeder
      • een ontaarde moeder

      Hoe ga je verder wanneer je weet dat je kinderloos zult blijven? "Het is een rouwproces, verdriet, je hebt het idee dat je nooit meer gelukkig kunt worden." Of: "Je krijgt het gevoel dat je een ontaarde moeder bent, omdat je niet tot het uiterste bent gegaan om kinderen te krijgen." De teneur is toch dat je jezelf hoort voort te planten.

      http://www.technologiefestival.nl/geheleverslag.pdf,

      'Een gescheiden moeder gaat dubbel achteruit. Er valt een inkomen weg, maar de kosten blijven hoog. De beste inkomensversneller is een partner, blijkt uit onderzoek. Door te trouwen lukt het bijstandsmoeders vaak sneller uit armoede te ontsnappen dan door werk.'

      de Volkskrant,

      met ander, nevengeschikt substantief


      • huisvrouw en moeder
      • moeder en echtgenote

      Ook in boeken van Jacob Cats en anderen wordt de rol van huisvrouw en moeder geprezen.

      de Volkskrant,

      Zij vindt het haar taak als verzekeringsarts vrouwen erop te wijzen dat ze in de Ziektewet verzekerd zijn voor werk, en niet als moeder en echtgenote.

      de Volkskrant,

      Vaste verbindingen


      Woordfamilie


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      moeder 1.2

      vrouw die geldt als bezielster, beschermster, beschermvrouwe, icoon van een groep of van een beweging
      In samenstellingen ook specifiek een vrouw die een groep kinderen bewaakt, of begeleidt voor bepaalde taken.

      Betekenisbetrekking


      metafoor
      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een moeder…

      is een vrouw

          Combinatiemogelijkheden


          met voorzetselgroep


          Voorzetsel: van

          • moeder van alle homo's
          • moeder van de minima
          • moeder van de Nederhop
          • moeder van de revolutie
          • moeder van de tweede feministische golf
          • moeder van het volk

          Het Deense modemagazine Damernes Verden publiceerde een fictieve fotoreportage met Ulrike Meinhof als "moeder van de revolutie" in een hoofdrol.

          De Morgen,

          Termeer voegt er nog aan toe dat koningin Wilhelmina, "die in het katholieke zuiden nooit erg bemind was, er in de eerste maanden van '45 in geslaagd is om een echte moeder van het volk te worden".

          NRC,

          "Het gaat vooral om vrijheid", zegt de Nederlandse Saskia Sleegers, beter bekend als Miss Djax, moeder van de Nederhop.

          De Standaard,

          Als 'moeder van de tweede feministische golf' pleitte Henny de Swaan, die in de jaren zestig en zeventig actief was bij Dolle Mina en 'Wij vrouwen eisen', onder meer voor het recht op abortus.

          NRC,

          Zoals Elske ter Veld ooit vanuit de FNV de Kamer binnenkwam als 'moeder van de minima', zo verwacht haar achterban nu een massieve steun voor bijstand en beurs van jongeren.

          NRC,

          Imca Marina voor het tweede jaar homokoningin. Imca Marina mag zich voor het tweede achtereenvolgende jaar moeder van alle homo's noemen.

          ANP,

          Spreekwoorden


          Woordfamilie


          Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


          moeder 1.3

          vrouw die aan het hoofd staat van een vrouwenklooster of een orde van vrouwelijke religieuzen
          Als eretitel en aanspreking, niet als naam van de functie.

          Betekenisbetrekking


          metafoor
          Betrokken betekenissen 1.0 : 1.3

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een moeder…

          is een vrouw

              Algemene voorbeelden


              Als Moeder van de orde leidt ze de zusters op hun geestelijke levensweg.

              http://neuchristen.de/html/de_abdis.html

              Het vierde bedrijf opent met de aansporing van bisschop Gozewijn aan de Klaerissen: de nonnetjes moeten vluchten voor het te laat is. Klaeris van Velzen, de moeder van het klooster, verklaart echter dat de nonnen niet willen vluchten.

              http://mail.tvo-rotterdam.nl/~tvonederlands/FOV1-00036FDC/Joost%20van%20den%20Vondel

              "Ik was vroeger een hindoe, maar het werk van Moeder inspireerde mij zozeer dat ik mij tot het christendom bekeerde", vertelde Moeder Nirmala, geboren als Nirmala Joshi, na haar verkiezing.

              De Standaard,

              Combinatiemogelijkheden


              met adjectief ervoor


              • eerwaarde moeder

              Zuster Edeltruda, vanaf 1942 Eerwaarde Moeder van het Sint Elisabeth Verpleeg- en Gasthuis.

              http://www.archiefeemland.nl/collectie/fotos/detail?id=296d56be-dc46-11df-a9e7-7590f0316edd

              met substantief erachter


              • moeder overste

              Ook de nonnen houden van het werk van Brancusi. "De Tafel der stilte is Jezus met de twaalf apostelen," zegt de moeder overste.

              NRC,

              Moeder Overste stelt ons in de hal nog voor aan Zuster Tastitius.

              http://www.hofvansolms.nl/htm/legende/tekstlegende.htm

              met eigennaam


              • moeder Nirmala
              • moeder Teresa

              Toen de BBC-radio vorig jaar 1200 willekeurig gekozen luisteraars quasi-serieus vroeg wie zij de herschrijving van de Tien Geboden zouden toevertrouwen, eindigde hij op de vierde plaats - na Moeder Teresa, de paus en de aartsbisschop van Canterbury.

              NRC,

              Woordfamilie


              Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              moeder 1.4

              bedrijf voorgesteld in zijn relatie tot een ander bedrijf dat erdoor is opgericht en dat er afhankelijk van is; moederbedrijf

              Betekenisbetrekking


              metafoor
              Betrokken betekenissen 1.0 : 1.4

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              Een moeder…

              is een bedrijf

                  Algemene voorbeelden


                  Een sell-advies is in de effectenwereld niet ongebruikelijk, maar een dochter die adviseert haar moeder te verkopen ligt gevoelig.

                  NRC,

                  De omzet bij de moeder daalde met 3,2 procent tot 17,5 miljard mark.

                  NRC,

                  Net toen het in Rotterdam onder leiding van puinruimer George Vigon weer beter leek te gaan, raakte CLBN en moeder Crédit Lyonnais verwikkeld in de overname van de Amerikaanse filmstudio MGM door hun klant Parretti.

                  NRC,

                  Combinatiemogelijkheden


                  met voorzetselgroep


                  Voorzetsel: van

                  • moeder van Albert Heijn
                  • moeder van de cementgroep
                  • moeder van de Generale Maatschappij
                  • moeder van stroomproducent Electrabel
                  • moeder van Warner Bros

                  In december begint de uitoefenperiode van de put-warrant te lopen, die de bezitters ervan het recht geeft hun CBR-aandelen voor 2.350 frank te verkopen aan Heidelberger Zement, de Duitse moeder van de cementgroep.

                  De Standaard,

                  De Franse holding Compagnie de Suez, de moeder van de Generale Maatschappij, heeft haar belang van 2 procent in de Britse verzekeraar Commercial Union verkocht.

                  De Standaard,

                  Als eigenaar van het merk Harry Potter (en van het logo, en zelfs van de enige nog toegelaten afbeelding) had AOL Time Warner, de moeder van Warner Bros, allang een marketingoffensief kunnen inzetten, ook al zouden jonge lezers daar dan minder gevoelig voor zijn dan de bioscoopbezoekers uit die leeftijdsklasse.

                  De Standaard,

                  Voedingsconcern Ahold, de moeder van Albert Heijn, kondigde bij de introductie van de klantenkaart in 1998 al aan dat deze meerdere functies zou krijgen.

                  De Telegraaf,

                  Tractebel is ook de moeder van stroomproducent Electrabel.

                  De Standaard,

                  Woordfamilie


                  Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  moeder 1.5

                  iets wat ten grondslag ligt aan iets anders; iets wat het oudste is in zijn soort; iets waaraan iets anders zijn bestaan ontleent

                  Betekenisbetrekking


                  metafoor
                  Betrokken betekenissen 1.0 : 1.5

                  Semagram (extra betekenisinformatie)


                  Een moeder…

                  is iets abstracts; is een zaak

                      Combinatiemogelijkheden


                      met voorzetselgroep


                      Voorzetsel: van

                      • moeder van alle misdaden
                      • moeder van alle parlementen
                      • moeder van de daad
                      • moeder van de dollar
                      • moeder van de publieke omroep
                      • moeder van onze psyche

                      Het woord is de moeder van de daad.

                      Donderdagmiddag. Halfvier, Kristien Hemmerechts,

                      De daalder - schreven wij twee weken geleden op deze plaats - is de moeder van de dollar.

                      NRC,

                      Zo'n driekwart van de Britten kijkt liever naar de Engelse commerciële televisie dan naar 'hun' BBC. Deze 'moeder van de publieke omroep' heeft in de afgelopen jaren een ongemeen hard gevecht met de overheid moeten voeren om een nieuwe zendmachtiging voor de komende jaren te krijgen.

                      NRC,

                      Uw achilleshiel? - Jaloersheid. De moeder van alle misdaden.

                      Mick Mauser bij de head-hunter; Chief-inspector Morse: een apologie, Joris Denoo,

                      Jung beschouwde dit 'collectieve' onbewuste als de drijvende kracht die het ik tot stand brengt, de moeder van onze psyche.

                      http://www.jung-psychanalyse.be/etudes/dehin1nl.html

                      Slechts negen procent van de leden van het Lagerhuis zijn vrouwen. In "de moeder van alle parlementen" hebben al bij al nog maar 187 vrouwen zitting gehad. Dat gaat nu veranderen. Hoe beter Labour scoort, hoe groter het aantal vrouwelijke gekozenen zal zijn.

                      De Standaard,

                      Woordfamilie


                      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                      moeder 1.6

                      iets zoals een gemeenschap of een omgeving, waartoe men behoort, waarin men thuishoort en waaraan men verknocht is

                      Betekenisbetrekking


                      metafoor
                      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.6

                      Semagram (extra betekenisinformatie)


                      Een moeder…

                      is iets onstoffelijks; is een zaak

                          Vaste verbindingen


                          Woordfamilie


                          Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                          moeder 1.7

                          vrouwelijk dier, voorgesteld in relatie tot haar jongen

                          Betekenisbetrekking


                          generalisering
                          Betrokken betekenissen 1.0 : 1.7

                          Semagram (extra betekenisinformatie)


                          Een moeder…

                          is een dier

                              Algemene voorbeelden


                              Eerst en vooral als het mogelijk is moet men er voor zorgen dat het lammetje de eerste biest van de moeder gedronken heeft.

                              http://users.skynet.be/notelaarstuin/index1.htm,

                              Onze inheemse Grote Kaardende Spinnen leggen weinig eitjes en de moeder spint zich, samen met de cocon in, in een soort "kraamkamer".

                              http://members.lycos.nl/SIT/snelcur1/snelc1.htm#t50

                              De moeder herkent haar jong uit al die andere, aan het geluid en de geur.

                              De Standaard,

                              Combinatiemogelijkheden


                              met voorzetselgroep


                              Voorzetsel: van

                              • moeder van alle bijen in het volk
                              • moeder van de hengst
                              • moeder van de kittens
                              • moeder van de welp
                              • moeder van het kalf
                              • moeder van het rund
                              • moeder van uw hond

                              Wat betreft de kittens: bijna allemaal weg, maar er zitten ook nog lieve moeders van de kittens en andere volwassen katten.

                              Meppeler Courant,

                              Als reden voor deze nieuwe fokwaarden kan aangegeven worden dat een stier, zowel direct, als vader van het kalf en indirect als vader van de moeder van het kalf invloed heeft op de levensvatbaarheid van het kalf.

                              http://www.annahoeve.com/index1.html

                              De moeder van uw hond liet hem al op jonge leeftijd zien dat zij de alpha was en dat hij haar diende te respekteren.

                              http://www.dutchpyr.com/indexframe.shtml

                              De moeder van de hengst Bodulia is een dochter van de volbloedhengst Abgar xx, de grootmoeder is een prestatiemerrie van de volbloedhengst Uppercut xx.

                              Meppeler Courant,

                              De koningin (moer): Daar zij de moeder van alle bijen in het volk is, wordt zij door de imker moer genoemd.

                              http://members.chello.nl/j.brand17/bijen.htm

                              Een andere beer, waarschijnlijk de moeder van de welp, had aangevallen.

                              De wolvenlus, Nicholas Evans,

                              De BSE-koe was de moeder van het 25 maanden oude rund dat oorspronkelijk voor de BSE-koe gehouden werd.

                              http://www.agris.be/fr/02/2112n4.asp,

                              met substantief erachter


                              • moeder kip
                              • moeder schaap

                              Bij haar negerzoontje slobbert moeder schaap de navelstreng op. Zijn kop heeft ze al drooggelikt, zijn zwarte vacht krult al een beetje.

                              NRC,

                              Kuikens vanonder moeder kip. Je hebt in de eerste plaats bevruchte eitjes nodig, dus eitjes van een hen waar een haan bij zit.

                              http://www.kippengrabbelton.be/junior/kuikens.htm

                              Woordfamilie


                              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                              Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                              moeder 2.0

                              in de verbinding de moeder van alle ..., gevolgd door een substantief of een substantiefgroep

                              Vaste verbindingen


                              de moeder van alle ...